Bộ Công an kiến nghị giải pháp ngăn chặn tăng vốn ảo

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án “Thao túng thị trường chứng khoán” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn FLC và các đơn vị liên quan, đồng thời chuyển hồ sơ đề nghị truy tố 21 bị can. Căn cứ nguyên nhân và điều kiện phạm tội, cơ quan điều tra kiến nghị nhiều cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp và phòng ngừa.

Hình phạt thao túng chứng khoán vẫn còn nhẹ

Quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra thấy rằng, đang có các sơ hở, thiếu sót của quy định pháp luật về hoạt động chứng khoán, để các đối tượng lợi dụng, thực hiện hành vi phạm tội.

Theo đó, hiện nay, việc mở tài khoản chứng khoán dễ dàng và không kiểm soát, các đối tượng đã lợi dụng thuê, nhờ người khác đứng tên mở tài khoản để mua bán, tạo cung cầu giả, đẩy giá lên cao, bán ra thu lợi bất chính.

Ngoài ra, việc kiểm soát vay vốn theo hình thức hợp tác đầu tư còn nhiều sơ hở, các đối tượng đã lợi dụng công ty chứng khoán và công ty thứ ba để lách luật, ký hợp đồng cho khách hàng vay (dưới hình thức hợp tác đầu tư góp vốn khác) với lãi suất hưởng cố định nhằm thu lợi; từ đó, các đối tượng có nguồn tiền giao dịch, mua bán, đẩy giá, thao túng mã chứng khoán, thu lợi bất chính.

Theo cơ quan điều tra, hình phạt tội "Thao túng thị trường chứng khoán" hiện nay còn nhẹ

Cơ quan Cảnh sát điều tra cũng cho rằng, tội phạm “Thao túng thị trường chứng khoán" diễn ra rất tinh vi, có tính tổ chức, phức tạp, liên quan nhiều đối tượng, ảnh hưởng lớn đến thị trường và thiệt hại lớn cho nhà đầu tư, chính sách quản lý của cơ quan quản lý nhà nước.

Tuy nhiên, Bộ Luật Hình sự hiện hành quy định mức phạt đối với loại tội phạm này còn thấp: Phạt tiền cao nhất 4 tỷ đồng, phạt tù cao nhất là 7 năm tù giam, thuộc loại tội phạm nghiêm trọng, thời hạn điều tra tối đa 8 tháng, thời hạn tạm giam để điều tra tối đa 5 tháng, gây khó khăn cho công tác điều tra và không đảm bảo răn đe, phòng ngừa.

“Việc thiếu kiểm soát hoạt động của các mạng xã hội, để các đối tượng lợi dụng thành lập các hội, nhóm kín hô hào, kích động, lôi kéo nhà đầu tư, điều khiển và thao túng thị trường, thu lợi bất chính, gây thiệt hại cho nhà đầu tư. Hiện nay, chưa có các quy định, hướng dẫn làm cơ sở pháp lý trong việc xác định thiệt hại cho các nhà đầu tư tham gia mua bán các mã chứng khoán trong các giai đoạn bị thao túng để có căn cứ xác định thiệt hại”, Cơ quan Cảnh sát điều tra nêu.

Kiến nghị ngăn chặn tăng vốn ảo

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an kiến nghị Bộ KH-ĐT tham mưu Chính phủ trước thực trạng nhiều doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở pháp luật sử dụng thủ đoạn tinh vi bằng các thủ thuật nghiệp vụ kế toán và tài chính. Một doanh nghiệp có thể tự tăng vốn mà không cần cổ đông đóng thêm bất kỳ khoản nào, nhằm nâng khống vốn điều lệ để thực hiện hành vi phạm pháp, thu lời bất chính như lừa đảo, thao túng các hoạt động đấu thầu, đấu giá, thao túng thị trường chứng khoán… gây thiệt hại cho tài sản nhà nước, doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Để ngăn chặn tình trạng tăng vốn ảo, Cơ quan Cảnh sát điều tra cho rằng, cần tăng cường kiểm tra, giám sát các hoạt động liên quan vốn điều lệ của doanh nghiệp. Đặc biệt, sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật, cấm doanh nghiệp ủy thác đầu tư bằng vốn doanh nghiệp đối với cá nhân là cổ đông doanh nghiệp.

Đồng thời, quy định cụ thể, rõ thời hạn hoàn góp vốn của cổ đông đối với trường hợp doanh nghiệp tăng vốn; quy định trách nhiệm, cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức, cá nhân đối với hoạt động liên quan vốn điều lệ doanh nghiệp; quy định chức năng, nhiệm vụ, giám sát của cá nhân, tổ chức có trách nhiệm quản lý, nhằm loại trừ trường hợp cấu kết, thông đồng, cố tình làm ngơ, bao che của một bộ phận có trách nhiệm trong cơ quan quản lý nhà nước.

Cơ quan Cảnh sát điều tra cũng kiến nghị Bộ KH-ĐT tham mưu quy định kiểm soát dòng tiền của doanh nghiệp, đảm bảo dòng vốn góp là dòng tiền thật và chỉ để sử dụng mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, không phải cho mục đích quay vòng tăng khống vốn điều lệ; tăng cường chế tài xử phạt và xử lý hình sự để đảm bảo răn đe.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đề nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tăng cường giám sát thị trường chứng khoán. Trong đó, tập trung giao dịch các mã cổ phiếu có dấu hiệu biến động giá mạnh chạm tiêu chí giám sát do các sở giao dịch chứng khoán chuyển nhượng hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp yếu kém hoặc chuyển từ lỗ thành lãi.

“Kịp thời nhận diện các mã cổ phiếu có giao dịch bất thường và phát hiện các giao dịch của các mã cổ phiếu được lôi kéo, hô hào thông qua các hội, nhóm online, diễn đàn, mạng xã hội, có biến động giá thuộc tiêu chí giám sát của sở giao dịch chứng khoán để xử lý nghiêm”, Cơ quan Cảnh sát điều tra kiến nghị và cho rằng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cần xử phạt vi phạm hành chính về hành vi cho mượn tài khoản chứng khoán dẫn đến hành vi thao túng, theo quy định tại khoản 1, điều 34, Nghị định số 156 đối với các cá nhân, pháp nhân.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đồng thời đề nghị Bộ Tài chính thường xuyên trao đổi thông tin với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an về diễn biến thị trường tài chính, tiền tệ, chứng khoán; các hoạt động đăng ký, niêm yết, phát hành đầu tư, giao dịch cổ phiếu.