Liên hoan sân khấu hài lần thứ I do Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam chủ trì sẽ diễn ra tại Hạ Long - Quảng Ninh từ 25 đến 30-8. Sau đó, liên hoan tiếp tục diễn ra tại khu vực phía Nam vào tháng 11 năm nay.
Phản ánh xã hội
NSƯT Trần Nhượng, Phó ban tổ chức liên hoan, cho biết, mặc dù liên hoan được tổ chức với hai ban giám khảo cho hai khu vực Bắc - Nam, tuy nhiên, dù với “gu” như thế nào thì đều có tiêu chí chung là tác phẩm hài phải mang lại hiệu quả tích cực cho xã hội, phải có tính phê phán giáo dục, phản ánh đời sống xã hội, chứ hài không chỉ đơn giản là chọc cười.
NSƯT Trần Nhượng nhận xét, lối diễn hài miền Nam mang nhiều tính giải trí hơn trong khi hài miền Bắc lại nặng về học thuật. Tiêu chí chấm giải là các tác phẩm phải có chủ đề nội dung tư tưởng rõ ràng; tiết mục phải giữ được đặc trưng của loại hình nghệ thuật và thể hiện các chức năng cơ bản của nghệ thuật là: Nhận thức - giáo dục - thẩm mỹ - vui mà không nhảm, hài mà không thô, nhất là không tạo nên sự phản cảm, thiếu văn hóa.
Hài kịch Đời cười được yêu thích trên sân khấu phía Bắc.
NSND Lê Tiến Thọ, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, nhận định: diễn hài rất khó. Ở Việt Nam không phải nhiều người viết được, diễn được. Đào tạo một lớp diễn viên, có thể ra được nhiều diễn viên chính, đóng các vai có tính chất mẫu của kịch, chèo, tuồng…, nhưng có được một diễn viên hài ghi được dấu ấn là khá hiếm. Nhiều người đóng giỏi các vai chính, vai bi nhưng không đóng hài được.
Đối với chèo, có nhiều người đóng được tốt nhân vật Thị Mầu, Thị Kính; với cải lương cũng có thể có nhiều Thúy Kiều, Kim Trọng... Nhưng có được một nhân vật hài là khó, thực tế có những đoàn không có nổi một diễn viên hài. Bởi vì với hài mà làm không chuẩn thì rất vô duyên và người ta cười là cười cái sự vô duyên ấy. Hài có thể coi như một trong số “đặc sản” sân khấu, luôn thu hút khán giả. Việc tổ chức một liên hoan, một sân diễn riêng cho hài sẽ là động lực để các địa phương, đơn vị đầu tư cho sáng tác, dàn dựng, biểu diễn các tác phẩm hài.
Sức mạnh cộng hưởng
Đối với các nghệ sĩ, liên hoan hài kịch lần này không chỉ mang tính chất thi thố, một cuộc vui đơn thuần mà nó như một sân chơi để các nghệ sĩ được thỏa sức sáng tạo và chứng tỏ cái duyên của cá nhân và hơn hết là được những nhà phê bình trong giới nghệ thuật nhìn nhận, đánh giá và công nhận tài năng.
NSND Lê Tiến Thọ cho biết, liên hoan sân khấu hài tại khu vực miền Bắc, sẽ thi vào ban ngày, đến tối các nghệ sĩ hài sẽ cùng nhau tạo ra sức mạnh cộng hưởng từ những nụ cười bằng cách công diễn bán vé nhằm gây quỹ hỗ trợ các nghệ sĩ nghèo, già yếu. Nếu được nhiều hơn sẽ ủng hộ trẻ em nhiễm chất độc da cam/dioxin. Việc tổ chức, chấm điểm có quy chế riêng, và các huy chương cũng được tính vào thành tích bổ sung hồ sơ xét danh hiệu nghệ sĩ sau này. Đáng chú ý là ngoài các bộ môn sân khấu tham gia như kịch, tuồng, chèo, cải lương, rối, còn có sự tham gia của xiếc.
Hiện đã có 19 đơn vị tham gia vào liên hoan ở phía Bắc lần này, trong đó có nhiều đoàn địa phương như Phú Thọ, Hải Dương, Hải Phòng. Có nhiều đơn vị đăng ký hai tiết mục như Nhà hát Tuổi trẻ, Nhà hát Tuồng Việt Nam…
Liên hoan sân khấu hài năm nay áp dụng quy chế mở, đó là các nhóm được quyền sử dụng các tiểu phẩm đã từng được công diễn, kể cả kịch bản nước ngoài.
VĨNH XUÂN
