Bước xuống vỏ lãi rồi, chú Phan Xuân Thi còn dặn anh Tư chủ nhà: “Mai mốt, hễ chú nghe tụi tôi điện thoại báo xuống dưới này thì cái ghe chạy ra rước phải cắm cờ Tổ quốc nghen. Cắm thêm cây cờ không phải cho chú, cũng không phải cho tôi. Có cây cờ để anh em biết đồng đội về thăm, để bà con ở đây nhớ là còn có liệt sĩ nằm lại ở đó…”.
Hễ có thì giờ rảnh, chú Phan Xuân Thi, chú Phạm Văn Thông và những cựu chiến binh Trung đoàn 207, Quân khu 8 (cũ) lại hẹn nhau về Đồng Tháp Mười thăm đồng đội. Tóc các chú giờ đã điểm bạc. Chỉ có đồng đội của họ - những người đã nằm xuống tại đồng nước Đồng Tháp Mười này hơn 40 trước - là vẫn giữ mãi màu tóc xanh, giữ mãi gương mặt non tơ, ánh mắt trong veo, ngời sáng trong lòng những người ở lại.
Hoa hồng cho ngày tình yêu
Mới hơn 4 giờ sáng ngày lễ Valentine 14-2, nhóm cựu chiến binh Trung đoàn 207 đã lục tục lên đường. Người có xe đi đón người không có xe. Người ở xa thì đầu hôm đã dặn bà xã, dặn con cháu mở cửa để sớm mai đi cho sớm. Có một điểm khá đặc biệt, mỗi lần hẹn nhau, các cựu chiến binh Trung đoàn 207 hiếm khi nào đúng giờ. Hẹn 5 giờ xuất phát thì mới 4 giờ 30 hay trễ lắm là 5 giờ kém 15 đã nghe tiếng xe của các chú dừng trước ngõ. Chú Phạm Văn Thông cười nói: “Hễ hôm nào mà nói đi xuống Đồng Tháp Mười thăm đồng đội đã hy sinh là cả đêm không ngủ được. Cứ bồn chồn đi ra đi vào. Vừa ngả lưng được một chút lại dậy châm bình nước trà ngồi uống để trông cho trời mau sáng, sốt ruột cứ như anh em đang chờ mình vậy”.
Hoa hồng cho liệt sĩ Trung đoàn 207 tại miếu thờ tạm do người dân xây dựng.
Hành trang mang theo chuyến trở lại chiến trường xưa lần này, ngoài nén hương, trái cây, các chú còn cẩn thận gói theo 50 đóa hồng vàng. Bàn tay người lính già gân guốc nâng niu mấy đóa hồng, tỉ mẩn bọc từng bông trong giấy báo thấm nước cho hoa khỏi héo. Các chú giải thích: “Anh em Trung đoàn 207 hy sinh tại khu vực rạch Đá Biên, xã Thạnh Phước, huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An hầu hết đều là những tân binh, tuổi đời vừa tròn mười tám đôi mươi. Rất nhiều người chưa hề biết đến bàn tay con gái, chưa cảm nhận nụ hôn đầu, chưa có một tình yêu trong đời. Hôm nay là lễ tình nhân, chúng tôi muốn tặng hoa hồng cho các anh”.
“Thơm rất xa theo gió thoảng hương trầm/ Cây trầm đẹp như cuộc đời chiến sĩ/ Sống tươi tốt bao niềm tin bình dị/ Thân hy sinh thơm đất, thơm trời…”. Giữa trưa, trời nắng chang chang mà giọng ngâm thơ của chú Phan Xuân Thi với bài Nấm mộ và cây trầm vẫn làm người nghe xúc động. Mâm cơm đạm bạc, có rau muống mới hái ngoài vườn, bông súng mới cắt dưới ao nấu canh chua với mấy con lươn mà vợ chồng anh Tư mới đặt trúm được hồi hôm. Lần nào cũng vậy, dù bận cỡ nào, hễ xuống tới Đồng Tháp Mười này, thể nào mấy chú cũng nán lại ngồi ăn với nhau chén cơm, uống với nhau chung rượu gạo. Kế bên mâm cơm là di ảnh của các liệt sĩ Trung đoàn 207. Bữa nay, ăn cơm xong, chú Thi đọc thơ cho đồng đội nghe. Mấy lần trước, không có tiết mục đọc thơ thì mấy chú ca vọng cổ, hát nhạc đỏ, vỗ tay, gõ nhịp nghe rộn ràng cả một khúc sông.
Nơi không có tượng đài
Nằm lại Đồng Tháp Mười này, theo Ban liên lạc Bạn chiến đấu và cựu chiến binh Trung đoàn 207, có gần 200 liệt sĩ của trung đoàn đã hy sinh trong một trận đụng độ với giặc Mỹ vào cuối năm 1973. Hòa bình lập lại, mãi đến năm 2011, các cựu chiến binh và thân nhân của một liệt sĩ Trung đoàn 207, trong hành trình tìm kiếm phần mộ liệt sĩ tìm đến khu vực rạch Đá Biên, xã Thạnh Phước, huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An, phát hiện ra chiến trường xưa.
Gần 40 năm trôi qua, nơi đồng đội nằm xuống vẫn là đồng không mông quạnh, chỉ có một gò đất nổi được người dân che chắn mái tôn để làm nơi hương khói. Xót lòng, những cựu chiến binh Trung đoàn 207 hạ quyết tâm xây dựng một đài tưởng niệm, một đền thờ ghi danh các liệt sĩ Trung đoàn 207 hy sinh ngày 3-10-1973 ngay tại rạch Đá Biên.
Trở về sau hành trình, những người lính già phân công nhau, người vận động tài trợ, người chụp ảnh, quay phim, viết bài, viết hồi ức đưa lên trang web của trung đoàn, làm việc với chính quyền địa phương để có sự hỗ trợ về chủ trương. Kiên trì, quyết tâm, đến cuối năm 2011, cựu chiến binh trung đoàn đã đóng góp và vận động được hơn 150 triệu đồng.
Cuối tháng 3-2012, tin vui đến với Trung đoàn 207: UBND huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An đã quyết định cấp 4.981m2 để xây đền thờ. VietinBank đồng ý tài trợ toàn bộ kinh phí xây dựng. Chính quyền địa phương thống nhất nỗ lực để công trình đền thờ ghi danh các anh hùng liệt sĩ của Trung đoàn 207 hy sinh ngày 3-10-1973 hoàn thành vào đúng dịp kỷ niệm 65 năm ngày Thương binh liệt sĩ 27-7-2012.
Vậy là ước mơ có một nơi cao ráo, ấm áp để đặt bát hương cho đồng đội của những người lính già đã sắp thành hiện thực.
MAI HƯƠNG
