Đạo diễn Mỹ dựng kịch trên sân khấu Việt - Kết nối hai nền văn hóa

Tất cả đều là con tôi là vở kịch kinh điển thế giới được dàn dựng tại Việt Nam do đạo diễn nổi tiếng của sân khấu Mỹ, ông Neil S.Fleckman dàn dựng.

- PV: Lần đầu tiên ông đến Việt Nam dựng vở, ông có lo chuyện bất đồng ngôn ngữ khi làm việc với các diễn viên của Nhà hát Tuổi trẻ?

Đạo diễn NEIL S. FLECKMAN: Hai yếu tố quan trọng trên sân khấu với tôi là sự giao tiếp và những mối liên hệ cá nhân. Trước đây, tôi cũng có kinh nghiệm dựng một số vở diễn tại một vài nước mà tôi không hề biết sử dụng ngôn ngữ của họ nhưng trên sân khấu, chúng tôi đã tìm được ra ngôn ngữ chung. Tại Việt Nam cũng vậy, mới chỉ 4 ngày làm việc nhưng chúng tôi đã làm quen và hiểu nhau, đạo diễn và diễn viên là những người bạn.

- Lý do ông chọn vở Tất cả đều là con tôi trong dự án hợp tác này?

Đây là tác phẩm nổi tiếng của Arthur Miller, người đã thể hiện xuất sắc nhiều vấn đề xã hội lớn nên tên tuổi ông gắn liền với tên tuổi các nhà viết kịch nổi tiếng thế giới như Henrik Ibsen (Na Uy), Bernard Shaw (Anh), Anton Tchekhov (Nga). Tất cả đều là con tôi là một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông và mang thông điệp sâu sắc: Hãy đối thoại với nhau, dù chúng ta ở quốc gia nào, dân tộc nào và ngôn ngữ nào, vì chúng ta đều là những con người biết sống yêu thương và có chung cảm nhận tốt đẹp về cuộc sống. Đó cũng là điều chúng tôi, đạo diễn và các nghệ sĩ mong muốn khi dàn dựng tác phẩm này.

- Sân khấu phương Tây có khuynh hướng tả thực, còn phong cách truyền thống của sân khấu Việt Nam lại là ước lệ. Khi dựng vở này, ông có tính tới sự khác biệt đó?

Đúng vậy. Hai phong cách sân khấu khác nhau, song điều đó không có nghĩa không có tiếng nói chung. Đặc biệt, vở diễn Tất cả đều là con tôi là dạng kịch bản sân khấu điển hình, có tiết tấu không quá nhanh nên gần với phong cách của sân khấu phương Đông. Thêm nữa, các diễn viên hầu hết đều rất trẻ có hiểu biết về mạng, công nghệ thông tin và từng xem nhiều tác phẩm điện ảnh của nước ngoài, nên cảm nhận văn hóa nước ngoài của họ khá nhanh và tốt. Đặc biệt là họ rất cởi mở trong thể hiện cảm xúc nên không khí làm việc, giao lưu giữa chúng tôi rất thoải mái. Vì thế, tôi không có phương án điều chỉnh hay cải biên tác phẩm này.

- Ông có cảm nhận gì khi làm việc với các nghệ sĩ của Việt Nam?

Tôi đã đi nhiều nước, làm việc với nhiều diễn viên khác nhau. Dự án nào cũng vậy, lúc khởi đầu đều có những khoảng cách và sự khiêm tốn nhất định. Nhưng điều đó tôi không thấy ở dự án này. Chúng tôi nhanh chóng hiểu nhau và đã có khởi đầu suôn sẻ. Trong sân khấu có thuật ngữ “đường biên”  là đường xếp những chiếc đèn, với ý khoảng cách, bên này là diễn viên, bên kia là đạo diễn. Nhưng ở đây không có đường biên.

- Đây là lần đầu tiên sân khấu Nhà hát Tuổi trẻ được dàn dựng theo phong cách sân khấu Mỹ với những cảnh trí mang tính tả thực. Ông có hài lòng với thiết kế của họa sĩ?

Bản thiết kế sân khấu cho vở Tất cả đều là con tôi được họa sĩ Doãn Bằng gửi tới tôi từ mùa hè và đây là những gì tôi mong muốn có được. Thiết kế đó có thể truyền tải được những cảm xúc mà tác giả nói, phù hợp với vở kịch, có thể gắn với từng bối cảnh riêng lẻ. Với cách thiết kế này, nghệ sĩ và khán giả sẽ xích lại gần nhau hơn.

Vĩnh Xuân thực hiện