Nhà nghiên cứu tế bào mầm (TBM) Hàn Quốc Hwang Hoo-suk ngày 16-12 cho biết, ông đang rút tên khỏi công trình nghiên cứu TBM đăng trên báo Science sau khi thừa nhận có “sai sót nghiêm trọng”. Tuy nhiên, đối mặt với những cáo buộc làm giả kết quả nghiên cứu, Hwang khẳng định thật sự đã làm ra TBM riêng biệt cho bệnh nhân. Sự việc đang được Trường Đại học Quốc gia Seoul điều tra. Ngày 19-12-2005, Ban điều tra gồm 7 giáo sư của ĐH Seoul và 2 chuyên gia nước ngoài đã niêm phong văn phòng của Giáo sư Hwang, xem xét các dữ liệu và thẩm vấn 24 thành viên nhóm nghiên cứu. Chung quanh sự kiện ầm ĩ này, dư luận bắt đầu nhìn lại…

• Nhà tiên phong nhân bản tế bào mầm

Hwang Hoo-suk (thứ hai từ trái sang) và các cộng sự trong công trình nhân bản chó thành công. Bìa trái là G.S Gerald Schatten của ĐH Pittsburg Hoa Kỳ. Chú chó Snuppy (được sinh ra từ TBM) ở giữa, trái là chó cho tế bào (lấy từ lỗ tai) và bìa phải là cô chó được cho mang thai.

- Tháng 4-2005, Hwang và nhóm nghiên cứu của ông tại ĐH Seoul loan báo phát triển thành công TBM riêng biệt cho bệnh nhân. Thành công được các nhà khoa học đánh giá là bước đi quan trọng, mở ra triển vọng phát triển phương pháp chữa bệnh đặc biệt thông qua sử dụng TBM, có khả năng chữa trị cho bệnh nhân mắc các bệnh khó chữa như tiểu đường, alzheimer,

- Tháng 5-2005, thành công này được công bố trên tạp chí uy tín Science, đánh dấu lần đầu tiên trên thế giới việc tạo ra được 11 dòng TBM riêng cho bệnh nhân.

- Tháng 8-2005, nhóm của Hwang công bố trên tạp chí Nature việc lần đầu tiên trên thế giới nhân bản chó thành công. Chó có nhiều điểm giống người, nhân bản chó sẽ góp phần tìm ra cách chữa trị bệnh cho người. Tạp chí Times đã xem đây là một trong số phát minh ngạc nhiên nhất trong năm 2005.

- 19-10-2005, tại Seoul, Trung tâm Nghiên cứu TBM thế giới do GS Hwang đứng đầu với sự cộng tác của các nhà khoa học Mỹ, Anh... đã khai trương nhằm cung cấp TBM cho các phòng thí nghiệm toàn cầu đồng thời xây dựng, phát triển phương pháp chữa trị đặc biệt với TBM.

Với những thành tựu vang dội này, Giáo sư Hwang được tôn vinh là nhà tiên phong trong lĩnh vực nghiên cứu TBM. Tạp chí Science dự định trao ông danh hiệu “nhà lãnh đạo nghiên cứu của năm 2005”. Chính phủ Hàn Quốc cũng bắt tay soạn thảo dự luật nghiên cứu TBM làm cơ sở cho việc ủng hộ trung tâm TBM thế giới, dự kiến ban hành vào tháng 2-2006. Bằng việc hình thành nền tảng luật cho việc vận hành Trung tâm TBM thế giới, chính phủ Hàn Quốc hy vọng việc nghiên cứu TBM sẽ được thúc đẩy đồng thời với việc xúc tiến thương mại hóa lĩnh vực nghiên cứu này. Thế nhưng mọi việc bỗng chốc rối tung.

