Ngay sau khi nhận được những ý kiến phê phán bộ sách “Kiến thức dành cho thiếu nhi từ 6-12 tuổi” của NXB Kim Đồng phối hợp với Công ty cổ phần Văn hóa giáo dục Long Minh ấn hành có những nội dung “dạy” trẻ em cách gian lận, chọc giận… không phù hợp với văn hóa đọc của thiếu nhi, chiều 28-6, đại diện của hai đơn vị này đã khẳng định với PV Báo SGGP về việc tạm dừng phát hành và đưa ra nhiều giải pháp sửa lỗi.
Bộ sách “Kiến thức dành cho thiếu nhi từ 6-12 tuổi” gồm 3 tập do do NXB Kim Đồng ấn hành theo hợp đồng chuyển nhượng bản quyền giữa Michael O’Mara Books Limited và Công ty cổ phần Văn hóa giáo dục Long Minh . Phần chuyển ngữ của hai dịch giả Lê Mộng Hân và Tín Việt.
Cuốn sách cung cấp, hướng dẫn các em tìm hiểu nhiều vấn đề liên quan tới cuộc sống thường thức xung quanh từ việc làm thế nào để sơ cứu khi bị điện giật, cứu hỏa, cách tự mình thoát khỏi đám đông hỗn loạn, cách xử trí khi xảy ra động đất… Song bên cạnh những thông tin hữu ích đó, bộ sách đã mắc phải lỗi lớn nhất là không có sự biên tập thích hợp với văn hóa đọc của trẻ em Việt Nam trong quá trình chuyển ngữ, ông Đỗ Hoàng Sơn, Giám đốc Công ty cổ phần Văn hóa giáo dục Minh Long thừa nhận.
Trong phần nội dung “Làm thế nào để gian lận?” đã đưa ra những hình thức như: “Thu tất cả các câu trả lời vào máy thu âm và nói với cô giáo rằng, bạn đang cố giảm bớt căng thẳng bằng cách nghe nhạc qua tai nghe. Viết đáp án lên tay áo của bạn”. Hay như cách “ Dán bìa sách giáo khoa lên bìa sách hướng dẫn giải bài tập và dùng nó như sách giáo khoa. Kết bạn với một bạn học khác lớp, người đã làm bài kiểm tra ấy trước đó”… theo ông Sơn thì cần phải có cách chỉ dẫn rõ ràng đây là việc tránh, không nên làm… Tuy nhiên, nếu cứ phô bày những kiểu cách thiếu trung thực, kém thẩm mỹ hoặc mô tả những chuyện tiêu cực gây phản cảm, thậm chí làm vẩn đục trí óc tuổi thơ… rồi lại “khuyên” đây là việc tránh, không nên làm thì cũng chỉ là cách nói khỏa lấp có thể gây tác hại khó lường.
Trao đổi về cuốn sách này, Giám đốc NXB Kim Đồng, ông Phạm Quang Vinh, cũng cho rằng đã có những sai sót trong việc biên tập, chuyển ngữ cho phù hợp với văn hóa đọc của trẻ em Việt Nam. Làm sách cho thiếu nhi, ở mỗi giai đoạn khác nhau cũng cần có những cách thể hiện khác nhau, ông Vinh nói. Nhiều cuốn sách nước ngoài, lần đầu tiên chuyển ngữ sang tiếng Việt đã phải biên tập lại nhiều, thậm chí thay đổi hẳn tên gọi của nhân vật cho phù hợp với đối tượng độc giả là trẻ em trong nước. Dần dần sau đó, do nhu cầu của các đối tượng độc giả khác nhau thì cũng cần điều chỉnh để họ được quyền tiếp cận trung thực nhất với tác phẩm gốc. Ở trường hợp bộ sách “Kiến thức dành cho thiếu nhi từ 6-12 tuổi” mục tiêu tốt đẹp ban đầu đã bị làm sai lệch vì chưa phù hợp và chưa rõ ràng theo tâm lý của độc giả trong nước.
Để sửa chữa những sai sót này, NXB Kim Đồng và đơn vị liên kết là Công ty cổ phần Văn hóa giáo dục Long Minh đã tạm dừng phát hành cuốn sách. Hai đơn vị này sẽ đăng tải thông tin đính chính về sự không rõ ràng gây phản ứng bất bình trong dư luận. Đồng thời, lãnh đạo của hai đơn vị này đã hết sức cầu thị khi công nhận sai sót và bắt tay ngay vào việc biên tập, chỉnh sửa bản thảo chuẩn bị cho lần tái bản sắp tới. NXB Kim Đồng khẳng định, trong lần tái bản tới, để khắc phục sai sót, các bậc phụ huynh hoặc trẻ em có quyền đổi sách cũ lấy sách mới. Việc làm này tuy muộn nhưng đó cũng là một cách ứng xử có văn hóa và vì lợi ích của độc giả.
THU HÀ
