Họa sĩ Thuận Hồ (tên thật Hồ Tấn Thuận) sinh năm 1920 tại Long An, người đỗ thủ khoa Trường Mỹ nghệ thực hành Gia Định năm 1941. Ông là họa sĩ sử dụng chất liệu bột màu xuất sắc và tiêu biểu cho một trong những gương mặt hội họa hiện thực Nam bộ từ giữa thế kỷ XX đến nay. Không kịp có mặt trong ngày khai mạc phòng tranh nhân mừng thọ tuổi 88(*), họa sĩ Thuận Hồ đã qua đời ngày 3-4-2008.
“Hòa bình”, tranh sơn dầu của họa sĩ Thuận Hồ.
Nhiều năm gần đây, dường như ở cuộc triển lãm nào của Hội Mỹ thuật, ông cũng được chị Lựu, người con gái út như chiếc cầu nối luôn giúp ông tìm đến bạn bè, đồng nghiệp. Rất nhỏ nhẹ, từ tốn mỗi khi trao đổi ý kiến với ai về tranh, về màu sắc, cách thể hiện trong tranh, người họa sĩ lão thành ấy có cách đánh giá gọn, nhẹ nhưng vẫn làm người nghe cảm phục từ những nhận xét thâm trầm, sâu sắc của ông.
Thuận Hồ bắt đầu vẽ tranh từ những năm 40, 50 và sáng tác mạnh mẽ nhất vào những năm 60, 70… Mở cuộc triển lãm cá nhân khá sớm, họa sĩ Thuận Hồ vinh dự là người đoạt nhiều giải thưởng về mỹ thuật: giải nhất về tranh bột màu và thủy thái của phòng triển lãm mỹ thuật, do Hội Pháp văn Đồng Minh tổ chức năm 1955; giải nhất cuộc thi tuyển lựa hội họa của Bộ Thông tin (chính quyền cũ) tại Diên Hồng; giải nhất và giải II cuộc triển lãm Stanvac. Tranh của ông từng được gửi tham dự các cuộc triển lãm quốc tế ở Nhật (1944), ở Italia (1950), Malaysia (1960) v.v…
Tiêu biểu cho hội họa miền Nam một thời với mảng tranh bột màu, sơn dầu vẽ về Sài Gòn, phong cảnh, tĩnh vật…, thế giới màu sắc trong tranh Thuận Hồ thật trong sáng qua những cánh đồng lúa vàng ươm sung túc, những bờ dừa xanh êm đềm, cảnh sinh hoạt họp chợ, ghe thuyền tấp nập hay một mảng tranh khác các cô thiếu nữ xinh tươi về tĩnh vật, hoa trái Nam bộ khá đẹp mắt, gần gũi… Đặc biệt, Sài Gòn là vùng đất được ông phản ánh, ghi nhận như một kiểu “biên niên sử” bằng tranh. Sài Gòn xưa qua những gam màu, nét cọ của Thuận Hồ thật hồn hậu, hiền lành với những bức tranh mô tả phong cảnh Lăng Ông Lê Văn Duyệt, bến Hàm Tử, chợ Thị Nghè, đồng Ông Cộ…
Bây giờ họa sĩ Thuận Hồ đã đi xa. Nhớ ông, những người bạn cùng thời, bạn bè họa sĩ không khỏi bùi ngùi. Và, xem lại tranh ông cũng chính là tìm lại những cảm xúc về hình bóng Nam bộ một thời…
(*) Triển lãm tại gallery Tự Do, 53 Hồ Tùng Mậu quận 1, từ 16-4 đến 23-4-2008.
Kim Ửng