• Ầm ĩ chung quanh quá trình nghiên cứu

Tháng 11-2005, Giáo sư Gerald Schatten, Đại học Pittsburg, Hoa Kỳ chấm dứt 20 tháng cộng tác với Hwang với lý do trứng người sử dụng trong nghiên cứu được mua hoặc lấy từ các nhà khoa học nữ trong phòng thí nghiệm. Đài truyền hình MBC cũng phát phóng sự về việc vi phạm đạo đức của nghiên cứu này nhưng lập tức vấp phải phản ứng dữ dội từ công chúng vốn xem Hwang là anh hùng dân tộc. Hàng trăm phụ nữ tình nguyện hiến trứng cho thí nghiệm. Các hãng quảng cáo rút lại hợp đồng với MBC…

Lúc đầu, Giáo sư Hwang phản bác nhưng rồi ngày 24-11 ông đã thừa nhận những lời đồn đại và xin từ chức. Ông vào chùa ẩn dật rồi phải vào bệnh viện do stress, kiệt sức và bệnh loét dạ dày giữa lúc có nhiều dư luận cho công trình của ông là giả, nhất là khi những thông tin này xuất phát từ các cộng sự của ông.

Roh Sung-il, một cộng sự gần gũi của Hwang, nói rằng 9 trong số 11 dòng TBM là bịa đặt và không chắc 2 dòng TBM còn lại là thật. Trả lời phỏng vấn KBS - TV, Roh nói 9 dòng TBM riêng cho các bệnh nhân thật ra được tạo thành từ phôi lấy từ bệnh viện sản, không phải từ nhân bản tế bào của chính bệnh nhân.

Kim Seon-jong, thuộc cấp của Hwang, nói với truyền hình MBC rằng Hwang đã yêu cầu ông dàn dựng ra những hình ảnh TBM để công bố trên Science. Điểm đáng lưu ý là Kim - nhân vật trung tâm của sự kiện - là nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Mizmedi của Roh, được gởi sang làm việc tại phòng thí nghiệm của Hwang và rồi được chuyển đến làm việc với đối tác của Hwang là G.S Schatten tại ĐH Pittsburgh.

Ahn Cu-rie, một thành viên chủ chốt trong nhóm nghiên cứu thì cho biết bà không tin còn có TBM. Một lượng lớn TBM hồi năm ngoái đã bị nấm phá hủy, nhóm này đã cố gắng phục sinh nhưng thất bại. Ahn khẳng định, nhiều TBM của Hwang đã bị phá hủy hoặc biến đổi. 

Các nhà khoa học nêu ra nhiều nghi vấn về “dấu vân tay” DNA của các dòng tế bào, bởi mỗi DNA có những chỉ dấu khác biệt nhau nhưng những TBM của Hwang có sự đồng nhất một cách khác thường. Họ yêu cầu Trường ĐH Seoul làm rõ có hay không các sai lầm trong nghiên cứu của Hwang. Điểm mấu chốt là thử nghiệm DNA để chứng minh TBM làm riêng cho bệnh nhân thực sự được nhân bản từ tế bào bệnh nhân chứ không phải từ phôi thai của bệnh viện sản.

• Cố vấn Park Ky-young rơi vào “tâm bão”

Trong khi Trường ĐH Seoul đang tiến hành điều tra những nghiên cứu của Hwang thì “tâm bão” dường như chuyển dần sang Park Ky-young, cố vấn về khoa học công nghệ của Tổng thống Roh Moo Hyun. Park Ky-young nổi tiếng là nhân vật chủ yếu đằng sau sự ủng hộ to lớn của chính phủ dành cho Hwang. Park, một nhà sinh học phân tử, cũng đã kê tên mình vào danh sách đồng tác giả trong một công trình TBM quan trọng khác của Hwang năm 2004.

Văn phòng phủ tổng thống cho biết, hồi tháng 1 Park đã nhận được báo cáo về tình trạng nhiễm nấm các TBM tại phòng nghiên cứu của Hwang ở ĐH Seoul làm chết các TBM riêng biệt của bệnh nhân. Nhưng Park đã không báo cáo chuyện này cho tổng thống. Báo chí ngờ rằng bà đã biết hồ sơ TBM có vấn đề. Có dư luận đòi bà từ chức.

Park từ khi nhậm chức tại văn phòng Phủ Tổng thống tháng 1-2005 đã là một trong số những người ủng hộ Hwang hăng hái nhất. Bà được cho là đóng vai trò quan trọng giúp tăng hỗ trợ tài chính cho nghiên cứu của Hwang từ 6,5 tỉ won năm 2004 lên 26,5 tỉ won năm nay.

LỆ THƯ