Khủng hoảng Trung Đông: Thêm cú sốc về kinh tế, văn hóa


Ngày 7-1, Quốc hội Iran đã liệt Bộ Quốc phòng Mỹ là “tổ chức khủng bố” sau cái chết của Tư lệnh đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Tướng Qassem Soleimani trong vụ Mỹ không kích gần sân bay Baghdad, Iraq. 
Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei, Tổng thống Hassan Rouhani và các quan chức Iran cầu nguyện trước quan tài của Tướng Soleimani .
Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei, Tổng thống Hassan Rouhani và các quan chức Iran cầu nguyện trước quan tài của Tướng Soleimani .

Trước đó, Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc (HĐBA LHQ) trong cuộc họp tối 6-1, đã không hội đủ số phiếu để ra thông cáo lên án vụ việc người biểu tình quá khích tấn công Đại sứ quán Mỹ tại Iraq cách đây một tuần. 

13 kịch bản trả thù

Hãng thông tấn chính thức Iran IRNA dẫn kết quả bỏ phiếu tại Quốc hội nước này cho biết tất cả thành viên Lầu Năm Góc, các tổ chức và công ty trực thuộc cùng các chỉ huy Mỹ lên kế hoạch và thực hiện vụ không kích ngày 3-1 vừa qua đều bị liệt vào “danh sách đen”. Theo hãng thông tấn bán chính thức Fars, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran Ali Shamkhani cho biết nước này đang cân nhắc 13 “kịch bản trả thù” nhằm đáp trả cuộc tấn công hôm 3-1 của Mỹ. 

Cùng ngày, các nguồn tin cho biết Mỹ đã từ chối cấp thị thực cho Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif, vốn sẽ cho phép ông Zarif tham dự một cuộc họp của LHQ tại New York vào ngày 9-1 tới. Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh các nước tiếp tục kêu gọi các bên kiềm chế và giảm căng thẳng khu vực. Chiều 7-1, truyền hình nhà nước Iran phát sóng trực tiếp những hình ảnh hàng ngàn người đổ xuống các tuyến phố ở Kerman, quê nhà của Tướng Qassem Soleimani, để bày tỏ tiếc thương trước khi lễ an táng ông diễn ra ở đây.

Tại cuộc họp nội các an ninh ngày 6-1, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhấn mạnh Israel không liên quan đến cái chết của Tướng Qasem Soleimani trong cuộc không kích của Mỹ hôm 3-1. 

Iran cũng đã đe dọa sẽ xóa sổ thành phố Tel Aviv và Haifa của Israel và tấn công các mục tiêu quân sự của Israel để trả thù cho Tướng Soleimani bị thiệt mạng. 

Tác động xấu

Trong một thông báo gửi tới khách hàng, hãng phân tích thị trường Moody’s cảnh báo, một cuộc xung đột kéo dài giữa Mỹ - Iran có thể gây ra cú sốc lớn đối với kinh tế toàn cầu. Nhà phân tích Alexander Perjessy của Moody’s  nhận định, một trong những hậu quả toàn cầu của cuộc xung đột là sự thay đổi giá dầu mỏ. Ngoài ra, các ngành công nghiệp khác như du lịch ở các quốc gia Trung Đông cũng bị ảnh hưởng mạnh.

Trước những diễn biến căng thẳng tại Trung Đông, thị trường thế giới ngày 6-1 đã có những phản ứng xáo trộn, với giá cổ phiếu trên thị trường Mỹ tăng lên, trong khi tại châu Âu và châu Á chứng kiến chiều hướng đi xuống.

Trong khi đó, giá dầu thô toàn cầu đã tăng trên 70USD/thùng, đánh dấu lần đầu tiên mức giá trên đạt được trong hơn 3 tháng trở lại đây. Theo hãng tin AP, giá dầu Brent đã đạt mức cao 70,74USD/thùng, mức giá cao nhất kể từ giữa tháng 9 khi tăng vọt trong một thời gian ngắn sau cuộc tấn công vào các cơ sở chế biến dầu thô của Saudi Arabia. 

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã khẳng định quân đội Mỹ sẽ không vi phạm luật xung đột vũ trang, loại trừ khả năng nước này sẽ tấn công các địa điểm văn hóa của Iran.

Lời trấn an ngày 6-1 của Bộ trưởng Esper đi ngược lại với tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra hôm 5-1, theo đó cảnh báo sẽ tấn công 52 mục tiêu của Iran, trong đó có những địa điểm văn hóa quan trọng của nước Cộng hòa Hồi giáo này nếu Tehran trả đũa việc Mỹ không kích làm Tướng Qassem Soleimani thiệt mạng. Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa của LHQ (UNESCO) Audrey Azoulay trước đó nêu rõ, cả Iran và Mỹ phải tôn trọng công ước yêu cầu các quốc gia bảo tồn các di sản văn hóa thế giới.

Theo hình ảnh được truyền hình Nhà nước Iran phát sóng trực tiếp chiều 7-1, ít nhất 50 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương trong vụ giẫm đạp lên nhau trong đoàn rước linh cữu tướng Qassem Soleimani.

Tin cùng chuyên mục