Chuyên đề "Sắc mộc"- Nghe gỗ kể chuyện cung đình

Khách tham quan trưng bày chuyên đề "Sắc mộc"

Điêu khắc gỗ là một trong những nghề thủ công truyền thống lâu đời của người Việt. Đặc biệt, vào thời triều Nguyễn, do nhu cầu trong việc xây dựng kiến trúc cung điện, các cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng và bài trí trong cung đình, đồ gia dụng gia tăng... nên đã tạo điều kiện cho nghề điêu khắc gỗ phát triển mạnh. Mỹ thuật ứng dụng trên đồ gỗ không chỉ được tạo tác bởi những nghệ nhân cung đình mà còn có sự tham gia đông đảo của các nghệ nhân dân gian.

Các hiện vật được sắp xếp thành các câu chuyện gắn với 4 chủ đề:

Nghệ thuật điêu khắc tượng thờ trong chùa cổ Nam bộ với các pho tượng: Thích Ca sơ sinh, Giám Trai, Già Lam, Tiêu Diện Đại Sĩ… có tạo hình mang đậm chất dân gian miền Nam.

Không gian thờ cúng trong ngôi nhà cổ dân gian truyền thống với các hiện vật: Bàn thờ, các bộ bao lam được chạm trổ đề tài phản ánh cảnh sắc trong tự nhiên (sóc giác, hoa điểu…) cùng hệ thống hoành phi, liễn đối chữ Hán có nội dung khuyên răn con cháu ghi nhớ công lao tổ tiên.

Hiện vật trưng bày trong chuyên đề "Sắc mộc"

Không gian tiếp khách trong ngôi nhà cổ dân gian truyền thống với điểm nhấn là chiếc trấn phong cùng bộ bàn ghế bành tượng, được khảm xà cừ ngũ sắc và cẩn đá màu tạo thành nét đẹp rất đặc trưng.

Các hiện vật gắn với triết lý, châm ngôn về giáo dục, bồi dưỡng người hiền được thể hiện qua đề tài trang trí trên các hiện vật như trường kỷ, hoành phi, liễn đối, tranh thư pháp, án thư… trong không gian thư phòng hay phòng khách với mục đích cổ vũ tinh thần khuyến học cho con cháu.

Hiện vật trưng bày trong chuyên đề "Sắc mộc"

Bên cạnh đó, chuyên đề còn có các nhóm hiện vật gỗ đặc sắc như: mộc bản; hiện vật dùng trong thờ cúng (khám thờ, đài thờ, hộp đựng sắc phong, chân chò); hiện vật dùng trong trang trí (bức gỗ chạm bài thơ, tượng linh vật, phù điêu); đồ dùng trong sinh hoạt (giỏ, gối, bình điếu, thước Lỗ Ban) và các loại khay, hộp thể hiện kỹ thuật chế tác đa đạng, tạo nên nét riêng cho nghệ thuật điêu khắc gỗ thời Nguyễn.

Khách tham quan chuyên đề

Khách tham quan chuyên đề sẽ có dịp chiêm ngưỡng những sản phẩm từ nghề gỗ khảm trai/ốc xuất hiện từ thời Lý - Trần ở vùng đất Thăng Long, nhiều vật phẩm khảm trai/ốc được các sứ thần mang sang Trung Hoa được sử sách ghi lại. Đến thế kỷ XVII, các chúa Nguyễn vào Nam mở cõi, nghề khảm cũng du nhập vào Nam và đạt sự phát triển rực rỡ. Ốc xà cừ được chọn để khảm phải là ốc còn sống thì sản phẩm mới có màu ngũ sắc lấp lánh.

Vào thời Nguyễn, loại hình gỗ khảm ốc xà cừ chủ yếu là đồ thờ và đồ dùng sinh hoạt. Đề tài trang trí mang ý nghĩa cát tường như tứ linh, tứ quý, tích truyện kèm câu thơ minh họa.

Hiện vật được trưng bày trong chuyên đề.