Ngày 1-8, ngay sau Hội nghị tổng kết năm học 2005-2006 và triển khai nhiệm vụ “2 không” – không tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích – cho năm học mới, Bộ GD-ĐT đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phổ cập giáo dục (PCGD) giai đoạn 1 (2001-2005) và mục tiêu, giải pháp giai đoạn 2 (2006-2010).

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân tặng bằng khen cho các cá nhân có nhiều thành tích trong công tác phổ cập giáo dục 5 năm qua. Ảnh: MAI HẢI

Đánh giá giai đoạn 1, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Vọng cho rằng chúng ta đã đạt được những thành tựu hết sức quan trọng: Có 36 tỉnh thành đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi (PCGDTHĐĐT); 30 tỉnh, thành đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở (PCGDTHCS). Mặc dù vậy, theo ông Vọng, vẫn còn một số mặt hạn chế, yếu kém như kế hoạch phổ cập chưa sát với điều kiện thực tế, tiến độ thực hiện còn chậm, chất lượng chưa bền vững có thể dẫn tới mất chuẩn. Tuy nhiên, đích đến là PCGDTHCS trên toàn quốc vào năm 2010 nhất định sẽ phải thực hiện bằng được và “chúng ta đã và sẽ kiên quyết lấy nguyên tắc đảm bảo chất lượng vững chắc làm tiêu chí hàng đầu để phấn đấu, kiểm tra, đánh giá quá trình thực hiện; không khuyến khích tư tưởng nóng vội chạy theo số lượng và tiến độ”. Ông cũng nói rõ giai đoạn 2 “sẽ thực hiện rất khó khăn” vì 34 tỉnh, thành còn lại đều thuộc diện “thu không đủ chi” và chắc chắn Chính phủ sẽ phải rót ngân sách hỗ trợ.

Tiếp thu hàng loạt ý kiến của các địa phương từ Tuyên Quang, Hà Tĩnh, Cần Thơ… đến Cà Mau, Thứ trưởng Nguyễn Văn Vọng nhấn mạnh đến 3 giải pháp chủ yếu sẽ áp dụng cho giai đoạn 2: Thứ nhất là phải có hệ thống trường lớp chính quy với nhiều loại mô hình phù hợp với từng địa phương, như ở miền núi có thể áp dụng loại hình “bán trú, dân nuôi” mà Tuyên Quang đã triển khai. Thứ hai, xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đảm bảo chất lượng với tinh thần trách nhiệm cao. Thứ ba, huy động sức mạnh của toàn xã hội, nhất là sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương. Trước đề xuất “đơn giản hóa các tiêu chí đạt chuẩn” mà Cà Mau – tỉnh duy nhất xin “lùi” thời gian thực hiện PCGDTHCS đến năm 2007, ông Vọng cho rằng tiêu chí không cao và không thể thay đổi. Thậm chí các địa phương đã đạt chuẩn sẽ phải nâng lên mức cao hơn nữa cho giai đoạn sau năm 2010.

Tổng kết hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân cho rằng công tác PCGD phải làm thực chất chứ không phải là làm theo cách… phổ cập chứng chỉ. Theo ông, PCGD chẳng qua cũng chỉ là phổ cập năng lực làm người tối thiểu theo chuẩn quốc gia. Đối với 34 tỉnh thành còn lại, Bộ trưởng yêu cầu phải rà soát lại phương án khả thi, hoạch định kỹ lộ trình PCGD cụ thể và bám chắc vào “4 cân đối”: Vốn, năng lực xây dựng cơ bản, đội ngũ giáo viên và chính sách đãi ngộ với họ. Riêng với 30 tỉnh, thành đã hoàn thành PCGDTHCS, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân lưu ý nên “tăng chuẩn” không đọc – chép và ứng dụng tin học trong giảng dạy.

NHÓM PV