Các nguồn đầu tư đều bị giảm mạnh khi thế giới đang trong thời kỳ suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, nhiều công ty đã biết cách vượt qua khó khăn với những ý tưởng độc đáo, giúp thu hút nguồn vốn hàng triệu USD từ các nhà đầu tư mạo hiểm trong năm qua.

Cái khó ló cái khôn

Trong năm 2008, các nhà đầu tư mạo hiểm đã rót 28,3 tỷ USD vào hơn 3.800 công ty, so với năm trước giảm khoảng 8% về vốn và ít hơn khoảng 4% về số hợp đồng – theo Hiệp hội Vốn mạo hiểm quốc gia (NVCA), PriceWaterhouseCoopers và Thomson Reuters. Các khoản đầu tư cũng thắt chặt hơn vào cuối năm, chỉ còn 5,4 tỷ USD trong quý 4, giảm 26% so với quý 3.

Những ý tưởng triệu đô

Theo Forbes, khi nguồn tiền đầu tư trở nên hiếm hoi, các nhà đầu tư mạo hiểm thông minh sẽ chi tiền vào các sản phẩm và các dịch vụ có thể nhanh chóng đưa ra thị trường với một nguồn doanh thu tương đối vững chắc, hoặc họ sẽ đầu tư vào những thứ không thể thiếu được với mọi người. Đặt cược là công việc của các nhà đầu tư mạo hiểm. Do đó, họ luôn phải tìm chỗ để đầu tư, ngay cả trong những thời kỳ khó khăn.

Các công ty có những ý tưởng độc đáo, những sản phẩm tiết kiệm... vẫn thu hút nguồn vốn mạo hiểm đổ vào, đủ để giữ cho công ty tiếp tục hoạt động tốt. Một số khoản đầu tư lớn là sự tiếp tục của các nỗ lực đã bắt đầu từ vài năm trước.

Chẳng hạn, Công ty Nanosolar, đang phát triển các kỹ thuật mới về tế bào quang điện màng phim, hồi tháng 8-2008 công bố đã thu hút thêm 300 triệu USD tài trợ, đưa tổng vốn đầu tư trong 6 năm lên hơn 500 triệu USD. Các công ty nhỏ hơn trong lĩnh vực phát triển năng lượng mặt trời, như Xunlight, cũng được thêm nguồn tài trợ (năm ngoái Xunlight được thêm khoảng 15 triệu USD, đưa tổng tài trợ lên 40 triệu USD).

Những ý tưởng tiết kiệm năng lượng cũng thu hút thêm đầu tư. Dự án Frog, trụ sở ở San Francisco, đã thiết kế các cấu trúc module lắp ghép dùng cho các lớp học hoặc văn phòng, sử dụng năng lượng hiệu quả, đã thu hút 8 triệu USD tài trợ từ các nhà đầu tư, gồm cả Rockport Capital Partners.

Trong thời kỳ khó khăn, tiết kiệm tiền là suy nghĩ của mọi người, kể cả các nhà đầu tư mạo hiểm. Biết điều đó, YouLicense đã có ý tưởng giúp thu hút 1 triệu USD tài trợ là tạo ra một “chợ” trên web cho các hợp đồng âm nhạc được sử dụng trong quảng cáo, phim ảnh, trang web... và nhận hoa hồng trên các hợp đồng đó.

Nhiều công ty khác đang tìm cách kết hợp sự phổ biến của mạng xã hội với mong muốn tiết kiệm chi phí. Công ty mới thành lập iList cho mọi người công bố và tìm kiếm miễn phí các quảng cáo được phân loại trên các trang web rồi thêm chúng vào bất cứ trang web xã hội nào họ thích, như Twitter, Gmail, Facebook... Các nhà đầu tư, gồm Draper Fisher Jurvetson, đã nhận ra ý tưởng này của iList đáng để rót vào 1,5 triệu USD.

Forbes nhận định, trong năm 2009 này, các nguồn đầu tư vẫn chưa khả quan hơn nhưng cơ hội vẫn có nhiều cho các ý tưởng độc đáo. Thời kỳ khó khăn không kéo dài mãi nhưng khi còn trong thời khó khăn, hãy lạc quan nghĩ đến những ý tưởng có chi phí rẻ, tiện lợi...

