Anh T. quý mến!
Thăng Long có 4 ngôi đền thiêng trấn giữ các hướng Đông - Tây - Nam - Bắc gọi là “Thăng Long tứ trấn”. Đó là đền Bạch Mã trấn phía Đông, đền Voi Phục trấn phía Tây, đền Kim Liên trấn phía Nam, đền Quán Thánh trấn phía Bắc. Bốn ngôi đền xác định địa giới Thăng Long, tạo nên ý nghĩa và tầm vóc của mảnh đất kinh kỳ. Theo các nhà nghiên cứu đây cũng là những “cột mốc” định hình long mạch đất kinh kỳ, đã tồn tại từ bao đời nay trong tâm tưởng người dân Việt.
Trải qua biết bao biến cố thăng trầm của lịch sử, tứ trấn vẫn trường tồn cùng thời gian, trở thành niềm tự hào của Thăng Long – Hà Nội. Bởi tứ trấn chỉ có duy nhất ở Thăng Long và việc thờ 4 vị thần bảo vệ Thăng Long từ 4 phía là nét độc đáo của văn hóa tâm linh Thăng Long. Tứ trấn cũng được xem là biểu tượng ngàn năm của Thăng Long – Hà Nội trong việc bền bỉ trường tồn trong dòng chảy và thăng trầm của lịch sử để tạo ra một diện mạo của thủ đô Hà Nội hôm nay với những huyền tích và giá trị văn hiến của cả dân tộc.
Thưa anh, trong ngày hôm qua, sau đúng 7 năm ròng rã triển khai, tượng đài Thánh Gióng trên đỉnh Đá Chồng ở Sóc Sơn cũng đã được khánh thành. Như anh đã biết, Thánh Gióng là người thứ 2 trong 4 vị thánh được gọi là “tứ bất tử” theo tín ngưỡng của người dân Việt từ xưa đến nay. Khi nói chuyện “tứ trấn” của Hà Nội và “tứ bất tử” của người Việt, thật không phải nếu không nhắc đến “An Nam tứ đại khí”. Đó là 4 công trình nghệ thuật bằng đồng nổi tiếng thời Lý – Trần, gồm: tượng Phật chùa Quỳnh Lâm (Đông Triều, Quảng Ninh); tháp Báo Thiên ở Thăng Long (Hà Nội); chuông Quy Điền ở chùa Diên Hựu (chùa Một Cột, Hà Nội) và vạc Phổ Minh ở chùa Phổ Minh (Thiên Trường, Nam Định).
Thật đáng tiếc những món đồ “minh khí” thể hiện đỉnh cao văn hóa và quyền lực của thời đại Lý – Trần này đã mất, chỉ còn trong sử sách. Đó cũng là điều đáng tiếc cho lịch sử Thăng Long – Hà Nội nói riêng và cả nước Việt nói chung. Nhưng dù sao, “tứ trấn” của Hà Nội và “tứ bất tử” của người Việt vẫn còn hiện hữu, sống mãi đến hôm nay và còn tới mai sau. Đó là những khát vọng cao đẹp của mỗi người cũng như toàn thể dân tộc Việt Nam; là sự vững vàng, trường tồn của một thủ đô ngàn năm văn hiến và anh hùng. Nói như nhà văn Nguyễn Khắc Phục: “Hà Nội còn thì Việt Nam còn”; Hà Nội là “kim cương bất hoại” của đất nước, dân tộc Việt Nam. Thăng Long – Hà Nội là niềm kiêu hãnh, là đại hồng phúc và khát vọng của Việt Nam. Tin chắc rằng, anh cũng đồng ý như vậy!
Chúc anh sức khỏe!
TRẦN LƯU
