Trong những ngày cuối năm, khi sinh viên các trường đại học, cao đẳng chuẩn bị về quê ăn tết cũng là lúc hoạt động “tín dụng đen” bung ra.
Từ nhiều năm qua, cứ trước tết là dịch vụ cho sinh viên vay tiền để về quê lại bùng phát. Những người có tiền ở nơi sinh viên thuê trọ thường gợi ý cho sinh viên vay tiền với điều kiện khá đơn giản, chỉ cần giao thẻ sinh viên hoặc chứng minh nhân dân; thậm chí với những sinh viên đã là “khách hàng truyền thống” thì chẳng cần giấy tờ tùy thân gì cũng được cho vay.
Thông thường, các chủ dịch vụ tín dụng đen chỉ cho mỗi sinh viên vay từ 3 đến 5 triệu đồng và giao kèo phải hoàn trả sau khi trở lại thành phố. Nếu sau tết chưa trả được vốn gốc phải tiếp tục đóng lãi cho tới khi nào trả xong vốn gốc. Thủ tục vay giản đơn, giải ngân nhanh chóng, nhưng mức lãi suất sinh viên phải chịu rất cao, từ 10.000 - 15.000 đồng/1 triệu đồng vay/ngày. Đã vậy, người cho vay còn lấy trước tiền lãi và thu theo 10 ngày 1 lần. Như vậy, nếu sinh viên vay 1 triệu đồng gốc, với mức lãi 12.000 đồng/1 triệu đồng vay/ngày, thì người cho vay trừ ngay lãi 120.000 đồng, chỉ giao lại 880.000 đồng. Sinh viên vay về quê ăn tết thường nghỉ quá 10 ngày, nên người cho vay sẽ thỏa thuận, có thể 15 ngày mới phải đóng lãi một lần, hoặc 20 ngày…, và dù thời gian vay như thế nào thì khoản lãi cắt trước là bắt buộc. Vài năm nay, nhu cầu vay tiền để về quê tiêu tết của sinh viên các trường rất lớn, vì thế những người cho vay hái ra tiền. Có người chỉ bỏ ra khoảng 50 triệu đồng cho vay, với mức lãi suất 10.000 đồng/1 triệu đồng vay/ngày, chỉ khoảng 15 ngày họ đã lấy được 7,5 triệu đồng tiền lãi.
Sở dĩ sinh viên vay tiền dịp này nhiều là vì muốn có một chút tiền để chi tiêu trong dịp tết, mua sắm quần áo, mua vé tàu xe về… Có không ít sinh viên thấy việc vay tiền dễ, thủ tục giản đơn, nên họ cứ vay và tiêu bạt mạng, không cần chú ý đến lãi cao, phó mặc khoản đó cho ba mẹ phải gánh. Khi sinh viên trở lại thành phố sau kỳ nghỉ tết, ba mẹ phải xoay xở tiền để họ trả nợ. Khi xin tiền với số lượng nhiều hơn mức bình thường, các sinh viên này chỉ còn cách nói dối để hợp thức hóa các khoản xin thêm.
Dính đến tín dụng đen là cực kỳ đắt đỏ và phức tạp, vì thế sinh viên nên hết sức thận trọng, nên thật tiết kiệm trong mọi chi tiêu dịp tết để không dính vào chuyện nợ nần.
NGUYỄN HOÀNG ĐẠI
(Đại học Quốc gia Hà Nội)
