Trong bài tham luận mở đầu buổi tọa đàm, PGS.TS. Phan Thị Hồng Xuân, Trưởng Khoa Đô thị học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (KHXH & NV) TPHCM, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Đông Nam Á tại TPHCM điểm lại những cột mốc chính trong quá trình hình thành Cộng đồng ASEAN từ cuối năm 2015 đến nay.
Theo đó, ASEAN đã khẳng định được hình ảnh mới như là một trong những tổ chức liên kết khu vực thành công, phát triển nhất trên thế giới; trở thành chủ thể quan trọng trong quan hệ quốc tế, đóng vai trò trung tâm tại châu Á - Thái Bình Dương. Cộng đồng ASEAN là một ví dụ điển hình của thuyết đa văn hóa, là sản phẩm tiêu biểu của chủ nghĩa khu vực và chủ nghĩa kiến tạo.
Quá trình thành lập và phát triển của Cộng đồng ASEAN có sự đóng góp không nhỏ từ quan hệ hợp tác giữa các thành viên, trong đó có quan hệ Việt Nam và Thái Lan.
Trong bài tham luận của mình, Tổng Lãnh sự Thái Lan tại TPHCM Apirat Sugondhabhirom khẳng định lịch sử quan hệ lâu đời giữa người Thái và người Việt với nhiều nét tương đồng về văn hóa và quan trọng nhất Thái Lan chính là nơi dừng chân của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn 1936 - 1937 khi đấu tranh với chủ nghĩa thực dân lúc bấy giờ.
Bên cạnh đó, ông Apirat Sugondhabhirom nhấn mạnh đến quan hệ hợp tác kinh tế, giao lưu nhân dân và hợp tác khu vực, tiểu vùng. Thái Lan đứng thứ 9 về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam với tổng giá trị 12,87 tỷ USD và là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam trong ASEAN.
Tổng Lãnh sự Thái Lan Apirat Sugondhabhirom khẳng định, năm 2021 đánh dấu Kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Thái Lan và Việt Nam. Hai nước sẽ hợp tác chặt chẽ hơn nữa để đạt mục tiêu mà các nhà lãnh đạo của hai nước đề ra, trong đó đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 20 tỷ USD.
Ông Apirat Sugondhabhirom cho biết, Thái Lan và Việt Nam cùng với 8 quốc gia thành viên khác của ASEAN cùng các đối tác bên ngoài nên hợp tác để ứng phó hiệu quả với dịch bệnh Covid-19 và các tác động sâu rộng của nó, thông qua việc thực hiện các sáng kiến ứng phó Covid-19 của ASEAN.
Nói về quan hệ Việt Nam - Thái Lan, PGS.TS Hoàng Văn Việt, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Thái Lan thuộc Trường Đại học KHXH & NV, ĐHQG TPHCM cho rằng, quan hệ hai nước đạt những thành tựu tốt đẹp, toàn diện với nhiều triển vọng tiềm tàng như ngày nay là kết quả của những đột phá tư duy mạnh mẽ và những nỗ lực phi thường của hai nước, hai dân tộc.
PGS.TS Hoàng Văn Việt trích dẫn mệnh đề nổi tiếng của Thủ tướng Thái lan Chatichai Choonhavan vào tháng 8-1988: “Biến Đông Dương từ chiến trường thành thị trường” đã tạo ra bước ngoặt mới căn bản thay đổi tích cực quan hệ Việt Nam - Thái Lan.
Bên cạnh những thành tựu nổi bật về quan hệ kinh tế và thương mại, PGS. TS Hoàng Văn Việt đánh giá cao hợp tác giáo dục, khoa học công nghệ giữa hai nước. Riêng lĩnh vực giáo dục, Chính phủ Thái Lan luôn khuyến khích và dành cho sinh viên Việt nam những ưu đãi vật chất và cổ vũ tinh thần khi sinh viên Việt Nam sang Thái Lan học tập. Ngoài học bổng của Chính phủ Thái Lan, các trường đại học cũng có những suất học bổng dành cho người Việt Nam, đặc biệt là các trường đại học danh tiếng.
Các đại biểu tham gia tọa đàm đã dành nhiều thời gian thảo luận các vấn đề quan trọng nhằm thúc đẩy hơn nữa quan hệ Việt Nam - Thái Lan, đóng góp vào sự phát triển của Cộng đồng ASEAN.