Câu chuyện về hai bức ảnh chụp lăng Bác của ông Minh Lộc (người có một bộ sưu tập ảnh về Sếu đầu đỏ ở Đồng Tháp) và Nghệ sỹ nhiếp ảnh (NSNA)- Anh hùng lao động- Chủ tịch Hội bệnh nhân nghèo tỉnh Kiên Giang ông Trần Lam.
File ảnh gốc do NSNA Trần Lam chụp chưa chỉnh sửa màu sắc và các chi tiết.
Chuyện của những năm trước
Năm 2000 ông Minh Lộc chụp ảnh Lăng Bác và cho ra mắt tác phẩm mang tên “Đêm trăng Lăng Bác”. Năm 2007 ông Trần Lam ra Hà Nội công tác và đã dành thời gian thực hiện ảnh về Lăng Bác như đã dự định để đưa vào tập sách ảnh nghệ thuật của mình mà lâu nay ông Trần Lam chưa có điều kiện thực hiện. Buổi chụp ảnh về lăng Bác của ông với sự giúp đỡ của một số NSNA ở Hà Nội: Cao Phong, Trần Mạnh Thường,Trần Tuấn. Sau khi chụp, ông đã nhờ anh Hoài Thanh chình sửa một số chi tiết cho đẹp hơn để hoàn chỉnh: sáng tối, màu sắc và thêm một ngọn đèn ở phía dưới bãi cỏ để tăng sự lung linh sinh động. Bức ảnh có tên “ Mặt trời trong lăng sáng tỏa” được anh Chu Chí Thành ( lúc ấy là Chủ tịch Hội NSNA VN) gợi ý đặt tên theo ý thơ của Nhà thơ Viễn Phương .
Tháng 5-2007 Tạp chí Nhiếp ảnh của Hội NSNA Việt Nam là nơi đầu tiên sử dụng ảnh Mặt trời trong lăng sáng tỏa làm bìa , điều này làm ông Trần Lam rất phấn khởi và nảy ra ý phóng lớn ảnh ( khổ 70x110cm) để làm quà tặng cho Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo Kiên Giang nhân 5 năm thành lập sử dụng bán đấu giá ảnh vào mục đích từ thiện, mổ 500 ca trẻ bị bệnh tim bẩm sinh ở ĐBSCL và một bức tặng Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết. Sau khi tặng ảnh và có chữ ký của Chủ tịch nước, bức ảnh giao bán đấu giá để thực hiện mục đích từ thiện và tập đoàn Tân Tạo đã mua với giá 1 triệu USD vào năm 2008.
“Bức ảnh triệu đô”- sự đôi co từ NSNA Minh Lộc
Cuối năm năm 2008 sự kiện “ bức ảnh triệu đô” đã được Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo sử dụng số tiền này vào việc chi phí mổ 500 ca tim bẩm sinh được báo chí đăng tải. Cùng thời điểm này, ông Minh Lộc có những ý kiến thắc mắc và cho rằng ông Trần Lam đã dùng photoshop lắp ghép để chỉnh sửa vì ông đã tặng cho ông Lam bức ảnh “ Đêm trăng Lăng Bác” nhân chuyến đi chụp sếu ở Kiên Giang năm 2002 nên ảnh “ Mặt trời trong lăng sáng tỏa” của ông Trần Lam giống ảnh của ông đến 98% . Ông nói sao 2 ảnh chụp cách nhau 7 năm mà giống gần như song sinh!
NSNA Trần Lam lên tiếng
Bức ảnh dùng vào việc làm từ thiện nhưng cứ bị ông Minh Lộc thắc mắc kéo dài nên ông Trần Lam đã đề nghị Hội NSNA Việt Nam thẩm định. Qua Hội đồng Nghệ thuật, Ban Lý luận Phê bình và cục Bản quyền thẩm định - Hội NSNA Việt Nam đã xác nhận bản quyền do ông Trần Lam chụp khác với bức ảnh “Đêm trăng Lăng Bác" do ông Minh Lộc chụp (công văn số 371/CV –NA ngày 22-12-2008). Các cháu mổ tim bẩm sinh nay đã lành vết mổ và con tim đã đã vui trở lại.
Sự việc tưởng đã yên ổn, nhưng ông Minh Lộc chưa thỏa mãn với kết luận thẩm định của Hội NSNA Việt Nam vẫn tiếp tục phản ánh trên các bài báo trên mạng. Một lần nữa ngày 5-9-2011 Chi hội Nhiếp ảnh Kiên Giang và ông Trần Lam lại làm đơn gửỉ Hội NSNA Việt Nam đề nghị làm rõ trước công luận về việc bản quyền của bức ảnh
Có những giống nhau, nhưng không phải là 2 trong 1
Sáng 28-9-2011 tại Hội Nhiếp ảnh TP.HCM – Hội NSNA Việt Nam đã thành lập một Hội đồng thẩm định gồm 8 thành viên xác định bản quyền tác phẩm ảnh“ Mặt trời trong lăng sáng tỏa” . Ông Trần Lam đã đưa ra File ảnh gốc mang số 0046jpg và file ảnh đã dùng phần mềm Photoshop sử lý hoàn chỉnh mang tên“ Mặt trời trong lăng sáng tỏa”. Tất cả các thông số dữ liệu hồ sơ ảnh chụp được lưu lại : Ngày giờ chụp, tốc độ, khẩu độ, độ nhạy, chụp loại máy gì ống kính tiêu cự bao nhiêu… đều được hiển thị theo File ảnh do ông Trần Lam cung cấp . Hai chuyên viên kỹ thuật tin học của FPT và Hoàng Trung Thủy chuyên viên kỹ thuật ảnh trong hội đồng thẩm định đã phân tích và chứng minh qua góc máy và phối cảnh được nghiên cứu kỹ lưỡng, thuyết phục mọi người tham dự .
Chuyên gia kỹ thuật của Hội đồng thẩm định phân tích góc độ của từng bức ảnh của hai tác giả. ẢNH: AN DUNG
An Dung
