Ngày 5-5-1961, Thiếu tá Nguyễn Văn Quảng đi B trong đoàn Phương Đông. Đây là một trong những đoàn đi đầu có nhiệm vụ vào làm cán bộ khung của cơ quan Ban Quân sự Miền và các Quân khu 7, 8, 9, Khu Sài Gòn – Gia Định, 2 trung đoàn chủ lực miền và tăng cường cán bộ cho các địa phương.
Đồng chí Nguyễn Văn Quảng (bìa phải) động viên bộ đội trước khi vào chiến dịch Đồng Xoài.
Đoàn có mật danh là Phương Đông dù đoàn sắp đi về miền Nam - vì đoàn lấy tên con tàu vũ trụ Liên Xô do Gagarin lái vòng quanh trái đất và hạ cánh an toàn ngày 12-4-1961. Đoàn Phương Đông với đôi chân đất sẽ về Nam để cùng đồng bào chiến đấu giải phóng quê hương.
Ông Nguyễn Văn Quảng nhớ lại: Cuối năm 1954, lưu luyến tạm biệt đồng bào, rời bến Cao Lãnh tập kết ra Bắc, ông không khỏi bùi ngùi song hy vọng chỉ hai năm sẽ trở về. Nhưng bọn Mỹ – Diệm lợi dụng sự vắng mặt của quân đội cách mạng, đàn áp cuộc đấu tranh đòi hòa bình, thống nhất của đồng bào miền Nam.
Càng căm thù giặc, ông và đồng đội càng ra sức học hành, luyện tập. Nghị quyết 15 vạch đường lối và phương pháp đấu tranh cách mạng, việc chi viện cho miền Nam là vô cùng cấp bách. Điều mong ước trở về Nam của ông sắp trở thành sự thật!
Các anh ở Sư đoàn 330, 338 và cơ quan Bộ Tổng tư lệnh…. được tập trung về Xuân Mai, Hà Tây, chuẩn bị về Nam. Các anh tập leo núi, căng tăng, mắc võng… Tất cả vật dụng cá nhân, hình ảnh, thư từ, tiền bạc dùng ở miền Bắc phải để lại, không được mang vào Nam.
Đồng hồ đeo tay hiệu Titoni.
Vượt qua hơn hàng ngàn cây số với bao dốc đứng, vực sâu, chiến thắng bệnh tật, đói khát và sự đánh phá của giặc, đến ngày 27-8-1961 - ngày thứ 83 của cuộc hành quân, tốp đi đầu của đoàn Phương Đông đến chiến khu Mã Đà. Đồng chí Nguyễn Văn Quảng về Ban Quân sự Miền và được phân công làm Chính ủy Trung đoàn 2 là trung đoàn chủ lực của Miền.
Để kỷ niệm trước khi đồng chí Nguyễn Văn Quảng ra đơn vị bộ đội, Cục Chính trị Ban Chỉ huy Quân sự Miền đã tặng đồng chí Quảng chiếc đồng hồ đeo tay hiệu Titoni. Chiếc đồng hồ này đã cùng đồng chí Quảng và Trung đoàn 2 tham gia các chiến dịch Bình Giã, Đồng Xoài, Bàu Bàng 1, đường 13, đánh bại cuộc hành quân Junction City, cùng Sư đoàn 9 đánh địch tấn công qua Campuchia, góp phần giúp bạn giải phóng phía Đông và Đông Bắc Campuchia, tham gia chiến dịch Nguyễn Huệ góp phần giải phóng Lộc Ninh và tham gia các chiến dịch ở đồng bằng sông Cửu Long…
Chiếc đồng hồ đeo tay là kỷ vật thiêng liêng của Đại tá Nguyễn Văn Quảng, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 4, nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội, gắn bó với chặng đường về Nam góp phần giải phóng quê hương thống nhất đất nước, đang được trưng bày tại phòng kỷ vật của những người đi B, Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh.
MẠNH TUỆ
