Trong khi hầu hết các khu công nghiệp (KCN) trong cả nước đều phải nỗ lực di dời dân cư ra khỏi phạm vi hoạt động của các nhà máy xí nghiệp thì KCN Tân Bình lại “ưu tiên” quy hoạch sắp xếp, phát triển và kinh doanh các khu dân cư trong KCN. “Mô hình” khu dân cư sống chung với công nghiệp lần đầu tiên xuất hiện, liệu có hợp lý?
- KCN: Hết đất cho doanh nghiệp!
Hơn 1.700 hộ nhận đất tái định cư xây nhà và cư trú trong KCN Tân Bình. Ảnh: L.P.
Quyết định (QĐ) số 65/TTg ngày 1-2-1997 của Thủ tướng Chính phủ đã cấp phép cho KCN Tân Bình ra đời với quy mô 151,2 ha. Chính phủ cũng cho phép đầu tư xây dựng và kinh doanh khu phụ trợ nhà ở nằm cạnh KCN Tân Bình với quy mô 74 ha, thể hiện tại QĐ 64/TTg (1-2-1997).
KCN Tân Bình là một trong những KCN ra đời sớm, việc Chính phủ cho phép đầu tư xây dựng kinh doanh khu nhà ở phụ trợ là để sắp xếp, bố trí dân cư hợp lý, đồng thời bố trí nơi ở cho hàng vạn cán bộ công nhân đang làm việc tại KCN. Mục tiêu chủ yếu của KCN Tân Bình vẫn là chuyện hoạch định phát triển công nghiệp của TPHCM.
Từ khi ra đời đến nay, KCN Tân Bình đã thu hút được 132 doanh nghiệp vào đầu tư thuê đất với tổng diện tích thuê 77,1 ha chiếm khoảng 92% diện tích đất công nghiệp cho thuê lại. Từ tháng 6- 2001, hơn 200 doanh nghiệp đặt chân đến KCN Tân Bình với nguyện vọng thuê khoảng 100 ha đất nhưng đã không còn đất! Một chủ doanh nghiệp thuê đất trong KCN Tân Bình cho biết, đã nhiều lần làm đơn xin thuê thêm đất mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh nhưng không thể được vì… quỹ đất dành cho công nghiệp hầu như đã khóa sổ.
Theo QĐ 64/TTg, khu nhà phụ trợ có quy mô 74 ha, sau đó UBND TPHCM có QĐ 3756/QĐ-UB (30-7-2004) cho phép điều chỉnh tăng thêm 22,9ha. Như vậy, KCN Tân Bình được điều chỉnh cắt xén diện tích đất dành cho công nghiệp để bù vào việc mở rộng phát triển khu dân cư.
15 lô chung cư với 1.580 căn hộ tại KCN Tân Bình đã lần lượt rơi vào tay những người mua bán kiếm lời.
Chủ đầu tư của cả 2 dự án vừa nêu trên là Công ty SXKD XNK DV và ĐT Tân Bình (Tanimex). Sau khi được phép mở rộng phát triển khu dân cư, Tanimex đã đẩy nhanh tốc độ phát triển khu dân cư trong KCN. Điều ai cũng thấy là phát triển khu dân cư sẽ mang lại lợi nhuận gấp nhiều lần so với việc làm hạ tầng để cho các đơn vị doanh nghiệp thuê lại.
Việc điều chỉnh diện tích khu dân cư trong KCN Tân Bình, theo giải thích của ông Huỳnh Công Minh- Phó phòng Kinh doanh dịch vụ Tanimex: “Đền bù giải tỏa các hộ dân tại KCN Tân Bình hết sức phức tạp, đặc biệt là dân cư tuyến đường Lê Trọng Tấn, nên buộc lòng phải điều chỉnh cân đối lại diện tích đất trong KCN… một cách hợp lý (!?)”.
- Nhưng còn đất để... xây nhà
Khu phụ trợ nhà ở theo quy định là để phục vụ nhu cầu tại chỗ cho công nhân trong KCN và tái định cư trong quy hoạch đất KCN. Tuy nhiên, trong tổng số 15 lô chung cư với quy mô 1.580 căn hộ do Tanimex làm chủ đầu tư, người có nhu cầu cư trú thực sự đã không thể với tay tới trong khi các căn hộ chung cư đều đã có chủ và rơi vào cảnh mua đi bán lại của một số đầu nậu. Đã có trên 1.700 hộ được nhận đất tái định cư trong KCN, nhà cửa mọc lên khá xôm tụ. Bà Nguyễn Thị Ng… một trong những địa chỉ mua bán nhà đất tại khu vực này cho biết: “Đất ở đây tăng giá vùn vụt, tùy theo diện tích từng lô, giá từ 6 đến 14 triệu đồng/m2, muốn mua theo dạng nào đều có tất!”.
Khu dân cư mới hình thành trong KCN Tân Bình. Ảnh: QUỐC HÙNG
Các hộ dân trong các khu tái định cư tỏ rõ niềm vui bởi lẽ nhà cửa của họ được mọc lên trong khu quy hoạch và được lợi về cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, tình hình ô nhiễm môi trường, chất thải của các nhà máy xí nghiệp… là những vấn đề người dân phải đối mặt mỗi ngày.
Ngược lại, các doanh nghiệp đã thuê đất và có nhà xưởng tại đây cũng với tâm trạng đầy băn khoăn khi phải sống chung cùng khu dân cư. Mật độ dân cư đông, các loại hình dịch vụ cũng phát triển mạnh, các xe chở hàng hóa ra vào xí nghiệp tạo ra sự nguy hiểm và tình hình trật tự an ninh tại khu vực này càng phức tạp hơn.
Trung tá Đoàn Minh Sơn, Phó trưởng Công an phường Tây Thạnh quận Tân Phú cho biết: “Địa bàn này có hơn 70% dân tạm trú, quản lý hết sức khó khăn. Từ khi có các chung cư mọc lên, ban đêm xe taxi, xe tải đến đỗ thành bãi vài chục chiếc, đi theo là các tệ nạn xã hội...”. Công an phường chỉ quản lý các khu dân cư, còn phía các đơn vị nhà máy thuê đất, công an phường muốn vào kiểm tra là… phải xin phép BQL! Khi xảy ra sự việc, các đối tượng chạy từ nơi này sang nơi khác khiến việc truy bắt các đối tượng rất vất vả.
KCN Tân Bình sẽ phát triển theo hướng nào, đó là một câu hỏi lớn của các doanh nghiệp đang thuê đất và hàng vạn hộ tái định cư trong KCN Tân Bình. Dự kiến, Tanimex sẽ tiếp tục đầu tư xây dựng khu chưng cư cao tầng về phía KCN Tân Bình mở rộng. Hàng vạn hộ dân cư nữa sẽ mọc lên quanh các ống khói công nghiệp ở Tân Bình. Cảnh dân cư vây quanh bao bọc lấy các nhà máy xí nghiệp, nên chăng?
LÊ PHONG
