Hôm qua 14-5 tại TPHCM, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đào Đình Bình đã chủ trì kỳ họp lần 1 tổ công tác liên ngành nghiên cứu khả năng xây dựng cảng biển cho tàu có trọng tải lớn vào phục vụ sự phát triển của đồng bằng sông Cửu Long. Khách mời đặc biệt của cuộc họp này là nguyên Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt
Theo nghiên cứu của Bộ Giao thông Vận tải, hiện nay cảng Cần Thơ - cảng lớn nhất của đồng bằng sông Cửu Long mới chỉ tiếp nhận được tàu khoảng 3.000 - 5.000 DWT do cửa Định An dẫn từ cảng Cần Thơ ra biển bị bồi lắng thường xuyên, độ sâu ở đây chỉ vào khoảng 3m, lại không ổn định.
Chính vì vậy, 70% - 80% lượng hàng hóa xuất khẩu của đồng bằng sông Cửu Long phải dồn hết lên cụm cảng TPHCM. Điều này không những làm giá thành sản phẩm tăng lên mà còn làm giao thông đường bộ trong khu vực luôn trong tình trạng quá tải, các tai nạn giao thông xảy ra thường xuyên.
Trước tình hình này, đầu tháng 3-2005 Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải đã ký Quyết định 160/QĐ-TTg thành lập tổ liên ngành nghiên cứu khả năng tiếp nhận tàu lớn của cảng Cần Thơ.
Nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã cùng với Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) đi thực tế để tìm hiểu cửa Định An. Tại kỳ họp này ông Trần Tấn Phúc, Giám đốc Công ty cùng với tư vấn Hà Lan (Royal Haskoning) và Canada (SNC Lavalin) đã trình bày kết quả nghiên cứu về cửa Định An. Theo các nhà tư vấn, để nạo vét cửa Định An sâu xuống -6,5m cho tàu 10.000 DWT đầy tải và 20.000 DWT giảm tải vào thì phải nạo vét khoảng 9 - 10 triệu m3 đất bùn.
Tuy nhiên, kết quả này lại không giữ được lâu, chỉ khoảng 1 năm sau do tính chất không ổn định của dòng chảy, nơi này có khả năng sẽ bị bồi lắng trở lại. Với kết quả này, các nhà tư vấn kết luận, không thể phát triển cảng Cần Thơ thông qua việc cải tạo cửa Định An.
Giải pháp được đưa ra để hóa giải vấn đề này là: tìm một cửa vào khác cho cảng Cần Thơ. Theo các nhà tư vấn, sông Hậu không chỉ chảy ra biển bằng cửa Định An mà còn có một hướng khác nữa đó là qua kênh Quan Chánh Bố. Như vậy có thể tận dụng khoảng 20 km tuyến kênh Quan Chánh Bố hiện hữu với bề rộng từ 150 - 200m, độ sâu bình quân trên -6,5m rồi nạo vét thêm 10km thông ra biển, với vị trí cửa ra nằm giữa 2 cửa Định An (sông Hậu) và cửa Cung Hầu (sông Tiền) - theo nghiên cứu là vùng đất bị xói. Ngoài ra, để ngăn khả năng có cát sa bồi ở đây, tư vấn còn đề xuất xây dựng 2 đê chắn cát với chiều dài 2,5km và 1,5km.
Tại cuộc họp, giải pháp nêu trên đã được hầu hết các đại biểu ủng hộ. Nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã đánh giá, đây là chọn lựa có cơ sở và ông đồng tình với giải pháp này. Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đào Đình Bình cũng đánh giá tốt giải pháp này và cho biết sẽ sớm trình Chính phủ và làm các thủ tục triển khai thực hiện dự án với mục tiêu khởi công vào năm 2006, hoàn thành vào 2010. Phần lớn, đại diện các địa phương ở đồng bằng sông Cửu Long đã rất vui trước việc này và chỉ yêu cầu tư vấn nên nghiên cứu sâu thêm về các tác động đối với môi trường.
NGUYỄN KHOA
