Chiều 4-10, Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, UBND TP Hà Nội, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam đã phối hợp khai mạc triển lãm “Những trận đánh, chiến dịch nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam”. Triển lãm thu hút sự tham dự của nhiều tướng lĩnh quân đội cùng đông đảo người dân và du khách nước ngoài.
10 trận đánh, chiến dịch nổi tiếng
Đại tá-TS Nguyễn Xuân Năng, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam cho biết, 10 trận đánh, chiến dịch giới thiệu tại triển lãm lần này tương ứng với 10 thế kỷ, 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, bởi thế mang một ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc.
Người dân Hà Nội tham quan hiện vật của chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”.
Đó là: Trận Bạch Đằng (năm 938), trận quyết chiến chiến lược trên sông Bạch Đằng do Ngô Quyền chỉ huy đánh bại quân Nam Hán xâm lược, kết thúc cuộc kháng chiến chống Nam Hán lần thứ 2; trận Như Nguyệt (năm 1077) diệt quân Tống xâm lược trên phòng tuyến sông Cầu do Lý Thường Kiệt chỉ huy; trận Đông Bộ Đầu (năm 1258), do vua Trần Thái Tông chỉ huy đánh tan đạo quân xâm lược Mông Cổ tại bến Đông Bộ Đầu (gần cầu Long Biên ngày nay), kết thúc kháng chiến chống Mông - Nguyên lần 1; trận Bạch Đằng (năm 1288), do Trần Hưng Đạo chỉ huy diệt quân Nguyên rút chạy trên sông Bạch Đằng, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mông-Nguyên lần 3; trận Chi Lăng - Xương Giang (năm 1427), do nghĩa quân Lam Sơn tiến hành diệt quân Minh, kết thúc kháng chiến chống quân Minh; trận Rạch Gầm - Xoài Mút (năm 1785) của nghĩa quân Tây Sơn, do Nguyễn Huệ chỉ huy diệt quân Xiêm, đập tan ý đồ xâm lược của nhà Xiêm; trận Ngọc Hồi - Đống Đa (năm 1789), của quân Tây Sơn diệt quân Thanh, kết thúc cuộc kháng chiến chống Thanh; chiến dịch Điện Biên Phủ (năm 1954), chiến dịch quyết chiến chiến lược của quân đội Việt Nam diệt quân Pháp ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, kết thúc kháng chiến chống thực dân Pháp; trận Điện Biên Phủ trên không (năm 1972), của các lực lượng phòng không và không quân nhân dân Việt Nam đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng, có ý nghĩa chiến lược buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút hết quân về nước; chiến dịch Hồ Chí Minh (năm 1975), đánh vào đầu não và lực lượng quan trọng nhất của chính quyền và quân đội Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Đây là 10 trận đánh, chiến dịch có tính chất quyết chiến chiến lược đánh bại kẻ thù hùng mạnh của các triều đại. Đây cũng là những trận đánh, chiến dịch có nhiều nét đặc sắc về nghệ thuật quân sự Việt Nam.
Sống dậy ký ức
Trong lần triển lãm này, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam đã đưa ra trưng bày nhiều hiện vật gốc có giá trị lịch sử. Đó là bộ sưu tập vũ khí cổ của thế kỷ thứ 10 (thời Ngô Quyền đánh quân Nam Hán), sưu tập vũ khí thế kỷ thứ 13 (thời Trần đánh quân Nguyên Mông), bộ sưu tập vũ khí cuối thế kỷ thứ 18 (thời Tây Sơn)...
Bên cạnh đó là một số tư liệu, hình ảnh và hiện vật về chiến dịch Điện Biên Phủ như bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi cán bộ, chiến sĩ tại mặt trận Điện Biên Phủ; nhóm hiện vật của các anh hùng Tạ Quốc Luật, Hoàng Đăng Vinh, Bế Văn Đàn; một số hiện vật của quân Pháp sử dụng tại Điện Biên Phủ…
Điểm nhấn của triển lãm là trận Điện Biên Phủ trên không. Các hiện vật, hình ảnh được trưng bày gồm một số hình ảnh về âm mưu của đế quốc Mỹ khi sử dụng máy bay B-52 đánh phá Hà Nội và Hải Phòng; tội ác của đế quốc Mỹ đối với Hà Nội trong 12 ngày đêm với hình ảnh phố Khâm Thiên, Bệnh viện Bạch Mai bị bom Mỹ tàn phá. Đặc biệt, có xác chiếc máy bay B-52 bị bắn rơi tại đường Hoàng Hoa Thám (Hà Nội) ngày 26-12-1972; nhóm hiện vật của Anh hùng Phạm Tuân, phi công bắn rơi chiếc B52 đầu tiên trong trận Điện Biên Phủ trên không. Một số đồ dùng, trang bị của phi công Mỹ mà ta thu được là những bằng chứng hùng hồn về thắng lợi oanh liệt của quân và dân ta trên bầu trời Hà Nội năm 1972.
Phần trưng bày trận “Điện Biên Phủ trên không” càng gây ấn tượng với người xem như “cờ xin ăn” ta thu được của phi công Mỹ; các trích đoạn phim tài liệu về quyết tâm của quân và dân thủ đô giáng trả “kẻ cướp trời”. Hơn nữa, cả một góc của chiến tranh hiện diện trong cuộc sống của một thế hệ người thủ đô: Còi báo động và giọng phát thanh viên: Đồng bào chú ý, đồng bào chú ý, máy bay địch cách Hà Nội...
Tất cả những cứ liệu, dữ kiện, hiện vật... đều sống động, mang trên mình giá trị oai hùng, như đánh thức dậy ký ức lịch sử hàng ngàn năm dựng nước, giữ nước của ông cha. Ngay trong ngày đầu triển lãm mở cửa, hàng ngàn người đủ các độ tuổi, các vùng miền về thủ đô dự đại lễ đã đến tham quan. Những kỷ vật trải qua bao biến cố, thăng trầm của lịch sử, từ trong khói lửa chiến tranh ác liệt trở thành chứng nhân của lịch sử chứa đựng yếu tố nội sinh mạnh mẽ, thể hiện truyền thống, nét đẹp văn hóa quân sự Việt Nam đã tạo nên cảm xúc mãnh liệt cho người xem.
PHAN THẢO
