Hơn 3 tuần sau khi xảy ra sự cố tràn dầu do sụp giàn khoan của Tập đoàn dầu khí BP tại vùng vịnh Mexico, BP cho biết bước đầu họ đã thành công trong việc chặn bớt dòng dầu rò rỉ. Tuy nhiên, vấn đề tiếp tục tạo cơn sốt trên chính trường Mỹ về trách nhiệm giải quyết hậu quả vụ việc.
Trong một cuộc họp báo mới đây tại Nhà Trắng, Tổng thống Barack Obama trở nên giận dữ với các công ty dầu có liên quan trong vụ tràn dầu. Ông đã lên án 3 tập đoàn BP, Transocean và Halliburton không sớm lo đền bù, khắc phục hậu quả mà chỉ lo đổ lỗi lẫn nhau. Nhà Trắng đã yêu cầu BP sớm làm rõ trước công chúng trách nhiệm làm sạch dầu tràn và bồi thường thiệt hại. Họ không thể tin vào những lời nói suông của BP khi Bộ trưởng An ninh nội địa và Bộ trưởng Nội vụ Mỹ đồng ký tên trong lá thư gửi BP trong đó viết: “Chúng tôi hiểu rằng BP không thể nào chỉ đơn giản dựa vào mức đền bù 75 triệu mà từ chối đền bù thỏa đáng cho bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào bị thiệt hại do vụ tràn dầu. Đừng dựa vào tiền thuế của người dân Mỹ”.
Theo Luật ô nhiễm do dầu gây ra tại Mỹ, mức đền bù tối đa là 75 triệu USD. Các nghị sĩ Quốc hội thuộc đảng Dân chủ đã đưa ra dự luật theo đó đưa ra mức trần 10 tỷ USD bồi thường bởi sự cố tràn dầu do các tập đoàn gây ra. Thế nhưng các nghị sĩ Cộng hòa cho rằng biện pháp này có thể ngăn cản các tập đoàn khai thác dầu tại vùng vịnh Mexico.
Người phát ngôn của lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, ông Jim Manley nói: “Thật bất hạnh khi các nghị sĩ Cộng hòa ngăn chặn dự luật này để bảo vệ các tập đoàn dầu trong khi bỏ mặc người dân bị thiệt hại vì dầu tràn”. Đã có nhiều cáo buộc cho rằng BP và nhiều tập đoàn dầu khí khác xem nhẹ luật bảo vệ môi trường. Tổng thống Obama không ngần ngại chỉ trích thẳng sự “dung dưỡng” của Nhà Trắng với các tập đoàn này từ thời những tổng thống tiền nhiệm. Ông Obama nói: “Từ hơn mười năm nay, một quan hệ mờ ám đã tồn tại giữa các tập đoàn dầu mỏ và bộ phận cấp phép khoan dầu của chính quyền liên bang”.
Trong buổi giải trình tại Thượng viện ngày 14-5, Tổng thống Obama tuyên bố sẽ xem xét lại các thủ tục cấp phép thăm dò và khai thác dầu mới. Trong tuần này sẽ tiếp tục diễn ra nhiều vụ điều trần về trách nhiệm của chính phủ liên bang trong vụ tràn dầu.
Theo các nhà khoa học, thiệt hại về kinh tế trong vụ tràn dầu này cao gấp 5 - 20 lần so với dự kiến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của hàng triệu người Mỹ, trong đó có người Mỹ gốc Việt. Nguy hiểm hơn là hậu quả đối với môi trường còn lâu mới có thể khôi phục. Điều đáng nói là sự cố tràn dầu xảy ra không bao lâu sau khi Tổng thống Obama tuyên bố sẽ cho phép mở rộng khai thác dầu ở thềm lục địa bang Virginia và một phần bang Alaska.
Vấn đề hiện giờ không phải là vì tràn dầu mà không khai thác, người dân Mỹ vẫn ủng hộ việc khai thác dầu nhưng đòi hỏi phải tăng cường luật pháp và chấm dứt tình trạng “nuông chiều” các tập đoàn dầu để đảm bảo rằng họ sẽ không gây hại thêm nữa cho môi trường và cuộc sống của người dân nước này.
Vũ Minh
