Tình trạng sử dụng các loại ma túy tổng hợp (ma túy đá hay “hàng đá”) đang gia tăng đáng báo động, nhất là trong giới trẻ. Trong khi đó, ma túy tổng hợp được xem là loại nguy hiểm và nguy hại nhất trong số các loại ma túy. Khi vào cơ thể, “hàng đá” tác động mạnh lên thần kinh trung ương làm rối loạn tâm thần và suy kiệt sức khỏe. Tệ hơn, “đập đá” còn tạo ra ảo giác cho người sử dụng, dẫn tới những hành vi không thể kiểm soát, gây nguy hiểm cho cộng đồng và xã hội.
Một nhóm sử dụng ma túy tổng hợp bị bắt giữ
Không bệnh viện cũng trại giam
“Gào thét, vật vã và đập phá...” là những gì mà bệnh nhân Nguyễn Thanh N. (25 tuổi, ở Trung Yên, Hà Nội) đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nội phải gánh chịu sau những đêm dài “bay, lắc” vô độ. Chia sẻ với chúng tôi, anh Hưng (bố của Nguyễn Thanh N.) xót xa nói: “Em nó vào viện điều trị bệnh đã hơn một tuần vì loạn thần do sử dụng ma túy tổng hợp. Thực sự gia đình chúng tôi không ngờ tác hại của thuốc lắc lại khủng khiếp đến như vậy. Trước đó, em nó cũng thỉnh thoảng đi chơi, rồi “cắn” ít thuốc lắc với đám bạn. Lúc đó gia đình cũng có biết và ngăn chặn. Nhưng ai ngờ! Sau một bữa sinh nhật “bay” suốt đêm, về nhà, nó như hóa điên. Lúc thì ngồi ủ rủ khóc một mình, lúc thì gào thét, đập phá đồ đạc, đuổi đánh mọi người, kể cả anh em, bố mẹ... Buồn quá!”.
Theo bác sĩ Lý Trần Tình, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, nếu như cách đây khoảng 5 năm, mỗi năm bệnh viện chỉ tiếp nhận điều trị trên dưới 10 bệnh nhân bị các chứng rối loạn tâm thần do sử dụng ma túy tổng hợp thì 2 năm trở lại đây, con số này đã tăng 9-10 lần, trong đó không ít trường hợp bệnh rất nặng, lúc nào cũng chỉ muốn tự tử hoặc đánh nhau, đâm chém người khác. Một số bác sĩ chuyên khoa tâm thần thẳng thắn cho rằng, phần lớn người sử dụng ma túy đá thường mất hết khả năng tri giác bình thường và tương lai của họ nếu không là trại giam thì cũng vào bệnh viện tâm thần.
Trong khi đó, Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm ma túy (C47, Bộ Công an) cho biết, tình trạng mua bán, sử dụng ma túy tổng hợp dạng đá đang có biểu hiện gia tăng nhanh chóng. Điều đáng lo ngại, trong số người nghiện ma túy tổng hợp hiện nay, có tới gần 50% thanh thiếu niên ở độ tuổi từ 16-30. Đến nay, hầu như khắp các địa bàn trên cả nước đều có sự hiện diện của ma túy tổng hợp. Loại “hàng đá” này ngày càng len lỏi vào các tụ điểm ăn chơi như: quán bar, vũ trường, nhà nghỉ, quán cafe ở khắp các tỉnh, thành phố, đặc biệt ở các đô thị lớn như: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, TPHCM... Chỉ tính riêng trong 2 năm qua, cơ quan chức năng cả nước đã triệt phá, xử lý hàng chục ngàn vụ vận chuyển và buôn bán ma túy, thu giữ hàng trăm ký ma túy tổng hợp. Đặc biệt, trong báo cáo tổng quan về tình hình ma túy tại Việt Nam vừa được Cơ quan phòng chống Ma túy và Tội phạm của Liên hiệp quốc (UNODC) công bố cho thấy, “hàng đá” đang tiếp tục trở thành loại ma túy được sử dụng nhiều thứ 2 tại Việt Nam và phổ biến trong nhóm thanh niên ở các thành phố lớn, vùng biên giới và khu công nghiệp.
