Với 3 bộ, số vốn đầu tư công phải thực hiện trong giai đoạn 2016 - 2020 là 303.000 tỷ đồng, chiếm tới trên 25% tổng nguồn vốn đầu tư công của cả nước, còn riêng vốn kế hoạch của năm 2018 thì chiếm khoảng trên 10%. Do đó, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng tiến độ và chất lượng giải ngân vốn đầu tư công của 3 bộ phục vụ khối sản xuất, bảo đảm môi trường có ảnh hưởng lớn tới cả nước. Tuy nhiên, trên thực tế báo cáo của 3 bộ và theo số liệu giải ngân vốn đầu tư công của Bộ Tài chính thì tiến độ giải ngân rất thấp, thấp hơn cả mức trung bình của cả nước. Cụ thể, Bộ GTVT được giao vốn kế hoạch năm 2018 là hơn 21.229 tỷ đồng nhưng tới hết tháng 4 mới giải ngân được gần 6.930 tỷ đồng (đạt 32,6%). Bộ NN-PTNT được giao 15.727 tỷ đồng nhưng mới giải ngân được 13,7%. Bộ TN-MT mới giải ngân đạt 16% khối lượng vốn tới ngày 14-5, tương ứng 238 tỷ đồng.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ ra Bộ GTVT còn 43 dự án sử dụng vốn dư của các dự án cải tạo, nâng cấp QL1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên (trong đó có 22 dự án triển khai thuộc giai đoạn 1 theo Nghị quyết số 99 của Quốc hội ban hành từ tháng 11-2015) tới nay mới giao được 55% tổng số vốn kế hoạch. Bộ GTVT phải có trách nhiệm, kiểm điểm từng lãnh đạo bộ, ban quản lý dự án, trách nhiệm của các vụ, địa phương khi để gần 1 năm Quốc hội phê duyệt danh mục dự án sử dụng vốn dư mà mới giao được vốn cho 22 dự án. “Ở khâu nào vướng mắc thì phải tiếp tục đi sâu tháo gỡ, chỗ nào né tránh thì thay thế cán bộ, hay có biểu hiện sợ sai nên không dám làm? Tại sao cùng mặt bằng thể chế như thế có nơi làm được nơi không làm được? Như Nam Định sau 3 tháng đầu năm đã giải ngân được 47% kế hoạch”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề với các bộ.
Phó Thủ tướng cũng truy vấn lãnh đạo Bộ KH-ĐT khi chưa thể giao vốn được cho chương trình mục tiêu tăng trưởng xanh và biến đổi khí hậu. Còn với Bộ Tư pháp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đặt ra yêu cầu không thể ngồi chờ hồ sơ văn bản sửa đổi Luật Đầu tư công mà cần đôn đốc các cơ quan liên quan trong thẩm định dự án luật này, sớm trình Chính phủ cho ý kiến vào tháng 7-2018. Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ KH-ĐT tiếp thu, tổng hợp các ý kiến sửa đổi 3 nghị định rất quan trọng liên quan tới các thủ tục đầu tư công (Nghị định số 77, 161 và 136 của Chính phủ) trình Chính phủ trong tháng 6-2018. Về thực trạng giải ngân vốn đầu tư công của 3 bộ trên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng “không thể chấp nhận được tiến độ này”.
Theo Phó Thủ tướng, nguyên nhân khách quan là các quy định chưa phù hợp thực tiễn ở 11 luật, hơn 100 nghị định của Chính phủ về đầu tư, xây dựng (làm ảnh hưởng tới quyết toán công trình dự án, điều chỉnh các nguồn vốn, thủ tục thẩm định phức tạp, không rõ ràng). Trong đó, nguyên nhân chủ quan là chủ yếu khi cùng mặt bằng về kinh tế vĩ mô, pháp lý nhưng có nơi giải ngân thấp, có nơi giải ngân cao. “Không thể nói do bộ máy mà làm ách tắc được. Phải luân chuyển cán bộ đi, đừng để cán bộ ngồi lâu một chỗ, và đặc biệt là thiếu tinh thần trách nhiệm, trì trệ, ngâm hồ sơ. Năm nay Chính phủ có phương châm hành động 10 chữ thì “kỷ cương” là đầu tiên mà các bộ lại không tuân thủ kỷ cương, chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ trong giải ngân vốn đầu tư công”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói. Đồng thời, Phó Thủ tướng yêu cầu 3 bộ báo cáo Ban Cán sự Đảng họp chuyên đề về vấn đề này ngay trong tháng 5 để kiến nghị giải pháp thực hiện, đề cao trách nhiệm, tinh thần cán bộ. “Nghị quyết số 60 và số 70 của Chính phủ về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công đều quy định xử lý cán bộ rồi mà chẳng ai làm. Chưa thấy xử lý được ai, thay thế được ai”, Phó Thủ tướng băn khoăn.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ GTVT gửi báo cáo riêng về việc triển khai Nghị quyết số 99 của Quốc hội về sử dụng vốn dư từ mở rộng quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh và tình hình triển khai các dự án, số giao vốn, số giải ngân, ai là chủ đầu tư, ai quản lý và xác định trách nhiệm cá nhân để báo cáo lãnh đạo Chính phủ. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng giao Thanh tra Chính phủ nghiên cứu, khảo sát, lập kế hoạch thanh tra toàn diện 43 dự án sử dụng vốn dư từ mở rộng quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh của Bộ GTVT.
