Cựu chiến binh (CCB) Trần Văn Xuất (ngụ phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng) vừa đạt kỷ lục Việt Nam về làm mô hình cột mốc đảo Trường Sa Đông trên đất liền lớn nhất. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam vừa tổ chức lễ công bố vào ngày 23-6-2016. Dịp này, chúng tôi đã gặp người CCB nặng lòng với biển, đảo Tổ quốc và được nghe anh kể lại nhiều ký ức sâu đậm trong những năm tháng làm nhiệm bảo vệ biển, đảo. Anh còn là tấm gương vượt khó làm giàu chính đáng, từ tay trắng vươn lên trở thành người sản xuất - kinh doanh giỏi hàng đầu ở làng đá mỹ nghệ Non Nước, mỗi năm hỗ trợ đồng đội, người nghèo và ủng hộ các hoạt động tình nghĩa, nhân đạo, khuyến học hàng trăm triệu đồng.

Nhường nhau từng muỗng canh rau

Anh Xuất nhập ngũ đầu năm 1984 và liên tục gắn bó với nhiệm vụ bảo vệ đảo cho đến khi xuất ngũ. Đơn vị anh đóng tại đảo Trường Sa Đông, thuộc Lữ đoàn 146 Vùng 4 Hải Quân. Những năm quân ngũ, anh Xuất từng làm khẩu đội trưởng 12 ly 7, khẩu đội trưởng ĐKZ, khẩu đội trưởng cối 82. Ở khẩu đội nào, anh cũng học hỏi, nắm vững tính năng, tác dụng, cách sử dụng súng và huấn luyện cho từng chiến sĩ thành thạo động tác ở vị trí mình cũng như các vị trí khác.

Ngoài nhiệm vụ trực chiến và huấn luyện, anh Xuất tổ chức trồng rau để cải thiện đời sống. “Còn trên đảo, chúng tôi chỉ trồng được cây rau sam đỏ, nhưng để có rau ăn không phải dễ”, anh Xuất chia sẻ. Người CCB Trường Sa năm xưa nhớ lại, anh em lặn ngụp xúc san hô vụn dưới biển, đem lên đổ vào các bồn trồng rau. Phía dưới đổ cát (vì không có đất), phía trên đổ san hô vụn, rồi bỏ hạt giống vào. Rau sam đỏ bám rễ vào san hô để sống. Không có nước ngọt, anh em phải tận dụng nước vo gạo để tưới rau. Cây rau phát triển một cách còi cọc nhưng hôm nào có tô canh rau thì hôm đó vui như bữa tiệc lớn.

Đảo Trường Sa Đông có diện tích khoảng vài ngàn mét vuông. Trên đảo chỉ có hai ngôi nhà: một nhà đại đội và một nhà trung đội. Nhà đại đội có 2 cán bộ và 1 chiến sĩ liên lạc. Nhà trung đội có 28 anh em. Trong nhà trung đội có hai dãy phản gỗ. Phản được kê trên các tảng đá cao 0,8m và hơn mực triều cường cỡ một gang tay.

Ở đảo, quần áo rất mau rách vì ngấm nước mặn. Người biết khâu bày cho người chưa biết, dần dần ai cũng biết khâu vá và chuyện mặc áo rách, áo vá là chuyện bình thường. Hàng tháng, mỗi người được quân y cấp 10 viên vitamin C, hòa nước uống thấy chua chua, gọi là thuốc bồi dưỡng sức khỏe và anh em thường dành hết cho những đồng đội ốm đau...

Vượt lên mọi nỗi gian lao, 31 cán bộ, chiến sĩ coi nhau hơn cả ruột thịt, nhường cho nhau từng muỗng canh rau, từng viên thuốc, thìa cháo, không bao giờ có chuyện xích mích, bất đồng.

Cựu chiến binh Trần Văn Xuất bên mô hình cột mốc đảo Trường Sa Đông trong khuôn viên cơ sở sản xuất của anh

Nghị lực và tài năng

Sau khi xuất ngũ, anh Xuất theo học nghề điêu khắc đá, rồi đi làm công cho một cơ sở đá mỹ nghệ. Anh vừa miệt mài tìm tòi, học hỏi, nâng cao kỹ năng chế tác vừa chắt chiu, dành dụm từng đồng và ấp ủ quyết tâm làm giàu chính đáng. Đầu năm 1999, anh mở cơ sở sản xuất - kinh doanh đá mỹ nghệ (rộng hơn 5.000m2) trên đường Huyền Trân Công Chúa. Với sự thông minh, tháo vát, tay nghề tinh xảo và hết sức quan tâm người lao động, anh thu hút được nhiều thợ giỏi. Khách hàng trong và ngoài nước đến với cơ sở của anh ngày càng nhiều. “Mình phải sáng tạo ra nhiều mẫu đẹp, làm ra nhiều sản phẩm sắc sảo, ấn tượng thì mới thu hút được khách hàng”, anh Xuất tâm sự. Vợ anh, chị Phan Thị Ánh, vốn là cô gái bán hàng lưu niệm trên núi Non Nước, nay hàng ngày tảo tần cùng anh trên con đường vượt khó làm giàu.

