Ngày 26-3, tại Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh, Câu lạc bộ Truyền thống Kháng chiến thành phố đã tổ chức buổi họp mặt truyền thống và giới thiệu tập sách “Nhật ký Lê Văn Một, Thuyền trưởng tàu không số đầu tiên trên biển Đông”.
Lê Văn Một vốn là một thủy thủ trong hải quân Pháp, sau đó đã giác ngộ đi theo cách mạng, anh đã được tổ chức chọn vào lực lượng vận tải vũ khí từ Thái Lan về Nam bộ trong kháng chiến chống Pháp. Sau Hiệp định Genever, anh tập kết ra Bắc làm Cảng trưởng Cảng Cẩm Phả (Quảng Ninh). Năm 1962, Lê Văn Một được cử làm thuyền trưởng tàu không số đầu tiên, và đã cùng đồng đội hai lần mở đường đưa vũ khí từ miền Bắc chi viện cho miền Nam đánh Mỹ.
Chuyến đầu tiên xuất phát từ một địa điểm bí mật ở Đồ Sơn vào ngày 11-10-1962, đã an toàn cập bến Vàm Lũng, Cà Mau sau nhiều ngày lênh đênh trên biển. Một năm sau Lê Văn Một lại được cử làm thuyền trưởng con tàu gỗ mang bí số 41, mở đường đưa vũ khi vào miền Đông Nam bộ, an toàn cập bến Lộc An (Bà Rịa- Vũng Tàu) đêm 3-10-1963. Đặc biệt đây là những chuyến mở đường đầu tiên, chưa có tiền lệ, đầy khó khăn và thử thách. Bằng kinh nghiệm đi biển và bản lĩnh dạn dày, đặc biệt là tinh thần quả cảm “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, Thuyền trưởng Lê Văn Một đã xử lý rất thông minh nhiều tình huống phức tạp trong hiểm nguy để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Lê Văn Một đã qua đời năm 1982.
Tập sách được hoàn thành trên cơ sở tư liệu là những ghi chép mộc mạc, chân thật và cảm động của Thuyền trưởng Lê Văn Một về những chuyến đi biển bí mật đầu tiên, đã được chị La O Khiểu Cachi (người Thái Lan), là người vợ của anh cất giữ, cùng với chuyện kể của nhà cách mạng lão thành Dương Quang Đông và Trung tướng Đồng Văn Cống, người trực tiếp theo dõi diễn biến của con tàu không số đầu tiên trên biển Đông và một số nhân chứng lịch sử về những con tàu không số đầu tiên vượt biển Đông.
Tập sách là một tư liệu lịch sử hết sức quý giá, giúp người đọc biết rõ hơn về những gian nguy, thử thách, cũng như lòng quả cảm, mưu trí tuyệt vời và khát vọng sâu xa vươn tới độc lập, tự do của những “người mở đường”, của những con tàu không số đầu tiên vượt biển Đông, đã góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc Việt Nam: giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
