Cách súc xả hiện nay chưa đúng kỹ thuật

Ngày 9-9, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (TCT CNSG) đã tổ chức hội thảo tìm giải pháp khắc phục tình trạng nước đục, nước vàng với sự tham dự của nhiều nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành về cấp thoát nước. Tại hội thảo, hầu hết các đại biểu đều ghi nhận những cố gắng của TCT CNSG trong việc đưa ra các giải pháp giải quyết tình hình nước đục. Tuy nhiên, đi sâu vào chi tiết vẫn còn nhiều vấn đề cần bàn cả trong những giải pháp trước mắt lẫn lâu dài.

• Đạt tiêu chuẩn vệ sinh nhưng...

Thay mặt TCT CNSG, ông Võ Dũng, Tổng Giám đốc Tổng Công ty CNSG đưa ra 3 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nước đục trong thời gian qua: hiện có 3 nguồn nước cung cấp vào hệ thống mạng của TPHCM nên khi một nguồn bất kỳ bị sự cố… cúp điện ngưng cấp nước thì sẽ làm xáo trộn dòng, tạo áp lực đột ngột làm bong tróc các mãng cặn bám trong đường ống; hệ thống đường ống cấp nước hiện đã quá cũ, mục, nhất là ở các khu vực thiếu nước trước đây nên khu vực này cặn lắng trong đường ống khá nhiều; mangan gặp clor dư trong nước sẽ kết tủa và có màu đậm.

Ông Võ Dũng cũng khẳng định các nguồn cung cấp nước hiện nay đều đảm bảo tiêu chuẩn của Bộ Y tế (hàm lượng mangan và sắt dưới 0,5mg/l) và tiêu chuẩn ngành (mangan dưới 0,2mg/l, sắt dưới 0,3mg/l).

Bà Hoàng Thị Ngọc Ngân, Trưởng khoa Sức khỏe môi trường Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM thống nhất với báo cáo của lãnh đạo TCT CNSG, cho rằng sự cố vừa qua chỉ có nước đục chứ không có nước ô nhiễm (ảnh hưởng đến sức khỏe người dân).

Hầu hết các mẫu nước được kiểm nghiệm đều cho kết quả: mangan, sắt nằm trong tiêu chuẩn của Bộ Y tế; các mẫu nước đều có clor dư; không phát hiện vi sinh.

Tuy nhiên, bà Ngân cũng lo lắng: “Nhìn thấy các đường ống bám đầy rỉ sét, mỗi khi uống nước tôi cũng ngán!”. Chính vì vậy, một số nhà khoa học cũng đề nghị Bộ Y tế xem xét quy định lại tiêu chuẩn theo hướng bằng với tiêu chuẩn ngành để phù hợp với nhu cầu ngày càng cao của người dân.

• Khắc phục: Súc xả tràn lan, chưa hiệu quả

Nguyên nhân của những mảng bám trong đường ống này, theo các nhà khoa học, là do cặn lắng lâu ngày. Do đó, TCT CNSG đã đúng khi chọn giải pháp súc xả để giải quyết tình hình trước mắt. Cho đến hôm qua, TCT CNSG đã huy động lực lượng kỹ thuật súc xả hơn 120 điểm ở những khu vực xảy ra tình trạng nước đục như quận 10, quận 11, Tân Bình… Tuy nhiên, cũng đến thời điểm này đã phát sinh tình trạng nan giải: có những điểm súc xả nhiều lần nhưng nước vẫn… bị đục.

Phó Giáo sư Tiến sĩ khoa học Lê Long, Chủ tịch danh dự Hội cấp thoát nước Việt Nam cho rằng súc xả cũng phải có phương pháp khoa học, nếu không thực hiện đúng chẳng những không mang lại kết quả mà còn khiến cho tình trạng nước đục ngày càng tăng thêm.

