SEA Games 33 đã đến ngày cuối cùng trong bối cảnh Thể thao Việt Nam đứng trước một bài toán quen thuộc: áp lực chỉ tiêu huy chương. Nhưng khác với nhiều kỳ đại hội trước, câu chuyện ở Bangkok không còn đơn thuần là “đủ hay thiếu HCV”. Những con số được công bố, cùng cách lãnh đạo đoàn nhìn nhận kết quả, cho thấy Thể thao Việt Nam đang bước vào giai đoạn đánh giá bằng chất lượng, không phải cảm tính.
Theo đánh giá sơ bộ của lãnh đạo đoàn Thể thao Việt Nam, chúng ta “cơ bản hoàn thành nhiệm vụ”. Tại SEA Games 33, khi Thái Lan thâu tóm số HCV nhiều gần gấp 3 lần so với đoàn về nhì, cuộc đua tranh ở các đoàn thể thao càng trở nên quyết liệt, khó dự báo khi số huy chương còn lại càng ít, mức độ cạnh tranh càng cao. Trên bảng xếp hạng, trong khi Việt Nam và Indonesia so kè vị trí thứ 2 thì Malaysia, Singapore và Philippines san sát phía sau, sít sao từng chiếc HCV.
Bản chất của SEA Games 33 đối với Việt Nam không nằm ở việc chiếm lĩnh ngôi đầu bằng mọi giá, mà nằm ở “chỉ số vàng” của các môn Olympic. Con số trên dưới 60 HCV từ nhóm môn này, chiếm gần 70% tổng thành tích, là chỉ dấu của một sự chuyển hướng mang tính chính sách. Một chi tiết đáng chú ý, là những môn thể thao chủ lực của chúng ta đều đạt chỉ tiêu. 12 HCV điền kinh, 6 HCV bơi, 7 HCV bắn súng, rowing và karate, cùng thành tích ổn định ở nhiều môn võ Olympic là những con số biết nói. Chúng phản ánh hiệu quả của định hướng ưu tiên chiều sâu, thay vì tích lũy bề rộng một cách cơ học.
Một lần nữa, ý chí thi đấu của các vận động viên (VĐV) đã được phát huy kịp thời khi đối diện với thách thức cực lớn sau 2 kỳ SEA Games liên tiếp chúng ta dẫn đầu toàn đoàn. Tiêu biểu nhất vẫn là những cảm xúc thăng hoa đến từ trận chung kết môn bóng đá nam sau màn ngược dòng xuất sắc của thầy trò HLV Kim Sang-sik trước đội chủ nhà. Việc 3 đội tuyển bóng đá nam U22, futsal nữ và bóng đá nữ cùng góp mặt ở các trận chung kết, mang về 2 tấm HCV danh giá, đã tạo nên một “trục xương sống” tâm lý cực kỳ quan trọng.
Trong bóng đá, chiến thắng không chỉ là điểm số, mà còn là chất xúc tác, giải tỏa cơn khát thành tích cho toàn đoàn. Nếu không có những “vết gợn” từ công tác trọng tài đối với đội tuyển nữ, sự thống trị của bóng đá Việt Nam tại kỳ đại hội này có lẽ đã đạt đến mức tuyệt đối.
Phải nhìn nhận, SEA Games 33 không còn là sân chơi “vừa tầm” như trước. Sự xuất hiện của những VĐV từng vô địch Olympic, xu hướng nhập tịch mạnh mẽ ở điền kinh và một số môn khác đã đẩy mức cạnh tranh lên cao hơn đáng kể. Thay đổi địa điểm thi đấu vào phút chót, điều kiện thời tiết, lịch thi đấu dày, hay vấn đề trọng tài đều là những biến số thực tế.
Tuy nhiên, chính vì mức độ cạnh tranh tăng cao, áp lực chỉ tiêu càng cần được xử lý bằng tư duy quản trị, không phải bằng mệnh lệnh. SEA Games 33 cho thấy một điều rõ ràng: khi giữ được trạng thái tâm lý ổn định, VĐV có khả năng tạo đột phá. Chiến thắng của đội cầu mây 4 nam trước Thái Lan ở bán kết hay chung kết bóng đá nam là ví dụ tiêu biểu. Đó không phải chiến thắng của bất ngờ, mà là hệ quả của việc dám chơi đúng năng lực, không bị đè nặng bởi “đối thủ truyền kiếp” hay kỳ vọng thành tích.
SEA Games 33 rồi sẽ khép lại, nhưng những gì đoàn Thể thao Việt Nam thể hiện đã phác thảo một diện mạo mới: chuyên nghiệp hơn, trọng tâm hơn và giàu bản sắc hơn. Việc hoàn thành chỉ tiêu 90 HCV là khả thi, nhưng quan trọng hơn là cách chúng ta về đích. Đó phải là một cú nước rút của những chiến binh thực thụ, những người biết cách nở hoa ngay trong bão tố. Thể thao Việt Nam không cần phép màu, mà cần những con người dám đứng vững trên lằn ranh áp lực để khẳng định vị thế của một cường quốc thể thao khu vực đang vươn mình ra biển lớn. Đích đến đã ở ngay trước mắt, và giờ là lúc để bản lĩnh Việt Nam lên tiếng một cách sòng phẳng và kiêu hãnh nhất.
