Hôm nay 6-1, CHDCND Triều Tiên công bố thử thành công một quả bom hydro (bom H, bom nhiệt hạch) khiến thế giới bất ngờ và đặt ra một loạt câu hỏi về bước phát triển đáng lo ngại này.
Ủy ban Tình báo Quốc hội Hàn Quốc cho biết, quả bom H được thử khoảng 6 kiloton, bằng quả bom nguyên tử Triều Tiên thử năm 2013 và nhỏ hơn nhiều so với các bom H thông thường.
Người dân Triều Tiên theo dõi tin tức truyền hình thông báo vụ thử bom H ngày 6-1. Ảnh: AP
Tại sao chọn thời điểm thử bom H lúc này, theo The Wahington Post, đó được cho là một món quà sớm mừng sinh nhật lãnh đạo Kim Jong Un vào ngày 8-1, lần thứ 33 hoặc 32. Sinh nhật của các lãnh đạo Triều Tiên luôn được tổ chức với rất nhiều phô trương.
Theo một bức thư công bố trên truyền thông Triều Tiên hồi tháng 12, lãnh đạo Kim Jong Un đã viết rằng ông muốn rung chuông chào năm mới với một tiếng nổ, theo đúng nghĩa đen.
"Cho năm chiến thắng và vinh quang 2016, khi Đại hội VII của Đảng Lao động sẽ được tổ chức, làm cho thế giới tìm đến cường quốc hạt nhân chúng ta và Đảng Lao động chúng ta bằng cách bắt đầu năm mới với tiếng nổ thú vị của quả bom H đầu tiên!", bức thư viết.
Nhiều khả năng vụ thử bom H cũng nằm trong việc chuẩn bị cho Đại hội VII của Đảng Lao động Triều Tiên vào tháng 5 năm nay. Nhưng theo một số nhà phân tích Triều Tiên có thể không thực sự có một quả bom H.
Bruce Bennett, nhà phân tích quốc phòng cao cấp tại Rand Corp, viết cho CNN hồi tháng 12: "Triều Tiên dường như đã có một thời gian khó khăn để làm chủ ngay cả những vấn đề cơ bản của một vũ khí phân hạch". Bài viết của Bennett đưa ra ngay sau khi lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tuyên bố vào tháng 12 rằng đất nước của ông đã trở thành một "nhà nước vũ khí hạt nhân mạnh mẽ sẵn sàng kích nổ một quả bom H".
"Hoàn toàn có thể là tuyên bố của ông Kim Jong Un không đúng sự thật, điều sẽ không gây ngạc nhiên cho những người quen thuộc với những tuyên bố khoa trương của Triều Tiên". Mỹ cho biết có thể mất nhiều ngày để xác nhận Triều Tiên có thử thành công một quả bom H hay không.
Nếu không phải một quả bom H, Triều Tiên có thể có một vũ khí "nâng cấp", trong đó sử dụng một số phản ứng hợp hạch để thúc đẩy quá trình phân hạch, nhưng không phải là một quả bom H. Nhưng ngay cả một vũ khí nâng cấp như vậy cũng có thể gây hủy diệt nghiêm trọng.
Bennett đã viết cho CNN hồi tháng 12: "Nếu Triều Tiên thực sự có một vũ khí hạt nhân nâng cấp mạnh cỡ 50 kiloton, nó có thể gây thiệt hại đáng kể cho một thành phố như đông dân như Seoul, Hàn Quốc: khoảng 250.000 người có thể bị giết trong một cuộc tấn công như vậy, tương đương 2,5% dân số. Và nếu Triều Tiên một ngày nọ sản xuất một quả bom H thật sự, mạnh 1 megaton, thì nó sẽ còn hủy diệt hơn nữa". 1 megaton tương đương 1 triệu tấn TNT.
Các nước láng giềng lo ngại vì giới phân tích cho rằng Triều Tiên có khả năng trang bị đầu đạn hạt nhân cho các tên lửa phóng từ mặt đất có thể bay đến Hàn Quốc và Nhật Bản. David Albright, cựu thanh tra vũ khí của Liên hiệp quốc, nói với CNN vào năm ngoái rằng Bình Nhưỡng có thể có 10-15 vũ khí hạt nhân và con số đó có thể gia tăng mỗi năm. Albright cho biết ông nghĩ Bình Nhưỡng có thể thu nhỏ một đầu đạn cho tên lửa tầm ngắn, nhưng chưa thể cho tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM).
Việc Triều Tiên thử bom H đã đặt ra một tình thế tiến thoái lưỡng nan nghiêm trọng cho các nhà lãnh đạo thế giới. Chinoy nói: "Tất cả sự lựa chọn với Triều Tiên đều xấu. Không có bằng chứng cho thấy các biện pháp trừng phạt dưới các hình thức khác nhau đã được đưa ra trong rất nhiều năm qua đã tạo được tác động nào tới hành xử của Triều Tiên, ngay cả khi người dân Triều Tiên phải gánh chịu nhiều thiệt hại kinh tế. Vì vậy, một sự tăng cường các biện pháp trừng phạt dường như không đạt được hiệu quả mong muốn. Và, bắt đầu một cuộc chiến tranh, dĩ nhiên sẽ vô cùng nguy hiểm. Thực sự chỉ có đàm phán với Triều Tiên, mà rõ ràng, tôi nghĩ Triều Tiên sẽ muốn như thế", Chinoy nói.
Theo ông, thử bom H có thể làm Triều Tiên cảm thấy an toàn hơn và ở trong một vị thế mạnh hơn, sẵn sàng có một số dạng đàm phán.
Dù hôm nay Triều Tiên thử bom nguyên tử hay bom H, đó là một sự khiêu khích trắng trợn và thách thức các điều ước quốc tế. Vì vậy, nhiều nước láng giềng, gồm Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc đã nghiêm khắc lên án.
Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc sẽ triệu tập một cuộc họp khẩn cấp vào trưa 6-1 (tối 6-1 giờ VN). Và câu hỏi đặt ra là Hội đồng Bảo an sẽ có thể thông qua một nghị quyết mạnh mẽ hay không.
Hội đồng Bảo an đã thông qua 4 nghị quyết lớn kể từ vụ thử hạt nhân đầu tiên của Triều Tiên vào năm 2006, rồi sau mỗi vụ thử hạt nhân năm 2009 và 2013 và một nghị quyết khác sau khi Triều Tiên phóng vệ tinh vào tháng 12-2012.
Tất cả 4 nghị quyết đã áp đặt các biện pháp trừng phạt Triều Tiên, ngăn chặn Triều Tiên nhận được các thiết bị cần thiết để phát triển chương trình vũ khí hạt nhân và thuyết phục nước này từ bỏ việc theo đuổi năng lực hạt nhân. Nhưng không nghị quyết nào trong số này đã có nhiều hiệu quả với Triều Tiên.
Khác biệt giữa bom H và bom nguyên tử
|
THIỆN NGUYỄN
