(SGGP).– Hôm qua 23-12, Thủy điện Sơn La được khánh thành với việc hoàn thành trước thời hạn 3 năm. Đến dự lễ khánh thành có Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương và người dân Sơn La, Lai Châu, Điện Biên.
Dự án Thủy điện Sơn La với công suất lắp đặt 2.400 MW (gồm 6 tổ máy, mỗi tổ máy 400 MW) là bậc thang thứ 2 nằm trên sông Đà (sau thủy điện Lai Châu và là bậc trên của thủy điện Hòa Bình). Công trình chính thuộc địa phận xã Ít Ong, huyện Mường La, tỉnh Sơn La. Hồ chứa nước thuộc một số xã, huyện của 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu.
Nhiệm vụ chính của dự án là cung cấp vào hệ thống điện quốc gia lượng điện trung bình hàng năm 10,246 tỷ kWh (chiếm gần 10% tổng công suất hệ thống điện hiện nay); chống lũ về mùa mưa, cung cấp nước về mùa khô cho đồng bằng Bắc bộ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc.
Phát biểu tại lễ khánh thành, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng biểu dương những đóng góp to lớn của các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng công trình, các bộ, ngành đã tích cực tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ, hoan nghênh đồng bào 3 tỉnh đã nhường đất cho công trình đặc biệt quan trọng này.
Thủ tướng nhìn nhận, sau 7 năm xây dựng, 6 tổ máy của Thủy điện Sơn La đã được vận hành an toàn hiệu quả. Công trình lớn nhất mang tầm cỡ khu vực do Việt Nam tự thiết kế, thi công, xây dựng vượt mốc thời gian phê duyệt 3 năm mang lại niềm tự hào, niềm vui lớn cho các đồng bào các dân tộc ở Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, của ngành điện, ngành xây dựng và tất cả chúng ta.
Điểm lại sự kiện khánh thành ngày hôm nay, theo Thủ tướng, khi chưa có Thủy điện Hòa Bình, Sơn La, dòng sông Đà mang nhiều lợi ích nhưng cũng đầy tai họa khi gây ra các trận lụt lớn năm 1969, 1971 cho đồng bằng sông Hồng. Sau các tai họa đó, việc nghiên cứu trị thủy sông Hồng đã được quan tâm sớm và tập trung trước hết vào sông Đà. Đến nay, công trình đã hoàn thành các yêu cầu đặt ra, chinh phục được sông Đà.
Việc khánh thành Thủy điện Sơn La là bản trường ca chinh phục Sông Đà, là biểu hiện của ý chí tự lực tự cường vượt khó vươn lên trong sự nghiệp xây dựng đất nước. Điểm đáng tự hào của Thủy điện Sơn La, theo Thủ tướng, chính là việc công trình đã phát huy được nguồn lực trong nước khi việc xây dựng hoàn toàn do kỹ sư, công nhân Việt Nam thiết kế, thi công, còn chuyên gia nước ngoài chỉ giám sát. Các thiết bị nhập khẩu chỉ chiếm 10% toàn bộ dự án này. Khi đi vào vận hành, khai thác, mỗi năm doanh thu của Thủy điện Sơn La sẽ đạt khoảng 15.000 tỷ đồng, nộp ngân sách tỉnh Sơn La 1.000 tỷ đồng/năm.
Để đảm bảo và ổn định cuộc sống của hơn 20.000 hộ dân đã nhường đất cho việc xây dựng công trình, Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ xây dựng mô hình phát triển kinh tế mới cho Tây Bắc để cải thiện đời sống đồng bào dân tộc, phát triển bền vững, ổn định lâu dài. Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu EVN vận hành tốt, đảm bảo an toàn, phát huy cao nhất hiệu quả công trình.
EVN cùng các tổ hợp nhà thầu rút kinh nghiệm từ bài học Sơn La để thi công, hoàn thành công trình Thủy điện Lai Châu với tiến độ, chất lượng cao nhất, đảm bảo điện năng cho đất nước. Các địa phương đảm bảo ổn định tốt hơn cuộc sống đồng bào trong vùng dự án, tiếp tục quan tâm bố trí đất sản xuất và giải quyết tốt việc làm đời sống người dân tại vùng tái định cư.
Chiều cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Công trình thủy điện Sơn La được khánh thành và đi vào hoạt động là một niềm vui lớn của cả nước nói chung và của Sơn La nói riêng, việc dự án về đích sớm 3 năm so với mục tiêu mà Quốc hội đề ra không chỉ giúp tiết kiệm hàng chục ngàn tỷ đồng mà còn khẳng định trí lực của người Việt Nam khi thi công các công trình thế kỷ.
Trong quá trình thực hiện dự án, Sơn La và các địa phương đã thực hiện thành công công tác di dân tái định cư. Sau 6 năm triển khai quyết liệt, đến giữa tháng 4-2010, Sơn La đã hoàn thành nhiệm vụ di chuyển 12.584 hộ dân ra khỏi vùng ngập lòng hồ thủy điện Sơn La (ở 3 huyện, 16 xã, 169 bản) đến 221 điểm tái định cư tập trung, 38 điểm tái định cư xen ghép…
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, Sơn La cần đặc biệt quan tâm đến việc ổn định đời sống của các hộ di dân tái định cư thủy điện Sơn La, đảm bảo người dân có cuộc sống ổn định, có cơ hội, điều kiện để phát triển, có cuộc sống ít nhất cũng phải như nơi ở cũ.
Đề cập đến các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Sơn La cần tập trung huy động các nguồn lực, phát huy các tiềm năng, lợi thế (nhất là lợi thế về phát triển nông lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc, nuôi cá…) để tiếp tục bứt phá vươn lên theo hướng phát triển nhanh và bền vững. Cùng với đó là tiếp tục thực hiện quyết liệt hơn nữa công tác đảm bảo an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững; thực hiện đồng bộ các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, chăm lo đời sống của các đối tượng chính sách, đồng bào ở các thôn bản vùng sâu, vùng xa, nhân dân vùng bị ảnh hưởng của thiên tai, bão lụt.
Ngọc Quang