Đầu năm 2008, anh chị mua tiếp 7.000m² đất, xây dựng cơ sở 2 trên đường Trường Sa. Với 2 cơ sở sản xuất - kinh doanh đá mỹ nghệ, vợ chồng anh Xuất đã tạo việc làm cho hàng trăm lao động cùng đội ngũ nhân viên bán hàng gần 30 người, người nào cũng biết từ 1-3 ngoại ngữ. Sản phẩm của cơ sở anh có hàng ngàn chủng loại: từ những mặt hàng đá mỹ nghệ tiên tiến, cho đến các sản phẩm chế tác theo nghệ thuật điêu khắc Chămpa. Từ những chiếc vòng đeo tay giá chỉ 5 - 10 ngàn đồng, đến những bức tượng có giá 300 - 400 triệu đồng. Sản phẩm của anh đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới và được khách hàng gần xa hết sức tín nhiệm.

Nặng lòng với Trường Sa

Cứ tầm 3 giờ mỗi ngày, anh Xuất tự tay mang lưới ra biển, bơi thúng ra khơi để đánh cá. Khi mặt Trời ló dạng, anh đem cá về, để một ít cho gia đình, còn lại gọi bà con hàng xóm đến cho. Nhiều người ngạc nhiên hỏi anh hà cớ gì phải làm vậy cho nhọc thân? Anh từ tốn đáp: “Làm vậy cho đỡ nhớ biển”.

Đặc biệt, ngay phía trước khuôn viên cơ sở 2, anh Xuất đã xây dựng một cột mốc đảo Trường Sa Đông mà theo anh là để khuây khỏa nỗi nhớ Trường Sa. Cột mốc cao 6m, đáy hình vuông, mỗi cạnh 1,5m, với tổng kinh phí 200 triệu đồng. Sau khi xây dựng xong (năm 2007), cột mốc này đã thành nơi tham quan của thanh, thiếu niên, học sinh trên địa bàn thành phố và các tỉnh lân cận. Ông Phạm Viết Sơn, Chủ tịch Hội CCB phường Hòa Hải, cho biết những năm qua, cột mốc đảo Trường Sa Đông của anh Xuất trở thành mô hình tuyên truyền giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc ở địa phương. 

Nhiều người ở Hà Nội, Huế, TPHCM và các địa phương khác đến đây tham quan và rất cảm phục về tấm lòng của CCB Trần Văn Xuất đối với Trường Sa cũng như với chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Một cán bộ Trung ương Hội CCB Việt Nam đã nói: Đây là người đầu tiên trong cả nước dựng cột mốc chủ quyền quốc gia trong khuôn viên của mình, có tác dụng giáo dục ý thức bảo vệ đất nước, nhất là trong lúc biển, đảo Việt Nam đang bị ngoại bang xâm lấn.

Mỗi năm, anh Xuất ủng hộ hàng trăm triệu đồng cho các hoạt động “Uống nước nhớ nguồn”, khuyến học, nhân đạo ở địa phương. Hoạt động CCB ở phường, quận và thành phố cũng thường được người hội viên này tài trợ. Đã nhiều năm liền, anh tự nguyện bảo trợ chi phí học tập cho 6 học sinh nghèo mồ côi. “Nếu các cháu thi đỗ đại học thì tôi sẽ tiếp tục bảo trợ cho đến khi tốt nghiệp”, anh Xuất khẳng định.

Năm 2009, anh Xuất đã cất công đến nhiều nơi, tìm lại đủ 30 đồng đội cùng đơn vị với anh trong những năm làm nhiệm vụ tại đảo Trường Sa Đông. Và từ đó, ai gặp khó khăn, hoạn nạn đều được anh tận tình giúp đỡ.

31 chiến sĩ Trường Sa ngày ấy, hiện đang sinh sống tại 8 tỉnh, thành trong nước, mỗi năm họ họp mặt một lần cùng chia sẻ và hỗ trợ nhau những lúc vui buồn trong cuộc sống.

LÊ VĂN THƠM