Cho tồn tại hay buộc tháo dỡ?

Tại xã Thới Tam Thôn huyện Hóc Môn, TPHCM có đến 34 khu đất với hàng ngàn căn nhà xây dựng trái phép. Việc xử lý hậu quả của những vi phạm này đang gây lúng túng cho chính quyền sở tại. Hàng ngàn nhân khẩu đang “dở khóc dở mếu” vì lỡ mua, xây dựng nhà ở trái phép…

• Cò vẫn hoạt động ì xèo

Những tưởng thị trường đất đai tại xã Thới Tam Thôn sẽ chựng lại sau khi thành phố tiến hành cưỡng chế, đập bỏ hàng trăm căn nhà xây dựng trái phép, thế nhưng rất nhiều văn phòng giới thiệu nhà đất ở Hóc Môn vẫn hoạt động ì xèo. Ghé vào văn phòng nhà đất không tên trên đường Trịnh Thị Miến đặt vấn đề mua đất làm nhà, cò Đ. nhanh nhảu đưa chúng tôi đi coi đất và trấn an: “Yên tâm đi, tụi này bảo đảm bao thầu xây dựng, gắn điện kế, số nhà cho. Nếu mua đất “thổ” (đất đã được chuyển đổi mục đích sử dụng, hoặc tách ra từ đất vườn) thì nhanh hơn, còn đất ruộng thì phải xây chui”.

Tuy nhiên, khi được hỏi tại sao lô đất bên cạnh bị tháo dỡ thì cò Đ. không lý giải được. Không dụ được chúng tôi mua đất, cò Đ. dẫn chúng tôi đi xem nhà. Căn nhà 40m2 có gác suốt, được ra giá 140 triệu đồng. Thấy tôi nghi ngại, cò Đ. nói: “Nhà xây từ năm 2005, nhưng yên tâm, không bị tháo dỡ đâu. Chúng tôi đang chạy quyết định xử phạt trước 1-7-2004 (để được tồn tại theo Quyết định 207 – PV)”.

Vào sâu trong các “khu dân cư mới” thuộc ấp Đông, người dân nơi đây đặt câu hỏi: Tại sao chính quyền biết “đầu nậu” xây dựng nhà trái phép hàng loạt mà vẫn làm đường, kéo điện và cấp cả số nhà, đồng thời không có cảnh báo? Điều đó khiến bà con bán nhà cũng không được, ở lại thì sợ mất nhà lúc nào không hay. Bà Nguyễn Thị Năm, mua nhà tại ấp Đông, cho biết, năm ngoái để có tiền chữa bệnh cho chồng nên bà phải bán nhà tại Gò Vấp để về đây mua nhà.

Thấy nhà đã có số, điện, đường đã được quy hoạch, xung quanh đều là nhà lầu kiên cố nên bà an tâm, mặc dù chỉ mua bán bằng giấy tay. Bà Năm lo lắng hỏi: “Liệu nhà tui có bị đập không chú? Vừa rồi có đoàn thanh tra về làm người dân ở đây cứ phấp phỏng chẳng biết chuyện rồi sẽ đi đến đâu. Đã có nhiều người rao bán đổ bán tháo nhà, đất lỡ mua”. Hàng ngàn hộ dân nơi đây cũng lâm vào cảnh hoang mang vì có tin nhà của họ sẽ buộc tháo dỡ.

Theo con số kê khai với Đoàn thanh tra TP, trên địa bàn xã Thới Tam Thôn có 1.467 căn nhà xây dựng trái phép trên diện tích 20,7 ha (số liệu báo cáo của huyện Hóc Môn là 936 căn). Trên thực tế, công an xã đã cấp trên 1.700 số nhà sai thẩm quyền (số nhà phải do UBND huyện cấp, kể cả số nhà tạm).

• Hợp thức cho “chuyện đã rồi”?

Theo xác nhận của Phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Hóc Môn, tại xã Thới Tam Thôn năm 2004 có 760 trường hợp chuyển nhượng 28,1 ha; 9 tháng đầu năm 2005 có 391 trường hợp chuyển nhượng 14,7 ha. Riêng 34 khu vực vi phạm do các chủ đất hoặc “đầu nậu” phân lô rồi chuyển nhượng dưới dạng nền nhà và nhà ở đã xây; trong đó 15 khu vực vi phạm đã có quy hoạch chi tiết được duyệt, còn các khu vực còn lại chưa có quy hoạch. Cái khó hiện nay là trong số 1.467 căn nhà không phép nói trên có đến 1.014 trường hợp vi phạm sau thời điểm 1-7-2004!

Để không gây xáo trộn và bất ổn cho hàng ngàn hộ dân, UBND huyện Hóc Môn đề xuất được xử lý theo Quyết định 207 của UBND TP đối với công trình vi phạm trước 1-7-2004: Cụ thể đối với 15 khu vực vi phạm, đã có quy hoạch 1/2000, nếu phù hợp về quy hoạch nhưng chưa phù hợp với kiến trúc như quy định về hình khối kiến trúc, số tầng công trình, chiều cao xây dựng của các tầng, mật độ xây dựng, quy chuẩn xây dựng… thì được phép tồn tại theo hiện trạng. Đối với công trình xây dựng không phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt như quy hoạch lộ giới, đường dự phòng, công viên cây xanh, công trình công cộng và các quy hoạch xây dựng khác thì buộc tháo dỡ và có thể bồi thường hay hỗ trợ.

Trường hợp chưa thực hiện quy hoạch xây dựng thì được phép tồn tại theo hiện trạng, nếu sau này có điều kiện sẽ lập quy hoạch chỉnh trang. Phó chủ tịch UBND huyện Hóc Môn Kiều Đức Thuận lý giải việc này là để không gây bất ổn cho dân. Tuy nhiên, chính người dân lại bày tỏ thái độ không đồng tình: Vì sao nhà xây dựng trái phép phát sinh tràn lan không được ngăn chặn? Hiệu quả quản lý ở đâu và những người liên quan có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về việc tiếp tay cho đầu nậu, lừa dối người mua nhà? Hợp thức hóa việc sai trái, xem như chuyện đã rồi là việc có nên làm?

HỒ THU