Với chiều dài 28,5 km chủ yếu thuộc địa bàn Tiền Giang, kênh Chợ Gạo là tuyến giao thông thủy độc đạo nối liền sông Vàm Cỏ, sông Tiền và cũng là trục nối giữa sông Đồng Nai và hệ thống sông Cửu Long.
Đây là tuyến vận tải đường thủy huyết mạch ở ĐBSCL (từ TP Hồ Chí Minh đi Cần Thơ - Cà Mau) nên lưu lượng tàu thuyền qua lại dày đặc, trên 1.000 lượt/ngày, dẫn đến tình trạng sạt lở rất nghiêm trọng xảy ra trong nhiều năm liền, đe dọa tài sản và tính mạng người dân.
Tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng! Đặc biệt tại địa bàn các xã Tân Thuận Bình, Quơn Long, Bình Phục Nhứt (huyện Chợ Gạo) và xã Đồng Sơn (huyện Gò Công Tây)… bị sạt lở nghiêm trọng. Theo đánh giá của ngành chức năng, tốc độ sạt lở chung khoảng 2-3m/năm, đặc biệt khu vực ấp Long Thạnh (xã Quơn Long, huyện Chợ Gạo) có tốc độ lở lên đến 4m/năm.
Việc sạt lở gây mối nguy hiểm tiềm ẩn đối với người dân sống hai bên tuyến kênh Chợ Gạo; kể cả người đi lại trên tuyến đường cặp theo kênh, đặc biệt vào ban đêm và trong mùa mưa.
Qua tìm hiểu, một số hộ dân có kinh tế khá giả ở một số khu vực bị sạt lở của tuyến kênh Chợ Gạo đã chủ động bảo vệ bờ kênh bằng cách làm bờ kè kiên cố. Hộ khó khăn thì trồng dừa nước hoặc tạm thời gia cố để giữ đất nhưng không chịu nổi áp lực của sóng đánh và dòng chảy khi ghe tàu chạy qua.
Khảo sát cho thấy, tuyến kênh Chợ Gạo đã có hơn 150 điểm sạt lở, lấn vào bờ từ 2 đến 20m, tốc độ sạt lở từ 2 đến 4m/năm; có nhiều điểm sạt lở đã lấn sâu vào mặt đường từ 1-3m, làm hư hỏng đường bộ hai bên bờ kênh, gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân.
Theo Sở Giao thông Vận tải, dự án chống sạt lở hai bờ kênh Chợ Gạo do Bộ GTVT làm chủ đầu tư dự kiến triển khai vào năm 2008 nhưng đến nay vẫn “bặt vô âm tín”. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là biện pháp trước mắt để hạn chế tình trạng sạt lở ở những khu vực nghiêm trọng.
Theo Sở Giao thông vận tải tỉnh Tiền Giang, tổng số hộ bị ảnh hưởng khi triển khai dự án này là 2.105 hộ, trong đó huyện Chợ Gạo là 1.739 hộ, Gò Công Tây là 366 hộ, số hộ đủ điều kiện tái định cư là 702 hộ. Công tác đo đạc, kiểm kê đã hoàn tất. Huyện Chợ Gạo đang thực hiện công tác áp giá, làm thủ tục di dời các công trình công cộng, thủ tục xây dựng các khu tái định cư.
Hiện nay, người dân ở hai bên kênh Chợ Gạo mòn mỏi chờ dự án trong khi hiểm họa sạt lở đang ngày một gia tăng. Trước tình hình này, bà Nguyễn Thị Minh Thủy, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Tiền Giang, cho biết: Trong thời gian vừa qua, ngành Giao thông vận tải đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang hỗ trợ kinh phí di dời và kè chắn cho 42 hộ đang trong tình trạng bị sạt lở nghiêm trọng.
Hiện nay, UBND huyện Chợ Gạo đang tiếp tục khảo sát để kịp thời hỗ trợ kinh phí di dời cho các hộ dân có nguy cơ bị sạt lở cao. Trong thời gian tới, Sở Giao thông vận tải tỉnh Tiền Giang sẽ có kiến nghị Ban Quản lý dự án đường thủy nội địa phía Nam cho ưu tiên lập hồ sơ, chi trả tiền bồi thường để các hộ sớm di dời đến nơi ở mới.
Nguyễn Hữu Chí
