Ủy ban KH-CN và Môi trường vừa có báo cáo khá chi tiết với Quốc hội về công trình Thủy điện Sông Tranh 2 trong đó khẳng định công trình này an toàn. Tuy nhiên, những trận động đất vẫn đang tiếp tục xảy ra gây hoang mang cho người dân khu vực Bắc Trà My. Để làm rõ hơn những nghi vấn về nguyên nhân động đất, ngày 9-11, Hội Địa chất công trình và môi trường Việt Nam đã tổ chức Hội thảo khoa học Địa chất công trình nền đập nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 với sự tham gia của gần 200 nhà khoa học địa chất.
Thủy điện Sông Tranh 2
Theo ông Phạm Hữu Sy, chuyên gia Hội đồng Nghiệm thu quốc gia, hiện đập Sông Tranh 2 còn có 8 vấn đề mà dư luận đang băn khoăn, trong đó có cả ý kiến của một số nhà khoa học có tên tuổi, đó là đập nằm trên đới đứt gãy đang hoạt động; đập nằm trên đới cà nát và dập vỡ, đang bị phong hóa mạnh; đá nền đã biến thành bột; cấu trúc đất nền quá xấu; động đất nguy hiểm ở chỗ kết hợp động đất kích thích với các đới đứt gãy đang hoạt động; sai lầm trong tính toán động đất kích thích; phun xi măng để gia cố chống động đất kích thích là vô nghĩa; mất ổn định vai đập; thấm qua thân đập. Để trả lời những câu hỏi này, mới đây, Hội Địa chất công trình và môi trường Việt Nam đã thành lập một tổ các nhà khoa học có kinh nghiệm đi khảo sát thực địa khu vực đập Sông Tranh 2.
Báo cáo của nhóm nhà khoa học này công bố tại hội thảo cho thấy, nền đập thủy điện Sông Tranh 2 được cấu tạo bởi đá gneis cứng chắc, ít nứt nẻ, không có hiện tượng dập nát, vỡ vụn. Đập được đặt hoàn toàn trên đới có giá trị cường độ kháng nén rất cao, đạt 900 - 1.000 kg/cm² (mẫu đá), cường độ kháng cắt khối đá bão hòa cao. Như vậy, nền đập thủy điện Sông Tranh 2 hoàn toàn ổn định về cường độ và biến dạng. Về đứt gãy tại khu vực đập, các nhà khoa học khẳng định không có đứt gãy lớn cắt qua nền đập. Các nhà khoa học cũng khẳng định các trận động đất đo được từ khi hồ chứa tích nước đến nay là động đất kích thích. Cường độ động đất kích thích lớn nhất đo được ngày 22-10-2012 với gia tốc nền 106,82 cm/s2 (4,6 độ richter).
Năm 2011, đoàn khảo sát của Viện KHCN Việt Nam nhận định động đất ở Bắc Trà My là động đất kích thích và ngày càng giảm.
Báo cáo của Hội Địa chất công trình và môi trường Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ của các nhà khoa học tại hội thảo. Ông Phan Trọng Trinh, Chủ tịch Hội Kiến tạo Việt Nam cho rằng nền đập Sông Tranh 2 đang ở trên nền đá gneis có độ bền tốt nhất, chỉ tiêu cơ lý cao, các đứt gãy cổ đã dựng hoạt động không gây động đất. Ông Nguyễn Văn Túc, Viện trưởng Viện Công nghệ nước và môi trường cũng công bố kết luận mới nhất của ông và các cộng sự trong đó khẳng định không có đứt gãy lớn chạy qua thân đập, tuy nhiên, có phát hiện ra những đứt gãy nhỏ sinh chấn trong lòng hồ, đó là nguyên nhân dẫn đến động đất kích thích đã xảy ra sớm, sau 5 tháng tích nước.
Cũng đồng tình quan điểm công trình thủy điện Sông Tranh 2 an toàn, tuy nhiên, ông Nguyễn Xuân Bao, Hội Địa chất TPHCM cho rằng, địa chất vùng hồ phức tạp nhưng đáng tiếc không được nhiên cứu kỹ để tiên liệu có động đất kích thích và chuẩn bị trước tâm trạng cũng như kiến thức cho mọi người liên quan để chủ động ứng phó. Ông Bao cũng đề nghị các nhà khoa học cần cẩn trọng trong nhận xét và phát biểu về tính ổn định địa chất công trình vùng đập và hồ chứa sao cho đúng thực tế, tránh suy diễn vô căn cứ, phóng đại vấn đề, dẫn tới hiểu lầm và gây hoang mang trong cộng đồng.
BÍCH QUYÊN
>> Động đất tại Sông Tranh 2: Đề xuất hỗ trợ thiệt hại
