Trên trang chuyên đề Báo Sài Gòn Giải phóng số ra ngày 13/7 có đăng bài: “Công ty Cổ phần Chế biến thủy hải sản Sơn Sơn: Đầu tư 20 triệu USD diệt khuẩn hàng thủy sản, rau quả xuất khẩu bằng phương pháp hiện đại”. Sau khi báo đăng nhiều thư từ, điện thoại của bạn đọc gửi về muốn tìm hiểu thêm về vấn đề này. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Trầm Bê - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Chế biến thủy hải sản Sơn Sơn xung quanh vấn đề chiếu tia X diệt khuẩn và xử lý ozone với hàng thủy hải sản, rau quả xuất khẩu.
Trụ sở Công ty Sơn Sơn,
PV: Thưa ông, chúng tôi được biết Cty CP CBTHS Sơn Sơn là công ty đầu tiên của Việt Nam xây dựng nhà máy chiếu tia X diệt khuẩn trị giá hơn hơn 470 tỷ đồng. Xin ông nói rõ hơn về việc này?
Ông Trầm Bê: Có một thực tế là, rau quả, thủy hải sản của Việt Nam sản lượng rất lớn và đa dạng về chủng loại, nhưng nếu bảo quản không tốt, diệt khuẩn không đạt sẽ gặp nhiều khó khăn khi xuất khẩu. Vì thế, đầu tư xây dựng nhà máy với quy trình chiếu tia X để diệt khuẩn cũng là nhằm giúp nông dân Việt Nam – những người thu nhập còn thấp – có đầy đủ điều kiện xuất khẩu hàng hóa với giá cao hơn.
Đây là nhà máy hiện đại nhất trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương áp dụng công nghệ chiếu tia X để diệt khuẩn. Khi dùng máy chiếu, tia X sẽ quét xuyên thấu qua bao bì sản phẩm và tiêu diệt mọi vi sinh có hại trong sản phẩm. Với công nghệ hiện đại này, đảm bảo tính an toàn và giữ được nguyên vẹn chất lượng sản phẩm, đồng thời kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm. Tất cả sản phẩm qua dây chuyền diệt khuẩn bằng tia X không làm thay đổi đặc tính về nhiệt độ, mùi vị, màu sắc…; có khả năng tiêu diệt vi sinh, mầm bệnh, côn trùng,… giúp sản phẩm bảo quản lâu hơn; làm chậm quá trình chín, nảy mầm ở một số loại nông sản…
Công nghệ và thiết bị chiếu tia X để diệt khuẩn của Công ty Sơn Sơn được nhập từ Hoa Kỳ, sử dụng máy gia tốc tạo tia X công suất lớn để diệt khuẩn. Với công nghệ hiện đại này, không những đảm bảo tính an toàn mà còn giữ nguyên vẹn chất lượng sản phẩm.
PV: Công nghệ tiên tiến như vậy, liệu giá thành chiếu tia X diệt khuẩn có quá cao, thưa ông?
Ông Trầm Bê: Thực ra, giá thành chiếu tia X diệt khuẩn ở Việt Nam rất rẻ. Hiện nay việc chiếu tia X để diệt khuẩn có giá chỉ khoảng từ 20 cen/kg thực phẩm và 10 cen/kg trái cây nên khách hàng của Cty Sơn Sơn khá đông. Nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng, tháng 9-2006, Công ty Sơn Sơn đã hoàn thành việc lắp đặt đầu chiếu thứ 2 cho nhà máy chiếu tia X và hệ thống kho lạnh hiện đại có sức chứa 4.000 tấn. Bên cạnh đó, xưởng Ozone cũng đã được xây dựng và cho ra thị trường hàng trăm tấn rau, củ, quả sạch mỗi ngày.
PV: Còn công nghệ ozone được Cty Sơn Sơn xử lý như thế nào thưa ông?
Ông Trầm Bê: Nguồn Ozone tại Công ty Sơn Sơn là hỗn hợp không khí, Ozone loãng (3.000m3/min) được thu hồi từ máy gia tốc LINAC tại nhà máy diệt khuẩn đến xưởng Ozone. Sau đó, được trộn vào 2 tháp phản ứng qua 10 hệ hút Venturi và trộn tĩnh, ở đây lượng Ozone được tích lũy đến mức gần bảo hòa (đạt nồng độ 0.15-0.3ppm) và nước Ozone này được bơm tuần hoàn vào các bồn rửa, nơi có các dây chuyền băng tải ngâm nhúng 7-14 min/mẻ các sọt rau, quả, củ. Không khí giàu Ozone được thổi vào khu buồng (hầm) phơi - thổi bề mặt các sản phẩm khác (vì không thể rửa bằng nước Ozone).
PV: Tác dụng của Ozone trong việc tẩy rửa này như thế nào, thưa ông?
