Làm gì để học sinh và giáo viên cảm thấy hạnh phúc?

Theo GS-TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM, khái niệm “Trường học hạnh phúc” đã trở thành hướng tiếp cận mới trong nghiên cứu giáo dục, hoạch định chính sách và tổ chức thực tiễn ở nhiều quốc gia.

"Hạnh phúc học đường không thể được tạo ra bởi một cá nhân hay một nhóm riêng lẻ, mà là sản phẩm của một hệ thống tương tác, đồng kiến tạo từ nhà nghiên cứu – nhà giáo – nhà tâm lý – người học – gia đình và cộng đồng xã hội. Xây dựng trường học hạnh phúc không chỉ là xu hướng giáo dục hiện đại mà còn có vai trò quan trọng trong việc tạo môi trường học tập tích cực, giúp người học phát triển toàn diện về nhân cách, trí tuệ và cảm xúc, góp phần xây dựng xã hội nhân văn, phát triển bền vững", GS-TS Huỳnh Văn Sơn bày tỏ.

Trong đó, trường học hạnh phúc không chỉ thể hiện qua các bộ tiêu chí mang tính định lượng, định tính mà cần dựa trên cơ sở thực tiễn, phù hợp đặc trưng văn hóa của Việt Nam và bối cảnh chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ hiện nay.

Ở góc độ xây dựng chương trình, TS. Nguyễn Tuấn Vĩnh, Trưởng Khoa Giáo dục mầm non, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế, cho rằng, trường học hạnh phúc hướng đến 3 mục tiêu chính gồm: tăng cường kỹ năng xã hội - cảm xúc của trẻ, giáo viên và cha mẹ trẻ; giảm thiểu các vấn đề về hành vi của trẻ; cải thiện chức năng điều hành và quản lý học tập.

Một nghiên cứu của TS Võ Thị Tường Vy, giảng viên Khoa Tâm lý học, Trường Đại học Sư phạm TPHCM và các cộng sự cho biết, hơn 40% học sinh hiện nay có các vấn đề về tâm lý do nhiều nguyên nhân như áp lực học tập, thiếu sự chia sẻ từ người lớn, thiếu không gian an toàn, không biết cách bộc lộ cảm xúc.

Để phòng ngừa biểu hiện tiêu cực, TS Võ Thị Tường Vy đề xuất mô hình trị liệu nghệ thuật giúp học sinh sớm nhận diện cảm xúc, biết cách diễn đạt cảm xúc một cách an toàn thông qua các hình thức nghệ thuật, từ đó chủ động điều chỉnh cảm xúc của bản thân.

Với đội ngũ giáo viên, PGS-TS Nguyễn Thị Hằng Phương, giảng viên Khoa Tâm lý giáo dục - công tác xã hội, Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, khẳng định: "Hạnh phúc nghề nghiệp của giáo viên giữ vai trò then chốt đối với chất lượng dạy học và sự phát triển bền vững của nhà trường".

Tuy nhiên, theo kết quả khảo sát ý kiến của 1.025 giáo viên tại 28 trường THPT trên cả nước do PGS-TS Nguyễn Thị Hằng Phương cùng nhóm cộng sự thực hiện, chỉ có 15% giáo viên cảm thấy hạnh phúc; 68,5% giáo viên cảm thấy bình thường; còn lại 16% cảm thấy không hạnh phúc.

Theo PGS-TS Nguyễn Thị Hằng Phương, dù giáo viên giữ vai trò quan trọng trong đổi mới giáo dục nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy các thầy, cô chịu áp lực.

"Trường học cần quan tâm công tác hỗ trợ tâm lý cho giáo viên, tạo môi trường làm việc công bằng, tôn trọng, tích cực giúp các thầy, cô nâng cao hạnh phúc nghề nghiệp. Đặc biệt, chính sách đãi ngộ và cơ chế phản hồi phù hợp sẽ giúp duy trì động lực và sự gắn bó nghề nghiệp lâu dài cho giáo viên", PGS-TS Nguyễn Thị Hằng Phương nêu ý kiến.