Đầu tháng 12-2016, Công an TP Hà Nội đã phối hợp với Cục Thuế TP Hà Nội thông báo đã triệt phá thành công đường dây thành lập công ty “ma” để bán hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT). Thủ đoạn của bọn chúng là mua lại các công ty hoạt động kém hiệu quả, sau đó chuyển nhượng thay đổi người đại diện pháp luật, trụ sở công ty... không hoạt động kinh doanh mà chỉ bán hóa đơn GTGT nhằm thu lợi bất chính. Theo cơ quan an ninh điều tra, đường dây này hoạt động từ khoảng năm 2012, giá trị hóa đơn mà các đối tượng đã bán đặc biệt lớn, ước tính trên 1.000 tỷ đồng.
Trước đó, đầu tháng 8-2016, Công an TP Hà Nội cũng đã triệt phá một đường dây phạm tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước. Bước đầu, cơ quan an ninh xác định các đối tượng đã xuất khống hóa đơn với tổng giá trị gần 800 tỷ đồng của hơn 33 công ty. Xa hơn, tháng 5-2016, TAND TP Hà Nội đã xét xử vụ án mua bán trái phép hóa đơn, trốn thuế do đối tượng Nguyễn Trường (Hà Nội) cầm đầu. Các đối tượng này đã mua bán hàng ngàn hóa đơn GTGT với tổng số tiền lên đến hơn 5.454 tỷ đồng, thu lời bất chính hơn 38 tỷ đồng.
Gần đây, dư luận lại dậy sóng về việc Sở Tài chính Gia Lai phát hiện trong năm 2015, Văn phòng HĐND tỉnh Gia Lai đã dùng 3,2 tỷ đồng ngân sách tiếp khách trái quy định. Vụ việc chỉ vỡ lở khi Sở Tài chính tỉnh này đã không chấp nhận bản giải trình do vòng vo, chung chung. Trước đó, việc quà cáp, tiếp khách cũng được dư luận chú ý khi ông Trịnh Xuân Thanh còn làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC), công ty con là Công ty Thi công cơ giới và Lắp máy dầu khí (PVC-ME) đã lập “quỹ đen” hơn 80 tỷ đồng với nhiều khoản chi khác thường, trong đó có 550 triệu đồng tiền “sinh nhật bố sếp Thanh”.
Những vụ việc điển hình nêu trên là ví dụ cho thấy câu chuyện về sự lộng hành của tội phạm buôn bán hóa đơn GTGT. Dù loại tội phạm với thủ đoạn tinh vi như vậy đã được nhắc đến từ nhiều năm trước nhưng mức độ nghiêm trọng dường như không hề giảm. Nguyên nhân là có cầu ắt sẽ có cung và cầu thì ngày càng... “khủng”. Những chuyện tiếp khách, quà cáp bất minh cũng sẽ phải cần đến những tờ hóa đơn không minh bạch. Và đó là đất để loại tội phạm về mua bán hóa đơn hoành hành.
Để ngăn chặn và quản lý các doanh nghiệp có dấu hiệu mua bán hóa đơn bất hợp pháp, Cục Thuế TP Hà Nội đã lập Tổ chống hành vi vi phạm hóa đơn nhằm nghiên cứu các hành vi vi phạm và giải pháp; đồng thời, cảnh báo các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm về thuế, về hóa đơn trên trang web của cơ quan thuế. Để ngăn chặn gian lận về hoàn thuế GTGT, Cục Thuế TP Hà Nội đã đổi mới hình thức kiểm tra hoàn thuế theo hướng cơ quan thuế sẽ xác minh hóa đơn mua vào đề nghị hoàn đến tận đơn vị bán đầu tiên trong chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp. Đồng thời, cơ quan này cũng đang tích cực triển khai đề án sử dụng hóa đơn điện tử. Việc này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người sử dụng như giảm chi phí, thời gian, dễ tra cứu khi thực hiện các thủ tục thuế.
Theo các chuyên gia, một trong những nguyên nhân dẫn đến tội phạm mua bán hóa đơn GTGT diễn biến phức tạp là do doanh nghiệp được phép tự in hóa đơn thuế GTGT. Do đó, ngành thuế cần tăng cường hơn trong công tác hậu kiểm; chú ý hơn nữa “đường đi” của hóa đơn và cùng với đó là tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, công an trong công tác chống thất thu. Đồng thời xử phạt thật nặng những loại tội phạm này thì mới có tác dụng răn đe hơn.
Mới đây, tại hội nghị trực tuyến với các địa phương về triển khai nhiệm vụ kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các đồng chí bí thư, chủ tịch tỉnh không phải đi thăm Thủ tướng, Phó Thủ tướng, các bộ trưởng. Không phải chỉ các đồng chí ở miền Nam đâu mà cả ở miền Bắc. Theo Thủ tướng, nếu làm được điều này còn tránh được tình trạng làm hóa đơn, chứng từ để “trí trá”. Những điều Thủ tướng chia sẻ và yêu cầu là hoàn toàn hợp lý khi mà khó có thể nghĩ rằng những món quà đi biếu, tặng mà người mua không phải hợp thức bằng các loại chứng từ hóa đơn. Nếu những yêu cầu của Thủ tướng được thực hiện triệt để và nhân rộng ra các lĩnh vực khác thì có lẽ tội phạm in ấn, buôn bán hóa đơn GTGT sẽ giảm bớt đi độ phức tạp.
HÀ MY
