Cuối năm 2005, đầu năm 2006, sự cố NXB Văn học phải thu hồi lại tập thơ “Dự báo phi thời tiết” của nhóm “Ngựa trời” làm xôn xao dư luận.
Tập thơ bị thu hồi theo Quyết định số 1/XB-QLXB với lý do: Cuốn sách có một số câu thơ không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, bị dư luận phản đối. Bìa trình bày phản cảm (bên liên doanh tự ý in bìa, không đem NXB duyệt). Sau sự kiện này, mối liên kết giữa NXB với các đơn vị liên doanh, những bất cập trong việc quản lý nhà nước về công tác xuất bản bắt đầu lộ rõ.
Sau khi tập thơ bị tịch thu, NXB Văn học đã có lời xin lỗi bạn đọc. Nhưng đó chỉ mới là về mặt xã hội, còn về thiệt hại tài chính, theo Luật XB mới, NXB không phải chịu trách nhiệm khi sách liên doanh gặp sai sót phải thu hồi, thiệt hại này phía đối tác phải gánh chịu hoàn toàn.
Trong khi đó, chính NXB là nơi chịu trách nhiệm kiểm duyệt trước khi đưa sách đến tay bạn đọc, nghĩa là lỗi để sách bị thu hồi NXB phải chịu ít nhất một nửa trách nhiệm nếu không nói là một phần quan trọng. Vì thế, để phần thiệt hại tài chính dồn về một bên trong liên doanh là điều cần xem lại. Bởi nếu có chia sẻ phần thiệt hại, các đơn vị trong liên doanh sẽ có trách nhiệm hơn đối với công việc của mình.
Thời gian gần đây, hàng loạt các tác phẩm của các nhà văn, nhà thơ gây tranh luận liên tục xuất hiện trên văn đàn trong nước. Điều này tạo nên sự sôi động trong lĩnh vực văn học vốn bị coi là đóng băng suốt một thời gian dài. Nhưng mặt khác, cũng sẽ dễ đi đến việc thu hồi những tác phẩm vi phạm.
Vì vậy, việc cần có những quy định rõ ràng hơn trong trách nhiệm vật chất cũng như tinh thần giữa NXB và liên doanh sẽ tránh được những tranh cãi nảy sinh sau này.
TÂN TƯỜNG
