Trong những ngày qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã liên tục phát đi khuyến cáo kêu gọi người dân không nghe tin đồn thất thiệt, sự xúi bẩy, kích động của các phần tử xấu và cần thận trọng khi quyết định các giao dịch mua, bán ngoại tệ và vàng, tiền gửi để tránh những thiệt hại kinh tế không đáng có cho bản thân và cả xã hội. Lý do khiến cơ quan quản lý ngân hàng liên tục lên tiếng là bởi trong một vài ngày qua, tỷ giá giữa tiền đồng và ngoại tệ, giá vàng đã biến động trên thị trường.
Một số nguồn tin cho biết có hiện tượng người dân đi mua vàng và ngoại tệ vì nghe tin đồn bất ổn liên quan đến những xáo trộn từ biển Đông. Song sự biến động đó không lớn, chủ yếu diễn ra trên thị trường tự do, nơi quy mô chỉ chiếm khoảng 10% tổng thể thị trường trong nước.
Trên thực tế, ở bất cứ quốc gia nào, khi có những biến động liên quan đến an ninh trật tự hay quốc phòng, đều gây tác động nhất định đến tâm lý người dân. Trước biến động, một bộ phận tổ chức, dân cư tìm đến vàng và ngoại tệ như một sự phòng thủ cũng là dễ hiểu.
Tuy nhiên, với những nền tảng khá ổn định của thị trường tiền tệ Việt Nam trong vài năm trở lại đây, những hành động trên là không cần thiết. Từ cuối năm 2011 đến nay, tình hình tiền tệ và hoạt động ngân hàng diễn biến hết sức tích cực. Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay đã giảm mạnh, thanh khoản và an toàn hoạt động của hệ thống được đảm bảo, tỷ giá ổn định, niềm tin vào đồng Việt Nam được nâng cao. Chỉ trong một thời gian ngắn, NHNN mua được một lượng lớn ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối quốc gia lên tới mức 35 tỷ USD, là mức kỷ lục từ trước đến nay.
Thời gian qua, trước diễn biến tình hình trên biển Đông, thị trường tiền tệ và hoạt động ngân hàng vẫn diễn ra bình thường và thông suốt. Theo số liệu từ NHNN, đến ngày 16-5 huy động vốn của hệ thống ngân hàng tăng 0,55% so với cuối tháng 4 và tăng 3,96% so với cuối năm 2013. Điều này chứng minh rằng tin đồn nhiều người dân đổ xô đi rút tiền ở ngân hàng để mua vàng và ngoại tệ là không có cơ sở. Trên thị trường ngoại tệ, tỷ giá liên ngân hàng có một số thời điểm tăng nhưng vẫn thấp xa so với mức tỷ giá trần quy định của NHNN.
Đại diện NHNN đã lên tiếng khẳng định tỷ giá trên thị trường tự do tăng trong mấy ngày qua “chủ yếu do yếu tố tâm lý, và không loại trừ yếu tố đầu cơ, tung tin, làm giá để trục lợi”. Thực tế là hiện nay cân đối cung cầu ngoại tệ vẫn đảm bảo, 4 tháng đầu năm xuất khẩu tăng 18,9% so cùng kỳ, xuất siêu đạt 2,05 tỷ USD, nguồn kiều hối, vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp tiếp tục vào Việt Nam, cán cân thanh toán thặng dư cao, khoảng 10 tỷ USD và dự báo tiếp tục thặng dư trong cả năm 2014.
Với những nền tảng ổn định như trên, trong lúc này nếu người dân hoang mang, nghe theo tin đồn kích động, không tỉnh táo trong các giao dịch mua vàng và ngoại tệ sẽ không chỉ tác động bất lợi cho nền kinh tế, mà còn có thể khiến bản thân bị thiệt hại. Báo cáo tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 7 của Quốc hội, Chính phủ nhận định nền kinh tế hiện đang có sự phục hồi khá rõ nét, tuy nhiên vẫn chưa thực sự vững chắc. Bởi vậy, yếu tố lòng tin vào chính sách lúc này là rất quan trọng. Nếu người dân nghe theo tin đồn thất thiệt, sự xúi bẩy kích động của các phần tử xấu, những thành quả và sự nỗ lực để ổn định kinh tế thời gian qua chắc chắn sẽ đổ vỡ. Khi đó, nền kinh tế lại tiếp tục trở lại giai đoạn khó khăn, và gánh chịu hậu quả không ai khác chính là các doanh nghiệp và người dân.
Về phía quản lý nhà nước, thông điệp đưa ra để tạo lập niềm tin là khá rõ ràng. Đại diện NHNN khẳng định “sẵn sàng thực hiện mọi biện pháp để ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và vàng”. Để đảm bảo sự ổn định đó, NHNN sẽ hỗ trợ thanh khoản kịp thời cho hệ thống, sẵn sàng bán ngoại tệ để can thiệp ổn định tỷ giá trong biên độ đề ra từ đầu năm, sẵn sàng thực hiện các biện pháp, công cụ chính sách tiền tệ khác để hỗ trợ ổn định tỷ giá. Đối với thị trường vàng, NHNN cũng cho biết đang theo dõi sát tình hình, đã chuẩn bị và áp dụng ngay các biện pháp bình ổn thị trường vàng trong trường hợp cần thiết.
Như vậy, vấn đề quan trọng hiện nay là chính người dân phải tỉnh táo nhìn nhận tình hình một cách thấu đáo, đưa ra các quyết định đúng đắn. Đó cũng chính là cách để người dân tự bảo vệ mình. Trong bối cảnh diễn biến trên biển Đông còn rất phức tạp, sự bình tĩnh, thận trọng và lòng tin của người dân vào đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước, vào việc điều hành chính sách tiền tệ ổn định của NHNN sẽ góp phần quan trọng để ổn định kinh tế - xã hội đất nước. Đó cũng là thể hiện tinh thần yêu nước của mỗi người dân chúng ta.
BẢO MINH
