LTS: Cách đây 33 năm, có một “lễ bắn pháo hoa” thật đặc biệt, diễn ra ngay tại bến cảng Sài Gòn, vào đúng đêm 30-4-1975, để mừng đất nước hoàn toàn thống nhất. Đó cũng là lễ hoa đăng duy nhất lúc bấy giờ! Có một điều thú vị là những người thực hiện đêm hoa đăng ấy cũng chính là nhóm chiến sĩ Đại đội 4 xe tăng của Lữ đoàn 203 - những người đã húc đổ cánh cổng, lên cắm cờ tại nóc dinh Độc Lập buổi trưa cùng ngày. Đại tá Nguyễn Khắc Nguyệt, một chiến sĩ thuộc Đại đội 4, đã kể lại những kỷ niệm không thể quên về đêm hoa đăng ấy.

Thượng tướng Trần Văn Trà (ngồi bìa trái) gặp Dương Văn Minh, Tổng thống cuối cùng của chính quyền Sài Gòn - người đã tuyên bố đầu hàng Chính quyền Cách mạng vào trưa ngày 30-4-1975

14g ngày 30-4-1975, sau khi tình hình tại dinh Độc Lập đã trở lại bình thường, Đại đội 4 của tôi được giao nhiệm vụ chiếm giữ cảng Sài Gòn và kiểm soát tình hình đi lại trên sông.

Ngay sau khi nhận lệnh, Đại đội trưởng Bùi Quang Thận lập tức tập hợp đội hình, phổ biến nhiệm vụ và tổ chức cho đại đội cơ động về phía cảng dưới sự hướng dẫn của một số chiến sĩ bộ đội địa phương.

Lúc này quảng trường trước cửa dinh Độc Lập và mấy con đường xung quanh đều đông nghẹt người. Hàng vạn người dân thành phố đã đổ về đây để chứng kiến giờ phút trọng đại của dân tộc.

Từ trong sân dinh đi ra xe chúng tôi phải “bò” từng tý một vì bà con cứ quây quanh vẫy chào, chụp ảnh, tặng hoa. Chừng 30 phút sau chúng tôi đã đến con đường trước cổng cảng.

Ngay sau khi vào cảng, chúng tôi cho xe tiến sát ra mép cầu cảng. Trên cầu cảng rải rác vài chiếc xe du lịch đỗ ngổn ngang- chắc là của những nhà giàu hay quan chức di tản bỏ lại.

Dưới sông chỉ có một tàu vận tải loại nhỏ đang đỗ tại cầu tàu. Chúng tôi yêu cầu những người còn đang ở trong cảng ra ngoài hết rồi đóng cổng lại. Chỉ mất khoảng mươi phút đại đội tôi đã hoàn toàn làm chủ cảng Sài Gòn.

Ít phút sau hai chiếc tàu kiểu sà-lan tự hành chạy từ phía hạ lưu lên. Chúng tôi vẫy nhẹ tay hai chiếc tàu đã lập tức bẻ lái cặp sát vào cầu cảng. Những người chủ tàu lên bờ trình báo: Tàu của họ là tàu dân sự nhưng bị chính quyền ngụy trưng dụng đi phục vụ chuyển quân. Tuy nhiên trưa nay lính tráng đã bỏ chạy hết nên bây giờ họ đang trên đường về nhà. Sau khi kiểm tra các loại giấy tờ thấy đúng như họ nói, chúng tôi đồng ý sẽ cho họ về nhà.

Đợi một lúc nữa không có tàu nào qua lại, anh Thận phân công các lái xe ở lại cảnh giới, còn lại đi nấu cơm và thu dọn khu vực kho. Cả một dãy mười cái kho rộng mênh mông cửa mở toang, hàng hóa “bát ngát”. 

Cơm nước xong, chúng tôi kéo nhau ra sát mép cầu cảng ngồi hóng gió - ở đó có một đống gỗ súc vứt ngổn ngang. Gần hai chục anh em kẻ đứng, người ngồi chuyện gẫu, đề tài chủ yếu là quê hương và những người thân đang ngóng đợi. Ai cũng nghĩ chỉ ít ngày nữa là mình sẽ được về quê.

