Sau khi cựu nhân viên CIA Edward Snowden được Venezuela và một số nước khác ở Nam Mỹ cho phép tị nạn, vấn đề là giờ đây anh sẽ tới Nam Mỹ như thế nào khi hộ chiếu của anh này đã bị Mỹ vô hiệu hóa. CNN dẫn lời Ngoại trưởng Venezuela Elias Jaua ngày 8-7 cho biết từ khi Venezuela tuyên bố cho phép Snowden tị nạn đến nay nước này chưa nhận được phúc đáp nào của anh ta.
Có thể các nước chấp nhận Snowden tị nạn sẽ hoàn tất thủ tục nhập cảnh tạm thời cho anh ta nhưng vấn đề khác nữa là Snowden sẽ bay bằng máy bay của hãng nào và đường bay nào. Trong khi đó, vấn đề Snowden phải rời khỏi Nga ngày càng trở nên cấp bách khi các quan chức nước này không muốn kéo dài thời gian lưu trú của anh này ở sân bay tại Mátxcơva nữa.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov phát biểu với AFP rằng “anh ấy nên tìm nơi mà đi”. Người đứng đầu Ủy ban đối ngoại Quốc hội Nga Alexei Pushkov cho rằng, Snowden tới Venezuela là “giải pháp tốt nhất”. Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó cũng tỏ ra cương quyết khi yêu cầu Snowden nên chọn quốc gia tị nạn và rời Nga càng sớm càng tốt. Snowden đã ở sân bay quốc tế Sheremetyevo hơn hai tuần.
Tại Iceland, nơi có nhiều thông tin cho rằng nước này có thể cấp quyền công dân cho Snowden nhưng theo lời các nghị sĩ nước này nói với CNN, mặc dù rất muốn xem xét trường hợp của Snowden nhưng chủ tịch quốc hội nước này đã không đưa vấn đề ra thảo luận trong nghị trình làm việc trong phiên họp hiện thời.
Theo nhật báo Daily Mail của Anh, nhiều nguồn tin cho biết hãng hàng không Nga Aeroflot sẽ không cho phép Snowden lên máy bay của hãng này và đây là hãng duy nhất ở sân bay Sheremetyevo có chuyến bay trực tiếp tới thủ đô La Habana của Cuba. Từ đây, Snowden có thể sẽ quá cảnh đi thủ đô Caracas của Venezuela. Chắc chắn Snowden sẽ không chọn đường bay ngang qua không phận EU vì khi đó máy bay chở anh có thể bị buộc đáp khẩn cấp để cảnh sát sở tại bắt cựu nhân viên CIA này.
Vì vậy, Snowden có thể sẽ đi theo lộ trình xuyên Thái Bình Dương bằng cách quá cảnh ở Vladivostok trước khi đến La Habana nhưng đây cũng chính là đường bay của Aeroflot và chưa rõ Cuba có cho phép Snowden quá cảnh hay không. Đường bay theo hướng Thái Bình Dương dài đến 23.430km trong khi đường bay qua không phận EU chỉ dài 10.200km.
Chưa hết, đường bay xuyên Thái Bình Dương vẫn rủi ro với Snowden khi phải bay ngang Hawai hay hàng loạt căn cứ quân sự của Mỹ. Một cách khác là Snowden sẽ lên máy bay quân sự hoặc ngoại giao. Cách này cũng sẽ có rủi ro vì ngay cả máy bay chở Tổng thống Bolivia Evo Morales cũng bị lục soát khi hạ cánh ở Vienna, Áo.
Như vậy, trừ khi mật vụ Nga hỗ trợ bằng một con đường bí mật, thật khó để Snowden đáp máy bay đi Nam Mỹ hay đơn giản hơn là rời khỏi nước Nga. Trong lúc này, nhiều nguồn tin đặt nghi vấn rằng liệu Snowden có thực sự còn ở sân bay Nga hay không cũng là vấn đề. Nhiều phóng viên săn Snowden ở sân bay này đã tỏ ra thất vọng vì không thấy tung tích anh này ở đâu.
Trong khi đó, theo tờ Guardian, Washington đã chính thức gửi yêu cầu dẫn độ tới Caracas khi mà Snowden chưa có mặt tại đây dĩ nhiên là Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã bác bỏ yêu cầu này. Chủ tịch Ủy ban tình báo Hạ viện Mỹ, ông Mike Rogers, đã khuyên Nhà Trắng nên xem lại các thỏa thuận thương mại với những nước cho phép Snowden tị nạn để gửi đến thông điệp rằng “Mỹ không đồng tình với hành vi đó”.
THỤY VŨ
- Chương trình nghe lén của NSA (Mỹ) có sự hợp tác của phương Tây
