Mona Lisa, bức tranh nổi tiếng của Lionard da Vinci là một trong những kiệt tác được nhiều người biết đến và được các nhà phê bình đề cập nhiều nhất. Đó cũng là bức tranh bị sao chép nhiều nhất trên thế giới. Giờ đây, theo các chuyên gia, nụ cười độc đáo của nàng Mona Lisa là đặc biệt nhưng không phải duy nhất.
Một bức tranh khác, La Bella Principessa, một tác phẩm ra đời trước tác phẩm nổi tiếng nhất của da Vinci, cũng có một nụ cười mà dường như thay đổi theo quan điểm của người xem. Các học giả cho rằng bậc thầy thời Phục hưng đã dùng kỹ thuật làm cho chủ đề của bức họa quyến rũ do sự bí ẩn của người được vẽ.
Khi xem bức tranh La Bella Principessa ở vị trí nghiêng, miệng của cô gái dường như nằm ở dưới thấp, nhưng mắt chuyển đi nơi khác để xem các chi tiết khác thì khi quay lại sẽ thấy miệng của cô ở vị trí phía trên, tạo cho người xem có cảm giác chủ thể đang biểu cảm với người xem. Có nghĩa nụ cười của cô chỉ có thể được nhìn thấy gián tiếp, giống như Mona Lisa. Bức tranh được cho là để mô tả cô bé Bianca Sforza, 13 tuổi, con gái của Ludovico Sforza (“Il Moro”) công tước của Milan, trước khi cô kết hôn với một chỉ huy của lực lượng quân sự Milan.
Bức tranh càng thêm sâu sắc bởi thực tế rằng cô gái đã chết sau vài tháng đám cưới với nghi ngờ rằng cô bị mang thai ngoài tử cung. “Các kết quả từ các thí nghiệm ủng hộ giả thuyết rằng có một hiệu ứng phụ thuộc khi nhìn vào bức chân dung của La Bella Principessa, tạo cho nó một sự huyền ảo”, theo ông Alessandro Soranzo, khoa tâm lý học Trường Đại học Sheffield Hallam, đồng tác giả nghiên cứu.
Theo các tác giả nghiên cứu, vẫn còn một câu hỏi liệu hiệu ứng này có thực sự là chủ ý của Leonard da Vinci hay không? Nếu thực sự như vậy thì danh họa là bậc thầy trong việc sử dụng hiệu ứng phụ thuộc trong bức tranh Mona Lisa lẫn bức tranh La Bella Principessa, nếu không, đó vẫn là một kỹ năng nghệ thuật rõ ràng của tác giả để phản ánh tâm trạng bên trong của chủ thể.
Đồng tác giả Michael Pickard, từ Đại học Sunderland, cho biết: “Không khó để tin rằng Leonard da Vinci rất tinh tế hiểu được tâm trạng của cô gái khi vẽ mà ông đã đưa vào cho cả hai tác phẩm”. Bức tranh Mona Lisa, khoảng 500 năm tuổi, là điểm thu hút 90% du khách tại bảo tàng Louvre ở Paris mặc dù nó cùng trưng bày với 6.000 bức tranh khác.
Khánh Minh