Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những chuyện rất đáng xấu hổ: nhiều người đã tỏ ra thiếu giáo dục khi chen lấn, xô đẩy nhau để tranh cướp tặng phẩm, tranh mua hàng giảm giá hoặc suất ăn uống miễn phí.
Hồi tháng 9-2013, Đại sứ quán Vương quốc Hà Lan đã tổ chức chương trình “Đừng để bị ướt mưa” với mục đích nâng cao ý thức tự bảo vệ của người dân trước sự biến đổi khí hậu. Một sân khấu ngoài trời được dựng lên trước cổng trụ sở UBND quận Ba Đình (Hà Nội), dùng làm nơi phát tặng 3.000 chiếc áo mưa cho công chúng, nhằm chuyển tải ý nghĩa của thông điệp trên. Nhưng chỉ sau lời tuyên bố lý do của đại diện sứ quán Hà Lan, đã xảy ra tình trạng hỗn loạn khi mọi người xông vào để giành giật, tranh cướp áo mưa, không thèm xếp hàng đợi các tình nguyện viên phát cho đàng hoàng, lịch sự. Thậm chí nhiều người trèo lên cả sân khấu giật áo mưa từ tay của nhân viên sứ quán và các tình nguyện viên. Toàn bộ 3.000 chiếc áo mưa đã bị lấy sạch (có người lấy cả chục cái), nhưng mục đích, ý nghĩa tốt đẹp của chương trình đã không thực hiện được! Tiếp đó, hồi tháng 10 lại xảy ra vụ chen lấn, tranh nhau một suất ăn buffet Nhật miễn phí tại một nhà hàng ở quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), gây ách tắc giao thông cả một đoạn đường. Và rồi cuối tháng 10, tại quận 7 (TPHCM), Trung tâm Hội nghị triển lãm SECC tổ chức triển lãm sản phẩm Hàn Quốc, có tặng mỗi người đến dự một chiếc gối nhãn hiệu Everon. Vậy mà rất đông người lại chen lấn, xô đẩy nhau để giành quà, đến nỗi làm sập cả cánh cửa của quầy thông tin.
Thật ra những món quà “ngoại” như chiếc áo mưa, chiếc gối, suất ăn buffet… nêu trên không phải là đắt giá, nhưng giả sử có là bạc triệu đi nữa cũng không đáng để cho những người có lòng tự trọng và có văn hóa hành xử một cách thiếu giáo dục như thế! Càng đáng buồn khi những sự việc này diễn ra trước ống kính của nhiều phóng viên nước ngoài. Hãy thử hình dung, sau những vụ việc đáng xấu hổ đó và nhiều vụ việc khác tương tự đã từng xảy ra, người nước ngoài sẽ nhìn người Việt Nam chúng ta như thế nào? Chẳng lẽ danh dự và lòng tự trọng của con người và cả thể diện quốc gia lại bị xem nhẹ hơn những món quà như vậy?
Trong những ngày gần đây, lại liên tiếp xảy ra những chuyện tệ hại hơn: khi thấy các xe chở hàng hóa bị tai nạn giao thông, nhiều người đã lao vào hôi của. Thậm chí có nhiều kẻ táng tận lương tâm khi thấy có người bị tai nạn giao thông đang nằm trên đường, liền xúm vào giả vờ cứu giúp, nhưng tranh thủ lấy cắp ví tiền, điện thoại di động. Hoặc thấy người bị cướp văng giỏ tiền ra đường, nhiều người qua đường cũng xúm vào hôi của.
Khi có nhiều người xem nhẹ lòng tự trọng, danh dự và phẩm giá con người, thì đó chính là cảnh báo về sự xuống cấp có nguy cơ làm mất gốc hoặc biến dạng những giá trị văn hóa lâu đời của dân tộc được gầy dựng từ bao đời mới có được. Từ những sự việc đáng xấu hổ trên, sẽ còn nhiều việc phải làm để giáo dục lòng tự trọng, ý thức tự hào dân tộc cho mỗi công dân.
BIÊN HÀ (quận Bình Thạnh, TPHCM)
