Mặc dù còn thí điểm triển khai ở diện hẹp song việc sử dụng chữ ký điện tử trong thủ tục hải quan đã mang lại khá nhiều tiện lợi cho cả doanh nghiệp lẫn ngành Hải quan.
Đại diện Doanh nghiệp tư nhân Đức Lan, có trụ sở ở đường Võ Văn Tần, phường 6 quận 3 TPHCM - đơn vị vừa mới hoàn tất thủ tục Hải quan tại cửa khẩu Tân Cảng TPHCM nhận xét, sử dụng chữ ký điện tử khi làm thủ tục hải quan giúp doanh nghiệp khắc phục được khá nhiều những bất cập mà trước đây doanh nghiệp thường gặp khi làm công tác này. Trước hết, giúp doanh nghiệp bảo mật được thông tin và sau nữa là giúp doanh nghiệp thực hiện thủ tục hải quan nhanh hơn. Chữ ký điện tử là một dạng chữ ký được tạo ra bằng sự biến đổi một thông điệp dữ liệu sử dụng hệ thống mật mã. Công nghệ này đảm bảo chữ ký điện tử khi được một người dùng nào đó tạo ra là duy nhất, không thể giả mạo được và chỉ có người sở hữu chìa khóa bí mật mới có thể tạo ra được chữ ký điện tử đó. Chữ ký điện tử do nhà cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số (Certificate authority - CA) công cộng cấp và được lưu trữ trong một thiết bị phần cứng chuyên dụng là USB Token hoặc SmartCard. Khi làm thủ tục khai hải quan điện tử, người khai hải quan cắm USB Token hoặc SmartCard vào máy tính, hệ thống khai hải quan điện tử sẽ tự động nhận dạng, kết nối để người khai hải quan thực hiện khai báo bằng chữ ký điện tử. Thao tác này thường chỉ mất vài giây, nhanh hơn nhiều so với thao tác truy cập vào tài khoản - cách làm khi chưa có chữ ký điện tử. (Khi chưa có chữ ký điện tử cơ quan hải quan tạm thời cấp tài khoản truy cập (username) để doanh nghiệp thực hiện khai báo hải quan điện tử).
Về phía Cục Hải quan TPHCM, ông Phan Bình Tuy, Phó Phòng Giám sát Quản lý về hải quan cho biết, sử dụng chữ ký điện tử giúp ích rất nhiều cho ngành. Trước đây, khi ngành hải quan cung cấp số tài khoản truy cấp cho doanh nghiệp để doanh nghiệp chủ động làm thủ tục hải quan qua tài khoản này thì không ít doanh nghiệp đã sử dụng tài khoản một cách không nghiêm túc. Cùng lúc, doanh nghiệp giao tài khoản cho nhiều người sử dụng và gửi nhiều tờ khai đến hải quan. Khi tờ khai không đúng thủ tục, bị cán bộ hải quan truy hỏi, doanh nghiệp sẵng sàng phủ nhận có gửi tờ khai này. Sử dụng chữ ký điện tử thay cho dùng tài khoản đã khắc phục được bất cập nêu trên. Doanh nghiệp buộc phải nghiêm túc hơn trong việc khai hải quan và ngành hải quan rút ngắn được thời gian kiểm tra tờ khai của doanh nghiệp. Hiện nay Hải quan TPHCM mới chỉ thực hiện thí điểm chữ ký điện tử trên 30 doanh nghiệp ở cửa khẩu Tân Cảng. Hoạt động này sẽ được tổng kết, rút kinh nghiệm và sẽ được triển khai rộng rãi tại tất cả các cửa khẩu hải quan của Hải quan TPHCM vào cuối năm nay.
An Nhiên