Ông Trầm Bê: Ozone là chất có khả năng oxy hoá cực mạnh, nên được xem như là một phương thức hữu hiệu trong việc tẩy rửa bề mặt sản phẩm bị nhiễm bẩn (vi khuẩn, nấm mốc, côn trùng, thuốc trừ sâu…). Khả năng tẩy rửa hiệu quả dư lượng thuốc trừ sâu cũng như tiêu diệt vi sinh, nấm mốc… của Ozone đã được nghiên cứu rộng rãi và chứng minh.
Với thời gian và liều lượng thích hợp, vi sinh, nấm mốc sẽ bị tiêu diệt. Dưới tác dụng của Ozone, thuốc trừ sâu Parathion bị phân hủy thành những chất vô hại (Ozone rất hữu hiệu trong tẩy trừ dư lượng thuốc trừ sâu trên rau, quả).
Thí nghiệm được tiến hành tại Công ty Sơn Sơn với một số loại rau, quả sau: Cải xanh, đậu cove, mồng tơi, dền, bồ ngót, húng quế, rau muống, cải ngọt, húng cay, cần tây, xoài, cam, vải, thanh long, nhãn… Các loại rau, quả trên được phun, xịt một số thuốc bảo vệ thực vật như: Netoxon, Baxa-comix, Slepton, TP. Pentin, Vibamoe, Brightin, calleus, Andoril 100 EC, Cymerin 10 EC, Punisx 25 EC, Tonado 10 EC , Regent 5 800 WG, Binhdan 18 SL… với thời gian cách ly khác nhau.
Thí nghiệm tại Công ty TNHH Sơn Sơn cho thấy với nồng độ Ozone C = 0.3-0.35mg/l, thời gian ngâm rửa T = 5-10 phút , có tác dụng xử lý làm sạch dư lượng thuốc trừ sâu trong rau, quả xuống dưới mức MRL (được kiểm tra theo qui trình kiểm tra nhanh dư lượng thuốc BVTV bằng thuốc thử màu GT với men vi sinh acetylcholin sterase của Cục BVTV [8]). Như vậy tích số về nồng độ Ozone và thời gian xử lý cơ bản được xác định tương ứng thời gian cách ly (minimum) là 8 h (kể từ lần phun xịt cuối cùng, qua vận chuyển, tới khi xử lý Ozone) rất thấp, gần như mức tối thiểu, hợp lý. Những tư liệu thực nghiệm trên được dùng làm cơ sở để thiết kế các bồn và băng chuyền tự động ngâm rửa rau nói riêng và toàn bộ quy trình sản xuất của xưởng.
PV: Những loại rau quả nào có thể được dùng Ozone để xử lý thưa ông?
Ông Trầm Bê: Tất cả các loại rau, quả, củ, trái cây tươi sống có nguy cơ bị ô nhiễm bởi dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hoặc vi sinh vật đều cần xử lý bằng Ozone như: cải xanh, cải ngọt, rau muống, mồng tơi, đậu cove, rau dền, xà lách, húng cay, húng quế v.v… Quả: bầu, bí, khổ qua, cà chua, cà pháo, dưa chuột, dưa leo .v.v…; Củ: khoai môn, khoai lang v.v… Trái cây: xoài, thanh long, đu đủ, măng cụt, vải, mãng cầu, chuối, táo, lê, bưởi.v.v… Thủy hải sản: cá da trơn, cá thu, cá trích, cá ngừ, cá nục, mực, tôm, cua, sò v.v… Thịt và chế phẩm từ gia súc: trâu, bò, lợn, dê, cừu… Thịt và chế phẩm từ gia cầm và trứng: gà, vịt, ngan, ngỗng, đà điểu…
PV: Hiện nay Cty Sơn Sơn có thể cung cấp cho khách hàng những dịch vụ xử lý Ozone nào, thưa ông?
Ông Trầm Bê: Công ty Sơn Sơn hân hạnh mang đến quý khách hàng các dịch vụ: Diệt khuẩn, côn trùng và tẩy trừ dư lượng thuốc trừ sâu, ô nhiễm bề mặt trên rau, củ, quả, trái cây bằng khí Ozone, nước Ozone hóa hoặc dung dịch kích hoạt điện hóa.
Cung cấp khí Ozone, nước Ozone hóa, nước Catholit, Anolit kích hoạt điện hóa làm chất tẩy uế thùng xe, bề mặt dụng cụ, kho hàng… (khử màu, mùi lại, vi sinh, hóa chất và ô nhiễm khác). Cung cấp rau, củ, quả, trái cây đã qua xử lý Ozone hoặc chiếu xạ tia X.
Với nguồn Ozone cực lớn, cùng với hệ thống nhà xưởng, máy móc hiện đại. Xưởng Ozone của Công ty Sơn Sơn hiện cung ứng ra thị trường hơn 50 tấn rau, quả sạch mỗi ngày.
PV: Xin cám ơn ông, chúc Công ty Sơn Sơn ngày càng có nhiều khách hàng.
Nam Đăng (thực hiện)