Theo cơ quan chức năng, việc nhiều thanh thiếu niên sử dụng ma túy tổng hợp đã kéo theo nhiều hệ lụy nguy hiểm tới cộng đồng và xã hội khi một nghiên cứu cho thấy, trong số các vấn đề liên quan đến pháp luật do ma túy gây ra, có đến 48% liên quan đến ma túy đá. Còn trong thực tế đời sống đã có rất nhiều vụ án đau xót xảy ra như anh giết em, cháu sát hại bà, cha giết con… chỉ vì “hàng đá” gây ra ảo giác, khiến người chơi trở nên hung hãn, dữ tợn, nhìn ai cũng là... kẻ thù.
Hiểm họa khó lường
Theo các chuyên gia y tế, ngoài loại ma túy truyền thống là thuốc phiện và heroin thì ma túy tổng hợp có rất nhiều loại và tên gọi khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là amphetamine với tên gọi “hàng đá”, “thuốc lắc”, có tác dụng mạnh và nhanh hơn các chất ma túy khác nên cũng gây nguy hại cho người sử dụng cao hơn. Bác sĩ Lý Trần Tình cho biết, ma túy đá có tác dụng kích thích nhất thời vào hệ thống thần kinh trung ương, gây hưng phấn và ảo giác hoang tưởng cho người sử dụng nên chúng còn được gọi là “các chất loạn thần”, “ma túy điên”, “ma túy bạo lực”. Khi vào cơ thể sẽ gây tác động mạnh lên thần kinh trung ương, làm não tiết ra rất nhiều dopamin, một chất gây cảm giác hưng phấn. Người dùng sẽ bị ảo giác, hoang tưởng không biết mệt mỏi, thức liên tục trong thời gian phê thuốc và không muốn ăn vài ngày, thậm chí vài tuần. Trong thời gian đó, con nghiện “hàng đá” sẵn sàng có những hành động điên rồ, gây hại cho bản thân và người khác, dẫn tới những vụ án hết sức manh động như cướp của, giết người, hiếp dâm, gây tai nạn giao thông... Do đó khác với nghiện heroin hay thuốc phiện, người nghiện ma túy đá, sau khi sử dụng thường bị kích động hung hăng, liều lĩnh nên rất dễ vi phạm pháp luật, gây nguy hiểm cho xã hội, cộng đồng. Ngoài ra, do tạo ra cảm giác hưng phấn nên sau khi “đập đá” thường gia tăng nhu cầu tình dục, dẫn tới quan hệ nam nữ bừa bãi, khiến nguy cơ lây nhiễm HIV cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục gia tăng.
Trong khi đó, bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần cho biết, nhiều người, nhất là giới trẻ thường sử dụng ma túy đá với suy nghĩ không bị nghiện và nguy hại như heroin là hoàn sai lầm. Nghiện heroin chuyển sang dùng ma túy đá, hay sử dụng ma túy đá thường xuyên sẽ bị rối loạn tâm thần nhanh hơn. Người dùng một lần liều ít dưới 0,5mg có biểu hiện hưng phấn, mất ngủ, nói nhiều, quan hệ tình dục quá mức. Nếu liều trên 0,5mg thì bị rối loạn cảm xúc, hưng cảm tột độ, dễ dẫn tới những hành động điên cuồng, liều lĩnh nguy hiểm. Người dùng trên 10mg thường có biểu hiện ngộ độc, mê sảng và dễ tử vong. Hơn nữa, nếu một người sử dụng heroin bị rối loạn tâm thần cũng phải mất một vài năm nhưng khi đã “đập đá” thì chỉ vài tháng sử dụng liên tục là cơ thể đã bị suy kiệt vì ma túy đá tàn phá bộ não nhanh chóng hơn bất cứ loại ma túy nào. Chính vì vậy, việc điều trị cho những bệnh nhân sử dụng ma túy đá rất khó khăn và kéo dài, vì thường sau một thời gian sử dụng loại ma túy này, bệnh nhân bị rối loạn tâm thần, tổn thương não nặng nề hơn và nếu không được điều trị kịp thời sẽ rất nhanh dẫn tới những hậu quả khôn lường.
Nguyễn Quốc