Trên 120 điểm được súc xả vừa qua cho thấy TCT CNSG đã bị động trong việc chọn điểm, khoanh vùng, cứ phát hiện điểm đục là tiến hành cắt ống và súc xả. Vì thế, có nhiều điểm khi xử lý xong, hôm sau nước đục trở lại, lại tiếp tục xả…

Phó GS Lê Long cũng cho rằng tình hình hiện nay cũng có phần do trước đây việc súc xả đường ống bị xem nhẹ vì tư tưởng tiết kiệm nước. Về mặt nguyên tắc khi súc xả phải thực hiện trên từng khu vực, từng tuyến một, đồng thời trong tuyến súc xả phải tăng gấp đôi gấp 3 áp lực nước so với bình thường thì tất cả những cặn bã bên trong mới có thể bị bong tróc, tống ra ngoài. Phải súc chỗ tuyến ống nước lớn trước, nhỏ sau, thậm chí cần thiết cắt đường ống cái để súc xả”.

• Các giải pháp

Nhưng Phó GS Lê Long cũng lưu ý TCT CNSG cần xem xét lại việc thi công đối với những khu vực có đường ống mới (như phường 12 quận Tân Bình) mà nước vẫn bị đục. Riêng khu vực Nhà máy nước Tân Hiệp, nếu nguồn điện không đảm bảo thì cần có nguồn điện bổ sung vì nếu bị cúp điện dễ gây xung đột các nguồn nước. Các ý kiến cũng tập trung đề nghị cần sớm thành lập một trung tâm điều hòa áp lực nước, tránh tình trạng khi thấy áp lực hạ thì mạnh ai nấy bơm, dễ dẫn đến tình trạng đục, thậm chí có thể vỡ đường ống. Đó là chưa kể tỷ lệ thất thoát nước sẽ tăng.

Các ý kiến cũng thống nhất cho rằng TCT CNSG nên cố gắng để nước chảy một chiều bằng cách khoanh vùng các nguồn nước cung cấp tránh tạo ra các điểm xung đột giữa các nguồn nước như hiện nay. Sắp tới khi nâng công suất của Nhà máy nước Tân Hiệp lên 300.000m3/ngày thì tình hình này càng nghiêm trọng hơn nữa, nếu không có giải pháp căn cơ.

Kỹ sư Trần Đình Cương, nguyên Trưởng phòng Kỹ thuật cấp nước Viện Quy hoạch TP cho rằng lãnh đạo TCT CNSG đã quá “dũng cảm” khi tuyên bố sẽ giải quyết cơ bản tình hình nước đục vào ngày 10-9 vì theo ông, đây không phải là việc dễ dàng, nhất là ở một hệ thống mạng cung cấp đến 1 triệu m3/ngày như TPHCM. Cũng theo ông, việc súc rửa ống là cần thiết nhưng không thể súc xả qua trụ cứu hỏa vì không giải quyết được gì.

Cuối buổi hội thảo, gặp chúng tôi, ông Võ Dũng thừa nhận việc súc xả nước trong những ngày qua chưa thực hiện đúng kỹ thuật, chỉ tiến hành trên diện rộng mà chưa tập trung phân vùng. Cứ nghe dân báo đục chỗ nào là xả chỗ đó nên hiệu quả chưa cao. Ông cho biết kể từ tối hôm qua (9-9), việc súc xả sẽ được thay đổi theo ý kiến của các nhà khoa học.

“Hứa” với các nhà khoa học tham gia hội thảo và người sử dụng nước, ông Võ Dũng đã đưa ra 3 giải pháp mà TCT CNSG thực hiện để khắc phục sự cố trước mắt và đảm bảo không để xảy ra những sự cố tương tự trong thời gian tới. Sự đồng cảm của các nhà khoa học tại hội thảo cho thấy TCT CNSG đã có những biện pháp kịp thời nhằm khắc phục sự cố, nhưng như thế không có nghĩa là đơn vị này đã làm hết trách nhiệm của mình với khách hàng. 

NHÓM PV