Tính tới nay, tại miền Bắc và miền Trung đã có 26.462 con trâu bò, ngựa và nhiều loại gia súc khác chết rét. Nhiều hộ dân ở vùng núi cao cũng có nguy cơ thiếu ăn vì rét đậm rét hại kéo dài, bà con không đi làm được, nông sản thiệt hại nặng nề.
Hỗ trợ thức ăn cho gia súc
Lào Cai là một trong những nơi có lượng trâu bò chết rét tăng nhanh. Tính đến nay đã có hơn 3.000 trâu bò chết. Mặc dù dưới đồng bằng, nhiệt độ đã nhích lên được 2-3°C, nhưng ở các rẻo núi cao, trời vẫn còn lạnh thấu xương. Các huyện như Bát Xát, Sa Pa, Bắc Hà, Si Ma Cai… đang rét dữ. Trong đó, nhiệt độ ban đêm tại xã biên giới Y Tý (huyện Bát Xát) xuống tới -3°C và huyện Sa Pa -2°C. Thậm chí có thời điểm, nhiệt độ ban ngày ở xã Y Tý vẫn âm 1°C. Do trời rét dài nên mỗi ngày vẫn đang có thêm hàng trăm con trâu, bò lăn ra chết. Nếu tính giá trị trung bình của mỗi con trâu (bò) 10 triệu đồng, ước thiệt hại về đàn gia súc của riêng Lào Cai đã lên tới hơn 30 tỷ đồng.
Ông Vi Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cũng cho biết, trung bình mỗi ngày qua, ở đây có thêm 500 - 600 con trâu bò chết rét. Hiện tại, Lạng Sơn đang dẫn đầu về lượng trâu bò chết (hơn 5.000 con). UBND tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức họp khẩn và chỉ đạo hỗ trợ thức ăn cho đàn gia súc của các hộ nghèo và cận nghèo (theo tiêu chí mới) với mức 5kg ngô/con trâu bò. UBND tỉnh Bắc Kạn cũng có quyết định hỗ trợ 6 tỷ đồng mua thức ăn tinh cho 120.000 con trâu bò trên địa bàn với mức 50.000 đồng/con và hỗ trợ thêm bằng tiền 50.000 đồng/con.
Tết... lạnh
Trong khi đó, suốt 1 tháng qua, giao thông đi lại các huyện vùng cao ở các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn… khá khó khăn do sương mù dày đặc, đường trơn trượt. Rét quá, bà con cũng không dám ra khỏi nhà. Mọi công việc làm ăn, lên nương, buôn bán đều bị đình trệ. Thậm chí hiện nay, xã Y Tý (nơi vừa xảy ra băng tuyết) còn đang bị cô lập với bên ngoài do đường sạt lở. Do đó, các đoàn cứu hộ, từ thiện ở dưới xuôi cũng không thể mang lương thực, quần áo, chăn nệm… lên được với đồng bào.
Theo ông Trịnh Quang Chinh, Giám đốc Sở LĐTB-XH tỉnh Lào Cai, mặc dù bà con cùng với chính quyền ở đây đã nỗ lực và chủ động phòng chống rét, giảm thiểu thiệt hại nhưng do rét đậm kéo dài nên có không ít hộ nghèo đang bị thiếu ăn do thiên tai, giá lạnh. Sở LĐTB-XH tỉnh Lào Cai đã đưa 5.080 hộ với khoảng 20.800 nhân khẩu vào danh sách nhận gạo hỗ trợ theo chính sách chung của Chính phủ, theo tiêu chuẩn, mỗi nhân khẩu được 15kg gạo/tháng.
Ở Lạng Sơn, cuộc sống người dân cũng đang gánh chịu thiệt hại nặng nề. UBND huyện Văn Quan (Lạng Sơn) cho biết, ở đây đang có 178 hộ với 620 người có nguy cơ thiếu lương thực trong dịp tết, sẽ được hỗ trợ 15kg gạo/người để bà con ăn tết. Đồng bào người Dao sống ở chân núi Mẫu Sơn (Lộc Bình - Lạng Sơn) cũng hơn 1 tháng nay không đi làm ăn được và tết này không có tiền chi tiêu.
Còn tại tỉnh Lào Cai, bên cạnh huy động ủng hộ đồng bào có gạo ăn tết, chính quyền sở tại cũng đang khẩn trương giúp dân cứu trâu bò khỏi chết rét. Sở NN-PTNT tỉnh Lào Cai đã huy động được 10.000m2 bạt dứa để giúp người dân quây che chuồng trại và 2.000kg muối để nấu cháo bổ sung khoáng chất cho gia súc. UBND các huyện Sa Pa, Bắc Hà, Mường Khương… cũng đã trích ngân sách gần 1,2 tỷ đồng để mua bạt dứa, ngô, gạo hỗ trợ bà con phòng chống đói, rét cho gia súc. Từ Hà Nội, nhiều doanh nghiệp và cơ quan hiện cũng khẩn trương vận động ủng hộ tiền, quần áo ấm để mang lên cho đồng bào ở vùng cao.
Phúc Hậu