- Hỏi: Công ty tôi có trụ sở tại Singapore và có văn phòng đại diện (VPĐD) tại TPHCM. Ngày 23-11-2013, công ty tôi ký hợp đồng (HĐ) với Công ty A để bán hàng theo điều kiện CIF HCMC, thanh toán bằng L/C. Sau khi giao hàng vào ngày 30-11-2013, chúng tôi đã chuyển hóa đơn và vận đơn đến ngân hàng thông báo HSBC để yêu cầu thanh toán. Tuy nhiên, đến nay công ty tôi chưa nhận được số tiền hàng, vận đơn và hóa đơn cũng không nhận lại được. Đối tác giải thích, gửi công văn đến chúng tôi từ chối việc thanh toán vì cho rằng họ chỉ nhận ủy thác nhập khẩu giúp cửa hàng B (vì cửa hàng B không có quyền nhập khẩu cà phê).
Để giải quyết việc này, VPĐD tại TPHCM đã ký biên bản thỏa thuận với Công ty A và cửa hàng B với nội dung cửa hàng B phải thanh toán nợ và lãi chậm trả đối với công ty tôi. Kể từ sau khi biên bản được ký kết, công ty tôi đã nhiều lần gửi công văn yêu cầu thanh toán nhưng vẫn chưa nhận được tiền. Công ty tôi nên khởi kiện Công ty A hay cửa hàng B để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ?
Nguyễn Hữu Nam, TPHCM
>> Trả Lời:
1. Việc Trưởng VPĐD đại diện cho công ty bạn ký kết HĐ và biên bản thỏa thuận: Căn cứ Điều 18 Luật Thương mại 2005, VPĐD tại Việt Nam không được thực hiện các hoạt động sinh lợi trực tiếp tại Việt Nam, cũng như “không được giao kết hợp đồng, sửa đổi, bổ sung hợp đồng đã giao kết của thương nhân nước ngoài, trừ trường hợp Trưởng VPĐD có giấy ủy quyền hợp pháp của thương nhân nước ngoài”. Như vậy, nếu Trưởng VPĐD được Công ty ủy quyền với nội dung ghi rõ được đại diện thực hiện các công việc này thì HĐ và các thỏa thuận do Trưởng VPĐD đại diện theo ủy quyền ký kết là có hiệu lực và ràng buộc các bên. Trong trường hợp Trưởng VPĐD ký kết HĐ thỏa thuận khi không được sự ủy quyền của công ty thì HĐ và thỏa thuận này không có hiệu lực và ràng buộc các bên.
2. Xác định bên có nghĩa vụ thanh toán: Theo quy định tại Điều 155 Luật Thương mại 2005, ủy thác mua bán hàng hóa “Là hoạt động thương mại, theo đó bên nhận ủy thác thực hiện việc mua bán hàng hóa với danh nghĩa của mình theo những điều kiện đã thỏa thuận với bên ủy thác và được nhận thù lao ủy thác”. Trường hợp Công ty A và cửa hàng B có giao kết HĐ ủy thác thì Công ty A phải nhân danh mình giao dịch với công ty bạn. Trên thực tế, công ty bạn đã thực hiện nghĩa vụ giao hàng, chuyển hóa đơn, vận đơn theo thỏa thuận trong HĐ và Công ty A đã nhận hàng. Như vậy, công ty bạn đã hoàn tất nghĩa vụ của mình và có quyền yêu cầu Công ty A thực hiện nghĩa vụ thanh toán.
Tuy nhiên, do các bên đã có biên bản thỏa thuận chuyển giao nghĩa vụ thanh toán và công ty bạn cũng đã xác nhận đồng ý nên căn cứ Điều 315 Bộ luật Dân sự 2005, nghĩa vụ thanh toán sẽ được chuyển giao cho cửa hàng B như các bên đã thỏa thuận nếu như Trưởng VPĐD được công ty ủy quyền ký kết thỏa thuận.
Trong trường hợp Biên bản thỏa thuận này được lập mà không có sự ủy quyền từ công ty cho Trưởng VPĐD thì thỏa thuận này vô hiệu. Khi đó, nghĩa vụ thanh toán vẫn thuộc về Công ty A như HĐ đã ký kết.
LS Đinh Thị Quỳnh Như (Giám đốc Công ty Luật An Luật)
| |
