Cơ hội mới của người Nhật

Kazuhiro Hasegawa (51 tuổi), lái taxi ở Tokyo với một ca làm lên tới 18 giờ/ngày, nhưng ông cho biết vẫn phải làm thêm nghề tay trái là ghi hình và biên tập nội dung video cho các doanh nghiệp.  “Tôi chẳng có lựa chọn nào ngoài việc làm hai công việc một lúc, bởi vì thu nhập của tôi rất bấp bênh, mức lương 4,5 - 4,8 triệu yen Nhật từ công việc chính còn chưa đủ để trả số tiền thế chấp để cho con đi học đại học”- ông chia sẻ. 


Tinh thần làm việc tập thể ở Nhật Bản. Nguồn: CÔNG TY NHÂN LỰC TTC VIỆT NAM
Tinh thần làm việc tập thể ở Nhật Bản. Nguồn: CÔNG TY NHÂN LỰC TTC VIỆT NAM


Theo Japan Times, số lượng người lao động đang làm thêm một nghề tay trái như Hasegawa hiện nay đang đạt mức kỷ lục ở Nhật với 7,44 triệu người. Hisashi Yamada, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản, cho rằng xu hướng làm thêm cho nhiều hơn một công ty sẽ vẫn tiếp tục, nhưng nếu nó dàn mỏng lực lượng lao động, thì sẽ phá hủy nền văn hóa làm việc của nước Nhật “Nhiều công ty vẫn muốn nhân viên tập trung vào công việc chính của họ, vì vậy Nhật Bản sẽ không biến thành một đất nước như Mỹ ngay lập tức”. Nên biết ở Mỹ có khoảng 20% lao động làm thêm nghề tay trái trong năm 2017.

Điều này đang tạo ra những hiệu ứng trái ngược với một bên là kỳ vọng và bên kia là lo lắng. Mặt tích cực, là các lao động vừa có thêm kỹ năng xử lý công việc vừa có cảm giác đời sống không bấp bênh. Chẳng hạn như Natsuko Anastasia Aryama (25 tuổi), nói rằng cô kiếm được khoảng 200.000 yen/tháng cho việc làm trợ lý trong trường đại học và kiếm thêm được 20.000 yen cho công việc dịch thuật và viết tự do. “Tôi đã làm nghề tay trái này từ hơn 1 năm vừa để kiếm thêm tiền tiêu vặt, vừa giúp tôi có cảm giác an toàn hơn”. Hoặc như hãng sản xuất bỉm Unicharm cho 1.500 nhân viên làm thêm công việc thứ hai. Quyết định này được thực hiện nhằm thu hút người lao động trong tình trạng thiếu lao động và khuyến khích nhân viên hiện tại có được kiến thức và kỹ năng mới. Yukinari Wanatabe, quản lý nhân sự cấp cao của Unicharm, cho biết: “Chúng tôi thấy rằng lợi ích từ việc làm nghề tay trái lớn hơn nhiều các rủi ro như làm việc quá sức, rò rỉ thông tin nội bộ… Ngoài ra, nhân viên cần có thêm các kỹ năng có thể sử dụng ở bất cứ đâu, bởi vì bạn sẽ không biết điều gì sẽ xảy ra trong một thế giới đầy bất trắc, rủi ro”. Xu hướng mới nổi bật gần đây là số lượng lớn người làm công mà có một nghề tay trái thường gần ở tuổi nghỉ hưu; trong đó một nửa những người lao động có ít nhất hai nghề đều ở độ tuổi hơn 50.

Người lao động Nhật hiện phải làm việc nhiều hơn 11% so với số giờ họ làm việc vào năm 1997 để có mức lương tương tự. Trong khi đó, chi phí để sống ở Tokyo hàng năm trong một căn hộ mức trung bình là khoảng 365.000 yen. Nó có thể tạo ra nguy cơ một người làm việc tới hơn 100 giờ làm thêm/tháng nếu họ làm thêm 30 tiếng/tuần, và nhiều trường hợp dẫn tới tử vong vì làm việc quá sức (còn gọi là Karoshi). Chính vì vậy Bộ Lao động Nhật dù đã gỡ bỏ điều luật cấm làm thêm việc thứ hai mà không có sự đồng ý của chủ doanh nghiệp, nhưng có thêm điều chỉnh là không được làm quá 100 giờ/tháng để đối phó với karoshi. Sự thay đổi này phù hợp với mục tiêu của Thủ tướng Shinzo Abe về việc tạo ra nguồn lực lao động có thể thích ứng với những thay đổi kinh tế và mang lại tự do cá nhân nhiều hơn. Trên thực tế, những người làm hai nghề nghiệp một lúc đã đóng góp khoảng 7.800 tỷ yen/năm.

Tin cùng chuyên mục