10 ý tưởng “triệu đô”

Danh sách sau của Forbes là Top 10 ý tưởng đã thu hút hàng triệu USD trong năm 2008 khó khăn vừa qua:

Predictive Bioscience: 21,8 triệu USD. Công ty định hướng nghiên cứu việc chẩn đoán và theo dõi sự phát triển của các chứng ung thư bằng cách kiểm tra các chỉ số sinh học trong nước tiểu, cùng tìm cách chuyển đổi các giải pháp thử máu và thử các chỉ số sinh học khác theo hướng giảm xâm chiếm cơ thể.

Xunlight: 11 triệu USD. Nhà sản xuất module silicon quang điện này hiện có tổng cộng 40 triệu USD tài trợ và đã sản xuất hai dạng tế bào năng lượng mặt trời dạng mỏng, có thể cuộn lại được.
Dự án Frog: 8 triệu USD. Dự án này thiết kế các cấu trúc theo module lắp ghép dùng cho các lớp học hoặc văn phòng, với cải tiến tốt hơn các kiểu cũ. Ngoài việc có giá rẻ, cấu trúc này sử dụng năng lượng hiệu quả và làm bằng vật liệu không độc hại – hai tính năng nổi bật đáp ứng tiêu chí “công nghệ xanh” của các công trình xây dựng.

Glassdoor.com: 6,5 triệu USD. Từ khi mở cửa vào giữa năm 2008, website này là nơi các nhân viên ẩn danh của khoảng 15.000 công ty vào để công bố mức lương và nêu những ý kiến thẳng thắn của họ về các ông chủ và về nơi làm việc của mình. Đây là một nơi để tìm hiểu nhiều thông tin về nghề nghiệp, mức lương, điều kiện làm việc...

SpeedDate: 6 triệu USD. Trong thời đại Internet, có nhiều người muốn gặp mặt ai đó chỉ sau ba phút xem video, nghe tiếng nói hoặc chat trên mạng. SpeedDate đáp ứng yêu cầu này và cho biết, họ đã sắp xếp đến 100.000 cuộc hẹn/ngày, cho đủ loại người ở khắp thế giới với nhiều yêu cầu khác nhau.

Brightstorm: 6 triệu USD. Một thử nghiệm cho thế hệ YouTube, giải pháp này của một giáo viên trung học giúp học sinh trải qua các khóa học để thi SAT và Advanced Placement bằng 20 đoạn video, mỗi đoạn dài khoảng 15 phút. Với phí 49 USD/năm, người dùng có quyền truy cập toàn bộ nội dung website này.

Wireless: 3 triệu USD. Trong lúc công nghiệp báo in dần suy giảm do chuyển sang truyền thông trực tuyến, công ty này bán giải pháp Verve cho các hãng truyền thông cùng các công nghệ xuất bản nội dung trên các thiết bị di động như điện thoại. Hiện có hơn 4.000 báo sử dụng Verve. Hãng thông tấn AP cũng là một nhà đầu tư.

iList: 1,5 triệu USD. Cho phép mọi người công bố và tìm kiếm miễn phí các quảng cáo được phân loại trên các trang web rồi thêm chúng vào bất cứ trang web xã hội nào họ thích, như Twitter, Gmail, Facebook...., nơi bạn bè họ có thể dễ dàng tìm thấy.

YouLicense: 1 triệu USD. Đây là một “chợ” trên web cho các hợp đồng âm nhạc được sử dụng trong quảng cáo, phim ảnh, trang web và nhiều lĩnh vực khác cần có các giai điệu. Công ty nhận 9% hoa hồng, thường từ 20 USD đến 150 USD/lần. YouLicense hiện có hơn 50.000 giai điệu.

Dizzywood: 1 triệu USD. Đây là một thế giới ảo thú vị, thân thiện với trẻ em, cho trẻ em khám phá, vui chơi miễn phí và an toàn, một cách để du lịch đến thế giới cổ tích. Dizzywood lại không có quảng cáo hoặc thu phí.

HỒNG CHUYÊN (theo Forbes)