Rạng sáng 7-4-2006, một số thanh niên Nga đã vô cớ dùng súng bắn vào một nhóm 6 sinh viên châu Phi, khi những người này vừa rời khỏi một câu lạc bộ giải trí ở trung tâm thành phố để trở về ký túc xá. Anh Samba Lampsar Sall, sinh viên người Senegal, đã bị bắn chết tại chỗ. Đây chỉ là một trong những vụ án xuất phát từ động cơ phân biệt chủng tộc tại Nga.
...Sau khi gây án, thủ phạm đã bỏ chạy, vứt lại hiện trường một khẩu súng mà trên báng súng có vẽ hình chữ thập ngoặc Đức quốc xã và những lời kích động chủ nghĩa cực đoan, tư tưởng bài ngoại. Mấy ngày sau, cảnh sát Saint Petersburg thông báo đã bắt được kẻ tình nghi liên quan đến vụ sát hại.
Sinh viên châu Phi lo sợ trước vụ sát hại sinh viên người Senegal Samba Lampsar Sall.
Viện Kiểm sát thành phố đã khởi tố vụ án hình sự “Giết người do động cơ thù hằn dân tộc và màu da” này. Tên này có thể sẽ bị kết tội giết người do động cơ phân biệt chủng tộc hoặc thù hằn dân tộc theo điều 105, phần 2 Bộ luật Hình sự của Liên bang Nga.
Điều đáng nói là kẻ tình nghi vừa bị bắt là thợ điện, sống gần nơi xảy ra vụ án mạng, và trong hồ sơ cá nhân của hắn không có mâu thuẫn gì với người nước ngoài. Giả sử tên quá khích trên thù ghét người nước ngoài do bị mất việc vì bị người nước ngoài cạnh tranh thì còn có thể hiểu được. Đằng này hắn giết người không có động cơ cá nhân nào.
Điều này khiến các nhà xã hội học và bảo vệ luật pháp Nga lo ngại. Theo báo chí Nga, loại tội ác có tổ chức trên do các băng nhóm thanh niên quá khích, có tư tưởng bài ngoại (thường gọi là “bọn đầu trọc” hoặc bọn phát xít mới) gây ra đang xuất hiện ngày một nhiều ở Nga. Thử điểm lại hồ sơ năm 2006:
Ngày 5-4: Một đầu bếp nhà hàng người Tajik bị nhóm 20 thanh niên tấn công đánh trọng thương ở Krasnoyarsk.
Ngày 28-3: Tòa án thành phố Novosibirk kết án từ 6 đến 10 năm tù đối với 8 thanh niên đã đánh đập người nhập cư Tajik và Uzbek.
Ngày 24-3: Tòa án Saint Petersburg xử vụ án một tên đầu trọc đâm chết một em gái 16 tuổi người Tajik…
Ngày 4-2: Tòa án Nga xét xử vụ án giết hại sinh viên Việt Nam Vũ Anh Tuấn.
Ngày 12-1: Một thanh niên đã dùng dao đâm trọng thương 8 người nước ngoài trong đó có công dân Israel và Mỹ tại Quảng trường Pushkin, thủ đô Moscow…
Còn trong năm 2005, thống kê cho thấy đã có trên 50 vụ tấn công người nước ngoài có động cơ phân biệt dân tộc, trong đó bọn đầu trọc tại Nga đã giết hại 26 người. Trong năm 2004, bọn đầu trọc đã gây ra 160 vụ tấn công công dân của 24 nước như công dân của các nước Trung Á trong SNG, Afghanistan, Jordan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Libya và Syria…. Hầu hết các vụ tấn công đều xảy ra ở Moscow và Saint Petersburg.
Không chỉ sinh viên, bọn đầu trọc Nga còn tấn công cả các quan chức, nhà báo. Trong tháng 4-2006 có 2 vụ tấn công gây xôn xao dư luận. Một là vụ tấn công Bộ trưởng Văn hóa nước Cộng hòa tự trị Kabardino-Balkaria Zaur Tutov và một là vụ nhóm thanh niên quá khích tấn công phát ngôn viên Đài Truyền hình NTV Elkhan Mizoyev, công dân Azerbaijan.
Vụ thứ nhất xảy ra tối 1-4. Ông Zaur Tutov, Bộ trưởng Văn hóa nước Cộng hòa tự trị Kabardino-Balkaria, bị một nhóm thanh niên phục kích khi đang đi bộ về nhà với vợ và đã bị đánh đến gẫy xương quai hàm và chấn thương sọ não. Nhân chứng kể lại rằng bọn thanh niên vừa đánh ông Tutov vừa hô vang các khẩu hiệu về chủ nghĩa dân tộc đại Nga.
Vụ thứ hai xảy ra đêm 3-4. Anh Mizoyev khi đang đi trong ga xe điện ngầm đã bị một nhóm thanh niên bao vây. Nhóm này đòi anh phải lập tức đi khỏi Moscow. Rồi anh bị chúng đánh bằng vỏ chai bia. Nhân viên ga xe điện không can thiệp mặc dù chứng kiến sự việc từ đầu. Điều tốt duy nhất họ làm là gọi xe cứu thương sau khi nhóm đầu trọc bỏ đi. Như cáo trạng của Viện Kiểm sát vạch rõ, các vụ tấn công trên đã ảnh hưởng xấu đến uy tín nước Nga, phương hại đến quan hệ giữa dân tộc Nga với các dân tộc khác.
Làm gì để ngăn chặn các vụ bạo hành? Báo chí Nga chỉ ra rằng bên cạnh bản án nghiêm khắc dành cho hung thủ, cơ quan lập pháp Nga cũng phải hoàn chỉnh các điều luật nhằm cấm hoạt động và xóa sổ các nhóm phát xít mới. Bên cạnh đó, các phương tiện thông tin cũng góp phần vào việc giáo dục tư tưởng về tinh thần dân tộc chân chính, chất nhân bản và phóng khoáng trong văn hóa Nga cho các tầng lớp thanh thiếu niên.
* Thêm 1 người Việt Nam bị giết hại tại Nga
Mới đây nhất, ngày 7-4-2006, tại tỉnh Voronezh (miền Tây nước Nga), ông Trần Ngọc Bình (50 tuổi, công dân Nga gốc Việt - quê Nghệ An) đã bị một nhóm côn đồ đánh đập. Sau hai ngày cấp cứu tại bệnh viện, ông đã chết do vết thương quá nặng. VKS tỉnh này đã khởi tố vụ án hình sự và ngày 12-4, ba kẻ tình nghi là thủ phạm vụ án đã bị bắt giữ với tội danh “giết người do động cơ thù hằn dân tộc”.
Trước đó, cảnh sát thành phố Saint Petersburg cũng đã tiến hành điều tra vụ anh Nguyễn Anh Phong (28 tuổi, quê Hà Nội) bị hành hung vào ngày 11-4.
