Ngày 8-10-1988, trong một đêm thơ tổ chức tại Thư viện Hà Nội nhân kỷ niệm giải phóng thủ đô, nhà thơ Vân Long hứng khởi đọc bài thơ Thu cảm còn chưa ráo mực của mình trước cả trăm người yêu thơ, ngồi chật kín sân thư viện. Bài thơ có những câu thật đắt:
Mở cửa! Đường thơm hoa sữa gọi
Phải bùng ra phố phải đi thôi!
Hà Nội trời xanh màu cốm mới
Tôi nhập vào thu với mọi người…
Chưa hết lâng lâng vì không khí đêm thơ hôm trước, sáng hôm sau, Vân Long ra quán cà phê Đường sắt (nằm ở ngã tư Lý Thường Kiệt - Phan Bội Châu), gặp và thuật lại cho Đoàn Chuẩn nghe. Nhạc sĩ của mùa thu mới bảo nhà thơ đọc lại cho nghe bài Thu cảm. Nghe xong, ông lặng đi một lát rồi bật cười và hóm hỉnh nhận xét: “Thơ mày mất dạy thật!”.
Nghe thế, Vân Long mới vặn lại ông bạn vong niên hơn mình 10 tuổi rằng: “Thế anh bảo bài thơ mất dạy ở chỗ nào?” Nở nụ cười móm rất hóm, Đoàn Chuẩn thủng thẳng: “Bùng là ngôn từ của đường phố. (Khi ăn đủ hàng hay khi bị lộ, phường kẻ cắp thường nháy nhau: “Bùng thôi!”). Ấy thế mà khi đưa vào bài thơ, lại thấy đắt, mạnh mẽ và mới hơn là khi dùng “ào ra” hay một từ nào đại loại như thế…”.
Đoàn Chuẩn ngừng viết đã lâu lắm rồi, thế nên hôm sau, nhà thơ Vân Long hết sức ngỡ ngàng khi được cha đẻ của Thu quyến rũ đưa cho xem bản nhạc phổ bài Thu cảm của mình mà Đoàn Chuẩn đã đổi nhan đề thành Đường thơm hoa sữa gọi… Sau đó, quãng năm 1989-1990, bản nhạc ấy được đăng trên báo Người Hà Nội nhưng rồi không thấy ai hát. Vân Long sau đó cũng không còn giữ được bản nhạc lặng câm ấy nữa.
Bẵng đi một thời gian dài, một hôm, ông An Kiều - Giám đốc chi nhánh Công ty Điện lực Alstom (Pháp) - từ Paris về, ghé thăm nhà thơ Vân Long, đưa cho nhà thơ bản nhạc in trên giấy đã ngả màu vàng và cắc cớ:
- Ông Đoàn Chuẩn phổ thơ ông từ bao giờ mà tôi lại bắt gặp nó ở một gia đình Việt kiều bên Pháp?
Thì ra, ông Việt kiều ấy trong một lần về thăm quê hương, thấy tờ báo có bản nhạc của Đoàn Chuẩn - Vân Long, thích quá nên đã mang về Pháp…
Đường thơm hoa sữa gọi (phổ thơ Vân Long) là bản nhạc cuối cùng của Đoàn Chuẩn, người được mệnh danh là “Vua slow ở Việt Nam”.
Bằng Vân
