Trước hiện tượng tiêu xài, ăn mặc, đua đòi, chạy theo các phương tiện vật chất hiện đại, đắt tiền một cách lãng phí trong cách sống, suy nghĩ của số đông bạn trẻ hiện nay, chúng tôi đã trao đổi với bà Nguyễn Thị Oanh, Thạc sĩ Phát triển cộng đồng, người đã có nhiều đóng góp trong nghiên cứu tâm lý, sự phát triển của xã hội … về thực trạng này
- Bà nhận xét gì về cách tiêu xài của các bạn trẻ hiện nay?
- Xã hội chúng ta đang nổi lên một lớp nhà giàu mới, đó là những người thích tiêu xài khoa trương, nhờ vào đó người khác mới nhìn thấy được giá trị của mình. Việc tiêu xài hoang phí, chạy theo những phương tiện vật chất đắt tiền ở các bạn trẻ phần nào có sự khuyến khích từ cha mẹ, bởi đó như là cách để lấy “le” cho cha mẹ.
- Sở hữu những phương tiện đắt tiền đang là đích nhắm, để các bạn trẻ khẳng định sự nổi trội của mình?
- Đó chỉ là bề nổi của vấn đề. Giá trị đích thực của sự nổi trội không đơn giản ở hai chữ “sành điệu” mà các bạn muốn chứng tỏ. Với suy nghĩ trên, vì họ không còn cái gì khác ngoài xe cộ, điện thoại, quần áo… để khẳng định khi chưa thể trang bị được cho mình những giá trị về tri thức, kinh tế. Suy nghĩ này phần nào cũng do khả năng điều tiết văn hóa của xã hội, dễ nhận thấy nhất là những ảnh hưởng, tác động từ quảng cáo trên phương tiện truyền thông đã cổ vũ cho nhận thức sai lệch này.
- Phải chăng nền văn hóa của chúng ta đang chịu ảnh hưởng mạnh của việc toàn cầu hóa?
- Toàn cầu hóa là điều tất yếu, nhưng cái chính mỗi quốc gia phải giữ lại được một bản sắc văn hóa riêng của dân tộc mình. Tôi thất vọng, chúng ta đang làm mất đi bản sắc của chính mình. Trước nhiều luồng văn hóa khác nhau, phần lớn các bạn trẻ Việt Nam chuộng sự ăn mặc cầu kỳ, màu mè theo khuôn mẫu trong phim ảnh của Hàn Quốc.
Trong khi đó ngược lại, các bạn trẻ Nhật Bản đến Việt Nam rất giản dị trong ăn mặc với quần jean, áo pull. Tôi nhận thấy, họ hết sức tự tin, đi khắp thế giới với cảm giác như ở nhà mình. Ở các nước phương Tây giàu có, họ sử dụng điện thoại di động cũ xì, to như “cục gạch” còn chúng ta lại đua nhau để được sở hữu những kiểu dáng mới nhất, đắt nhất!
- Hướng thẩm mỹ, sự “bắt chước” mà các bạn trẻ lựa chọn là sai lầm?
- Không hẳn sự bắt chước nào cũng sai lầm. Nhưng với những gì mà số đông bạn trẻ chúng ta đang cố làm theo đã lộ rõ sự thiếu lập trường, bản lĩnh trong nhận thức của tuổi trẻ chúng ta trước những lựa chọn. Vì không có bản lĩnh nên không dám làm khác đám đông, thấy người ta làm mình cũng phải làm theo dù chưa biết chắc nó có thích hợp với mình.
Các bạn tưởng mình đã theo kịp mốt nhưng thật sự là đang theo “đuôi”?! Những người dám ăn mặc theo ý mình mới thật sự là những người có phong cách, có bản lĩnh mạnh. Nguyên nhân này chịu ảnh hưởng rất lớn từ nền giáo dục của chúng ta.
- Có phải giản dị là tự tin?
- Tôi nghĩ, sự cầu kỳ là một giai đoạn ấu trĩ của nền văn minh công nghiệp. Điều này cũng dễ hiểu, chúng ta đi sau sự phát triển của thế giới mấy chục năm, đến một giai đoạn nào đó sự “quê mùa” rồi cũng sẽ qua và người ta sẽ chọn đơn giản. Vì đơn giản chính là đẹp. Lúc đó chúng ta không còn “lo sợ” bị thua kém, đấy chính là tự tin!
- Xin cảm ơn bà!
MỸ HẠNH