Chiều trên bến cảng thật bình yên. Trên sông những dề lục bình trôi lững lờ. Gió từ mặt sông thổi lên mát rượi như xua tan hết những mệt nhọc của hơn một tháng trời ròng rã chiến đấu từ Huế vào đến Sài Gòn. Hai trung đội trưởng Trị và Tráng thì thầm gì đó với đại đội trưởng Thận rồi chạy ù đi, chúng tôi chỉ thấy đại đội trưởng gật đầu và tủm tỉm cười.

Một lúc sau đã thấy hai tướng đem ra hai chai rượu Napoleon và mấy con mực nướng. Lần đầu tiên trong đời tôi thấy những con mực to như vậy- con nào con nấy phải bằng cái quạt nan. Trung đội trưởng Trị mở nút chai rượu rót đầy vào cái bát đưa cho đại đội trưởng, mùi rượu thơm thơm lan tỏa. Anh Thận nâng cao bát rượu và nói:

- Nào, bây giờ ta sẽ uống rượu mừng chiến thắng!

Nói rồi anh ngửa cổ uống một ngụm, bát rượu được chuyền sang cho chính trị viên Toàn, đại đội phó Phượng rồi lần lượt đến chúng tôi. Tôi cũng làm một ngụm, chẳng thấy ngon lành gì mà chỉ thấy rát bỏng cả cổ. Có cậu làm một ngụm to khiến bị sặc ho khù khụ. Mặc dù vậy chúng tôi đều thấy lâng lâng, không hiểu vì men rượu hay vì men say chiến thắng.

Chiều xuống dần. Mặt trời đã lặn hẳn. Hoàng hôn Sài Gòn tím thẫm trông thật lạ. Chợt nhớ đến ba hòm pháo sáng ở xe, tôi đề xuất:

- Đại đội trưởng ơi! Mình bắn pháo sáng mừng chiến thắng nhé!

Anh Thận tỉnh như sáo:

- Có pháo sáng à?

Tôi đáp:

- Xe em có ba hòm. Tổng cộng là một trăm hai mươi quả.

Đại đội trưởng Thận mừng rỡ:

- Thế thì đem ra đây!

Tôi gọi pháo thủ Thọ cùng về xe khuân pháo sáng đến. Ba hòm pháo sáng được khui ra, tôi chia cho mỗi người mấy quả. Anh Thận bảo:

- Tất cả mở nắp ra! Đợi khẩu lệnh của tớ mới được đập nhé!

Đợi mọi người sẵn sàng, anh Thận mới hô:

- Hai, ba!

Gần hai chục cánh tay cùng đập mạnh xuống. Chỉ nghe những tiếng “vút”, “vút” rồi gần hai chục quả pháo sáng nở bừng trên bầu trời tím thẫm. Một góc Sài Gòn bừng sáng, mặt nước sông lăn tăn sóng phản chiếu lên càng làm cho ánh sáng thêm lung linh, huyền ảo. Chúng tôi sung sướng ngước nhìn và reo hò đến vỡ họng. Loạt trước chưa tắt hẳn được loạt sau tiếp sức ánh sáng càng rực rỡ. Chợt ai đó lên tiếng:

- Bắn thế này thì nhanh hết lắm! Có lẽ phải bắn từ từ thôi.

Đại đội trưởng Thận đồng ý:

- Bây giờ ngồi thành vòng tròn. Bắt đầu từ tớ rồi lần lượt từng người nhé. Nào, bắt đầu!

Nói rồi anh đập mạnh tay xuống. Chỉ thấy những tiếng “vút”, “vút” nối nhau. Trên bầu trời tím thẫm những quả pháo sáng lần lượt bừng nở, quả này vừa tắt đã có quả khác bắn lên, kéo dài gần ba mươi phút. Cả một góc Sài Gòn lại bừng sáng. Cho đến giờ đã ba mươi ba năm trôi qua tôi vẫn không thể nào quên cái ánh sáng lung linh, huyền ảo ấy. Đã từng chứng kiến nhiều cuộc bắn pháo hoa ở nhiều nơi nhưng với tôi đêm pháo hoa trên bến cảng Sài Gòn 30-4-1975 vẫn là đêm pháo hoa đẹp nhất.

Văn Phúc Hậu ghi