Ở phía Bắc có một loại bưởi nổi tiếng, đó là bưởi Phúc Trạch ở huyện Hương Khê - Hà Tĩnh. Bưởi Phúc Trạch nổi tiếng từ lâu đời do vị ngọt và thanh, có pha một chút vị the, nhưng lại không chua, đắng và càng để lâu càng ngon.
Không như một số lọai bưởi khác có trái quanh năm, bưởi Phúc Trạch chỉ có trái trong 3 tháng (tháng 7, 8, 9 Âm lịch) và chỉ tại vùng Hương Khê này, bưởi Phúc Trạch mới có thể giữ được bản sắc và hương vị riêng của mình. Do kén mùa và thổ nhưỡng như vậy, sản lượng bưởi Phúc Trạch thường không đủ cung cấp cho các tỉnh phía Bắc, vốn thích mua loại trái quý này để làm quà biếu.
Tiến sĩ Nguyễn Đình Thi (góc trái) cùng đón những trái bưởi Phúc Thạch đầu mùa.
Trong một chuyến về làm việc với chính quyền địa phương vào giữa năm 2004, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thi - kiều bào Pháp - Chủ tịch Hội Huynh Đệ VN (HHĐVN) - một tổ chức phi chính phủ tại Pháp được hình thành gần 40 năm nay, đã quyết định hình thành và triển khai dự án “Gìn giữ và phát triển giống bưởi Phúc Trạch”. Từ đây, trái bưởi của Phúc Trạch trên đường được khôi phục.
Đầu năm 2005, sau khi phối hợp cùng Trường Đại học Cần Thơ nghiên cứu về các điều kiện tự nhiên ở Hương Khê, kiểm tra tình hình thực tế tại 4 xã Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên, được sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, HHĐVN đã triển khai dự án: trên 100 hộ có số lượng đầu bưởi đang cho ra quả từ 50 - 100 gốc.
Hội đã tạm ứng phân bón, hỗ trợ về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây; đồng thời, tạm ứng cho mỗi hộ 200.000 đồng/tháng. Về phía nông dân, có trách nhiệm cải tạo vườn bưởi; thực hiện nghiêm túc các yêu cầu về kỹ thuật trồng, phòng ngừa sâu bệnh; bảo quản và giao cho Hội toàn bộ những trái bưởi nằm trong dự án.
Khi thu hoạch, toàn bộ số tiền thu được (sau khi trừ tất cả các chi phí): 50% phân phối lại cho các hộ trồng bưởi theo tỷ lệ sản phẩm, 50% được giữ lại làm quỹ phát triển sản xuất của dự án cho các năm sau.
Tháng 9-2005, lần đầu tiên những trái bưởi đầu mùa mang thương hiệu Phúc Trạch chính gốc (được Cục Sở hữu trí tuệ cấp) đã ra mắt người tiêu dùng tại TPHCM, do Đông Nam- một công ty được HHĐVN thành lập để thực hiện các dự án của hội tại VN tổ chức. Việc tạo nên nhãn hiệu hàng hóa cho bưởi Phúc Trạch, ngoài việc gìn giữ một loại trái cây quý của VN và giúp bà con nông dân ổn định đời sống với nghề truyền thống của mình, còn từng bước nâng cao chất lượng, sản lượng và làm tăng giá trị thương mại cho bưởi Phúc Trạch.
TRÚC MAI
