Gần đây, qua đường dây nóng Báo SGGP, một số bạn đọc là xã viên Hợp tác xã (HTX) Vận tải 19-5 phản ánh việc HTX này chủ trương xé khống vé xe buýt để được duy trì tuyến và nhận tiền trợ giá xe buýt của TPHCM. Cũng có ý kiến phản ánh HTX chậm trả tiền trợ giá cho xã viên, đem gửi ngân hàng hưởng lãi suất. Phóng viên Báo SGGP đã tìm hiểu, xác minh các thông tin này.
Xe buýt của HTX Vận tải 19-5 chuẩn bị xuất bến.
Nhằm khuyến khích người dân sử dụng xe buýt, TPHCM thực hiện việc chi ngân sách để trợ giá xe buýt, qua đó khuyến khích đầu tư phát triển xe buýt và kéo giảm giá vé cho hành khách. Nếu như thực tế có việc HTX 19-5 cho xé vé khống để duy trì tuyến và nhận tiền trợ giá của TP thì đây là sai phạm nghiêm trọng, phá hoại chủ trương trợ giá và gây thiệt hại ngân sách.
Khi chúng tôi phản ánh lại thông tin từ một số xã viên, ông Lê Hải Phong, Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng - đơn vị quản lý trực tiếp các HTX xe buýt trên địa bàn TPHCM – ngạc nhiên cho biết: “HTX 19-5 là một trong những đơn vị có hoạt động khá quy mô, uy tín và ổn định trong ngành vận tải hành khách công cộng TPHCM. HTX này đang quản lý hơn 400 đầu xe với hơn 20 tuyến. Với quy mô như vậy, tôi không nghĩ HTX áp dụng giải pháp xé vé khống để giữ tuyến và hưởng trợ giá, vì đây là việc làm sai phạm nghiêm trọng trong quản lý, điều hành. Mặt khác, qua nghiên cứu, bàn bạc với các HTX, chúng tôi đã cân nhắc rất kỹ việc trợ giá cho các tuyến. Việc trợ giá không áp dụng với tất cả các tuyến, mà chỉ với các tuyến có số lượng hành khách cao và ổn định. Bộ phận nghiệp vụ của trung tâm cũng như HTX theo dõi rất sát để kịp thời điều chỉnh việc này. Vì vậy, đâu thể cứ xé vé nhằm khai khống lượng hành khách cao thì sẽ được trợ giá. Để được trợ giá, theo tôi, không có cách nào khác ngoài việc các tiếp viên, tài xế phải hết lòng tiếp đón, phục vụ niềm nở với hành khách để họ tin tưởng chọn xe buýt khi đi lại”.
Còn về việc xã viên HTX 19-5 phản ánh HTX chậm giao tiền trợ giá, ông Phong khẳng định: “Trung tâm ý thức rằng các xã viên rất trông chờ tiền trợ giá. Do vậy, cuối mỗi tháng, chúng tôi chuyển ngay cho các HTX 50% tiền trợ giá tháng sau và khoảng giữa tháng thì chuyển toàn bộ số tiền trợ giá còn lại sau khi cân đối sổ sách”.
Sau khi nhận được sự khẳng định của giám đốc trung tâm về việc không thể có chuyện HTX cho xé vé khống hay giao tiền trợ giá chậm, chúng tôi gặp lại các xã viên đã phản ánh về việc này để xác minh một lần nữa. Một xã viên vẫn xác định, có việc xé vé khống và mỗi ngày, tiếp viên phải xé một số vé khống.
Tiếp chúng tôi, ông Nguyễn Văn Triệu, Chủ nhiệm HTX 19-5, đã chỉ đạo bộ phận kế toán - hành chính tập hợp các biên bản họp và chứng từ liên quan đến việc chi trả tiền trợ giá, có chữ ký của xã viên.
Ông Triệu giãi bày: “Có nhiều giải pháp để phát triển hoạt động xe buýt, nhưng giải pháp xé vé khống là điều tối kỵ, là giết chết HTX và xã viên. Chúng tôi luôn nhắc nhở xã viên không xé vé khống, thậm chí, HTX còn buộc tài xế, tiếp viên phải cam kết không thực hiện việc làm sai phạm này. HTX đã đề ra chế độ khen thưởng đối với những tài xế, tiếp viên thực hiện tốt việc không bỏ trạm, niềm nở lịch sự với khách và có doanh thu cao. Chỉ cần một ý kiến phản ánh và qua xác minh cho thấy có sai phạm, tài xế và tiếp viên bị xử phạt ngay. Do vậy, thời gian qua, HTX 19-5 luôn đạt doanh thu và chất lượng. Qua công tác nghiệp vụ, HTX đã phát hiện nhiều trường hợp tiếp viên, tài xế thông đồng lấy tiền vé nhưng không xé vé, hay xé vé mệnh giá thấp cho hành khách đi tuyến mệnh giá cao. Không loại trừ một số tiếp viên, tài xế do muốn có thành tích để được HTX khen thưởng đã xé vé khống. Đây là việc làm tai hại và là con dao 2 lưỡi. Bởi lẽ, họ chỉ hưởng được tiền thưởng của HTX, nhưng với doanh thu ảo cao thì chủ xe, xã viên sẽ nhận tiền trợ giá ít hơn qua cân đối sổ sách của bộ phận kế toán HTX”.
Qua các chứng từ liên quan có ký nhận của xã viên thì không hề có việc HTX 19-5 chậm chi trả tiền trợ giá. Tuy nhiên, khi chúng tôi đưa ra thông tin từ phía xã viên là đến tháng 6-2013 họ mới được nhận tiền trợ giá quý 1 năm 2013, ông Triệu mới ngớ người thừa nhận xã viên phản ánh quý 1 năm 2013 trả tiền trợ giá quá chậm là đúng thực tế, nhưng dứt khoát không có chuyện trả chậm đến cả tháng hay cả quý.
Theo lời ông Triệu, năm nào cũng vậy, các tháng đầu năm trung tâm chi trả tiền trợ giá theo số liệu cùng kỳ năm trước. Bởi lẽ, thời điểm đó, trung tâm chưa ký hợp đồng với các HTX. Khi ký hợp đồng và có số liệu cụ thể thì tiền trợ giá sẽ thay đổi. Các tháng của quý 1 năm 2013, HTX 19-5 đã chi trả tạm ứng tiền trợ giá cho xã viên. Tuy nhiên, đến tháng 6-2013, sau khi cân đối số liệu, trung tâm chi trả thêm và HTX 19-5 cũng theo đó mà chi trả lại cho xã viên. Việc chi trả nhưng không giải thích rõ ràng đã khiến một số xã viên HTX 19-5 hiểu lầm. Đây là bài học không chỉ riêng HTX 19-5 mà còn của các HTX khác.
ĐOÀN HIỆP
