Gần đây tôi đọc bài báo về Chọi trâu “cổ phần” ở thôn Gò Dùng, xã Hải Lựu, tỉnh Vĩnh Phúc. Lễ hội chọi trâu tổ chức cuối xuân Giáp Thân (2004) có ông Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc, đã trích ngân sách một tỉ đồng của tỉnh đầu tư nới rộng sới (là đấu trường) đồng thời cho phép UBND xã Hải Lựu huy động cổ phần, mỗi cổ đông có thể góp từ 50.000đ đến 150.000đ để gây quỹ cho hội với mục đích khuếch trương ngành du lịch địa phương.
Và hội cử người chuyên môn truy lùng trâu chọi đúng tiêu chuẩn, sẽ mua một con với giá trên 10 triệu đồng. Trâu về thôn (Gò Dùng), hội phải làm một mâm cỗ tế thần linh để “thánh hóa” ông Trâu...
Những cuộc chọi trâu thường kết thúc bằng những thảm cảnh. Ảnh: THANH UYÊN
Đọc bài báo, tôi nhớ lại một điều rất đau lòng, là năm 1992, tôi và anh bạn đi xem cuộc chọi trâu ở Đồ Sơn. Dịp đó tôi được chứng kiến cảnh tượng rùng rợn đẫm máu của những con trâu bại trận...
- Kháp đấu thứ nhất, một con trâu đang chọi, thất thế bị gãy sừng, bỏ chạy hoảng loạn ra khỏi sới, khiến cho một số khán giả chạy tán loạn... Người chủ trâu và một tốp tráng đinh phải giăng dây thừng bắt lại nhốt vào chuồng.
- Kháp đấu tiếp theo, một con trâu thua trận, không tháo chạy kịp, té nằm chỏng gọng bốn vó lên trời, bị cặp sừng nhọn hoắt của trâu thắng thế chém thủng bụng, máu tuôn dầm dề. Người chủ con trâu thua cuộc phải huy động mấy tay lực điền đến tròng dây vào cổ con trâu thảm bại lôi ra khỏi sới...
Tối đó, anh bạn đưa tôi đến nhà hàng khách sạn X. trong thị trấn Đồ Sơn ăn cơm. Tôi thấy trên bàn ăn để một tấm thực đơn màu đỏ, chữ viết tay: “Món đặc sản thịt trâu dự giải sáng nay”.
Một điều tôi thấy rất đặc biệt là những món thịt trâu chế biến này giá đắt gấp hai, ba lần các thức ăn khác.
Đọc tờ thực đơn đặc sản, bỗng nhiên nước mắt tôi rưng rưng... tôi bảo anh bạn đừng gọi món nào trong thực đơn đặc sản, vì cảnh tượng đẫm máu của mấy con trâu bại trận gục ngã bi thảm sáng nay vẫn còn lởn vởn ám ảnh trước mắt tôi...
Giải chọi trâu từng diễn ra thảm cảnh nhiều trâu gục ngã đẫm máu giữa sới, chẳng khác nào những chú gà chọi (có cặp thêm cựa sắt) của những tay chơi gà chọi cá độ miền ĐBSCL. Những chú gà bại trận giẫy chết bi thảm tại đấu trường, cũng bị dư luận lên án là phi văn hóa.
Thiển nghĩ chúng ta không nên duy trì cổ tục lễ hội và giải chọi trâu, trong khi xã hội của ta thời kỳ đổi mới, đang tiến lên xã hội văn minh hiện đại. Hơn nữa, dân tộc chúng ta từ ngàn xưa nhờ sức kéo của “con trâu” giúp nông dân làm ra ngũ cốc nuôi sống nòi giống con Hồng cháu Lạc...
LÊ PHƯƠNG CHI
